Analiza: Gra o Tron, sezon 6, odcinek 3

Ależ dałem się podpuścić. Poprzedni odcinek wzbudził we mnie przekonanie, że wydarzenia zaczną gnać na łeb, na szyję. Czasu mało, materiału dużo, więc wszystkie wypełniacze i nudne rozmowy, które niczego nie wnoszą powinny stracić sens bytu. Jakże się myliłem. Odcinek miał – rzecz jasna – swój motyw przewodni. Nie było nim jednak, wbrew tytułowi, łamanie przyrzeczeń. Tematem przewodnim były fatalne i niepotrzebne dialogi.

Mur

Odcinek zaczął się pewną niespodzianką. Widząc nadal otwarte rany na ciele Jona byłem przekonany, że po wskrzeszeniu natychmiast się wykrwawi i nikt nawet nie będzie wiedział o tych wróconych mu kilku minutach życia. A jednak Jon wstaje, i sami nie wiemy kto jest bardziej zszokowany – niedawny truposz, czy obserwujący to przedziwne zjawisko Davos. Wystarczy jednak kilka głębokich oddechów, by Davos zaczął się rozbierać rzucając się w objęcia Jona. Nie wiadomo do czego by doszło, gdyby nie lady Melisandre, która zapewne również chciała na Jona rzucić okiem.

Krótkie przesłuchanie Jona potwierdza to co wcześniej mówił Beric Dondarrion. Nie warto się spieszyć na tamten świat. Melka błyskawicznie odzyskuje wiarę w R’hllora i znów zaczyna starą śpiewkę o Azor Ahai (choć tym razem używa ściśle związanego z dynastią Targaryenów tytułu Książę Którego Obiecano). Davos traci cierpliwość, wyprasza kapłankę, po czym zaczyna być może najmniej inspirujący dialog motywacyjny w historii telewizji. „Zawiodłem” – mówi Jon. „Dobrze” – odpowiada Davos – „Więc zawiedź ponownie”. Kto to pisał? Franek Smuda?

Mniejsza jednak z Davosem, bo oto już po chwili widzimy Jona wychodzącego na dziedziniec Czarnego Zamku. Tłum dzikich, przetykany gdzieniegdzie braćmi z Nocnