Historia Lodu i Ognia: Bunt Balona

Dawnym zwyczajom położył jednak kres Aegon Smok, który spalił Harrena Czarnego, oddał jego królestwo słabym ludziom z dorzecza, a z Żelaznych Wysp uczynił pozbawiony znaczenia zaścianek znacznie większego państwa. Mimo to wszędzie na wyspach, wokół ognisk, w których płonęło wyrzucone przez morze na brzeg drewno, przy dymiących paleniskach, a nawet za wysokimi, kamiennymi murami Pyke nadal opowiadano sobie stare, krwawe legendy, ojciec Theona nosił między innymi tytuł Lorda Kosiarza, a dewizą Greyjoyów były chełpliwe słowa „My Nie Siejemy”.
Lord Balon wszczął wielki bunt nie tyle po to, by zdobyć bezużyteczną, schlebiającą tylko próżności koronę, lecz po to, żeby wskrzesić dawne zwyczaje. Robert Baratheon utopił tę nadzieję we krwi przy pomocy swego przyjaciela Eddarda Starka. Obaj już jednak nie żyli, a zamiast nich władali mali chłopcy. Królestwo, które stworzył Aegon Zdobywca, rozpadło się na kawałki.
– Starcie Królów, Theon I –

9 lat przed wydarzeniami z „Gry o tron”, Balon Greyjoy postanowił przywrócić dawne zwyczaje Żelaznych Ludzi i zrzucić zwierzchność Żelaznego Tronu. Lord Kosiarz założył na skroń koronę z wyrzuconego na brzeg drewna. Rozpoczęła się Rebelia Balona Greyjoya.

Wojna ta jest z perspektywy „Pieśni Lodu i Ognia” stosunkowo niedawną. Nie powinno więc dziwić, że w działaniach wojennych uczestniczyły postaci, które znamy z kart powieści Martina. W walkach brali udział m.in.:

• Balon Greyjoy
• lord kapitan Victarion Greyjoy dowodzący Żelazną Flotą
• Euron Greyjoy
• Aeron Greyjoy, jeszcze nie kapłan
• Maron i Rodrik Greyjoy, polegli w walkach
• król Robert I Baratheon
• Stannis Baratheon dowodzący królewską flotą
• Eddard Stark
• Paxter Redwyne dowodzący własną flotą oraz statkami wojennymi Starego Miasta
• Barristan Selmy
• Tywin Lannister
• Jacelyn Bywater
• Jason Mallister
• Jorah Mormont
• Thoros z Myr
• Gregor Clegane
• ojciec Podricka Payne’a, zginął w trakcie walk
• Germund Botley, który zdobył pozłacany napierśnik
• mąż Gwynesse Harlaw
• wnuk Starej Niani
• ojciec Baelora Blacktyde’a
• dwaj synowie Rodrika Harlawa

Wybuch wojny

Bezpośrednimi przyczynami wybuchu Rebelii Balona Greyjoya były: obalenie dynastii Targaryenów przez Roberta Baratheona oraz śmierć Quellona Greyjoya. Najstarszy syn lorda Quellona – Balon – rozpoczął swoje rządy od odrzucenia reform wprowadzonych na Żelaznych Wyspach przed rebelią Roberta (zniesienie niewolnictwa i grabieży, zakaz posiadania morskich żon, przyjmowanie maesterów i małżeństwa z ludźmi z zielonych krain). W ciągu pięciu lat Balon zbudował Żelazną Flotę – 100 okrętów wojennych, nad którymi dowództwo objął jego brat, Victarion Greyjoy.

To prawda, że przeciętny drakkar jest mały w porównaniu z naszymi galerami, ale żelaźni ludzie mają też większe okręty. „Wielki Kraken” lorda Balona i drakkary Żelaznej Floty są zbudowane z myślą o bitwach morskich, nie wyprawach łupieżczych. Dorównują szybkością i siłą naszym mniejszym galerom, a większość z nich ma lepsze załogi i kapitanów. Żelaźni ludzie całe życie spędzają na morzu.
– Uczta dla Wron, Cersei VII –

Mimo rad udzielanych przez szwagra, Rodrika Harlawa, Balon postanowił wypowiedzieć posłuszeństwo Żelaznemu Tronowi. Zakładał, że Robert Baratheon nie ma poparcia wśród lordów Westeros i nie zdoła zebrać armii i floty zdolnych dokonać inwazji na Żelazne Wyspy. Greyjoy został ukoronowany przez Tarle Potrójnie Utopionego pod Żebrami Naggi. Był rok 289 od Podboju Aegona. W Westeros rozpoczęło się lato.

Twój ojciec miał więcej odwagi niż zdrowego rozsądku. Dawne zwyczaje dobrze służyły wyspom, dopóki byliśmy jednym małym królestwem wśród wielu, ale podbój Aegona położył temu kres. Balon nie chciał zobaczyć tego, co miał wyraźnie przed oczyma. Dawne zwyczaje umarły razem z Harrenem Czarnym i jego synami.
– Uczta dla Wron, Córka Krakena –

Aby przejąć kontrolę nad Morzem Zachodzącego Słońca, Greyjoyowie spalili flotę Lannisterów. Podstępny, ale i brawurowy atak na Lannisport został zaplanowany przez Eurona Greyjoya, a wykonany przez Victariona. To Żelazny Kapitan jako pierwszy rzucił pochodnię na okręt flagowy lorda Tywina Lannistera.

Po zwycięstwie w Lannisporcie, Rodrik Greyjoy zaatakował Seagard. Tu jednak napotkali większe problemy. Lord Jason Mallister zabił najstarszego syna Balona podczas szturmu. Napastnicy zostali odparci do Zatoki Żelaznych Ludzi.

Kontratak Roberta

Na rozkaz króla Stannis Baratheon połączył swoją flotę z siłami Redwyne’a z Arbor i statkami Starego Miasta. Brat Roberta wciągnął w zasadzkę siły Greyjoyów w cieśninie nieopodal Pięknej Wyspy. Żelazna Flota została staranowana przez większe i cięższy okręty królewskie i doszczętnie rozbita. W bitwie zginął mąż Gwynesse Harlaw, podobnie jak dwaj synowie Rodrika Harlawa. Aeron Greyjoy został schwytany i resztę wojny spędził w lochach Casterly Rock.

Utopiony Bóg każdemu daje jakiś dar, nawet jemu: nikt nie potrafił szczać dalej i dłużej niż Aeron Greyjoy. Udowadniał to na każdej uczcie. Pewnego razu postawił swój nowy drakkar przeciw stadu kóz, zakładając się, że ugasi ognisko domowe własnym kutasem. Żarł potem kozinę przez cały rok, a drakkarowi nadał nazwę „Złocisty Sztorm”, choć Balon zagroził, że powiesi go na maszcie statku, kiedy usłyszał, jakiego rodzaju taran jego brat zamierza zamontować na dziobie.
Na koniec „Złocisty Sztorm” zatonął nieopodal Pięknej Wyspy podczas pierwszego buntu Balona, przecięty na pół przez potężną galerę o nazwie „Furia”, gdy Stannis Baratheon wciągnął Victariona w pułapkę i rozbił Żelazną Flotę. Bóg jednak nie uznał Aerona za straconego i zaniósł go na brzeg. Jacyś rybacy wzięli go do niewoli i zaprowadzili w łańcuchach do Lannisportu. Resztę wojny spędził w trzewiach Casterly Rock, dowodząc, że krakeny potrafią szczać dłużej i dalej niż lwy, dziki i kurczaki.
– Uczta dla Wron, Prorok –

Zwycięstwo Stannisa nad Greyjoyami umożliwiło przerzucenie armii Roberta z zielonych krain na Żelazne Wyspy. Zastępy namiestników północy i zachodu wyruszyły z Lannisportu i Seagardu. Stannis Baratheon uderzył na Wielką Wyk, a ser Barristan Śmiały na Starą Wyk. Zdobyto także wyspy Harlaw i Orkmont. Ostatnią znaczącą bitwą był jednak szturm na Pyke.

Inwazja na Pyke była dowodzona przez samego króla, Roberta Baratheona i jego przyjaciela, Eddarda Starka. Zamek Botleyów został doszczętnie zniszczony, podobnie jak miasto Lordsport. Siły Roberta szturmowały południową część zamku, niszcząc główną wieżę strażniczą i rozbijając część ściany. Maron Greyjoy, drugi z trzech synów Balona, został zabity w wyłomie. Jako pierwszy przez wyrwę przedostał się Thoros z Myr z płonącym mieczem w dłoni. Tuż za nim podążał Jorah Mormont, którego męstwo zapewniło mu tytuł rycerski. To właśnie w trakcie szturmu na Pyke zginął wnuk Starej Niani.  Jacelyn Bywater stracił w bitwie rękę, ale podobnie jak Mormont, zdobył ostrogi.

— Stryjaszek mówi, że da wam więcej tego samego, co dostaliście od mojego ojca. A co to właściwie było? Złoto i chwała, powiedzą niektórzy. Wolność, która zawsze jest słodka. Tak jest, Balon dał nam to wszystko… a także wdowy, jak powie wam lord Blacktyde. Ilu z was spalono domy, gdy nadszedł Robert? Ilu wam zgwałcono i splugawiono córki? Spalone miasta i zburzone zamki, oto, co dał wam mój ojciec. Dał wam porażkę.
– Uczta dla Wron, Utopiony –

Konsekwencje

Odrodzone królestwo Żelaznych Ludzi nie przetrwało roku. Bunt został stłumiony, a dwaj starsi synowie Balona Greyjoya zginęli. Król Robert Baratheon przyjął hołd Lorda Kosiarza, którego przywleczono w łańcuchach, a jego jedyny ocalały syn, Theon Greyjoy, został zakładnikiem i wychowankiem Eddarda Starka z Winterfell. Baelor Blacktyde spędził osiem lat jako zakładnik w Starym Mieście. Powrócił na Żelazne Wyspy jako wyznawca Siedmiu.

– Balon był szalony, Aeron jest jeszcze bardziej szalony, a Euron najbardziej szalony z nich wszystkich — stwierdził lord Baelor. — A co z tobą, lordzie kapitanie? Jeśli wykrzyczę twoje imię, czy położysz kres tej obłąkanej wojnie?
Victarion zmarszczył brwi.
— Chcesz, żebym ugiął kolan?
— Jeśli będzie trzeba. Sami nie zdołamy się oprzeć całemu Westeros. Król Robert dowiódł tego, ku naszemu żalowi. Balon mówił, że zapłaci żelazem za wolność, ale nasze kobiety okupiły jego koronę pustymi łożami. Moja matka była jedną z nich. Dawne zwyczaje umarły.
– Uczta dla Wron, Żelazny Kapitan –

Po zakończeniu walk odbył się turniej w Lannisporcie, podczas którego Jorah Mormont poznał Lynesse Hightower. Po złamaniu dziewięciu kopii z Jaimem Lannisterem, rycerz z Wyspy Niedźwiedziej został ogłoszony triumfatorem i ukoronował Lynesse królową miłości i piękna. Tej samej nocy Jorah poprosił lorda Hightowera o rękę ukochanej i wkrótce odbył się ich ślub.

Zamek Pyke został poważnie uszkodzony, ale większą jego część odbudowano. Zamek Botleyów i Lordsport zostały wzniesione na nowo, tym razem w całości z kamienia.

W trakcie buntu szczególnie prześladowani byli septoni, którzy cierpieli z rąk fanatyków Utopionego Boga. W trakcie walk spłonął też sept w Lordsporcie.

Jakiś czas po rebelii Balona Aeron Greyjoy zatonął podczas sztormu, a po wyrzuceniu na brzeg został kapłanem zwanym Mokrą Czupryną. Lady Gwynesse Harlaw zamknęła się w Dziesięciu Wieżach, by wypominać Rodrikowi, że to ona powinna być panią zamku jako starsza z rodzeństwa.

– Nikt jeszcze nie umarł dlatego, że ugiął kolan – powiedział jej kiedyś ojciec. – Ten, kto klęknie, może znowu wstać i ująć w dłoń miecz. Ten, kto ma sztywne nogi i resztę ciała, już nie ożyje.
Balon Greyjoy dowiódł prawdziwości własnych słów po porażce swego pierwszego buntu. Kraken ugiął kolan przed jeleniem i wilkorem, ale po śmierci Roberta Baratheona i Eddarda Starka podniósł się znowu.
– Taniec ze Smokami, Królewska Branka –

Wyspy pozostały pod władzą Żelaznego Tronu aż do 299 r. o. P. kiedy to Balon ponownie ogłosił się królem Żelaznych Wysp i zaatakował północ.

Robert powinien zamienić wyspy w pustynię po buncie Balona Greyjoya. Rozbił ich flotę, puścił miasta z dymem i zdobył zamki, lecz gdy już padli na kolana, pozwolił im wstać. Powinien był usypać jeszcze jedną wyspę z ich czaszek.
– Uczta dla Wron, Cersei VII –

0

0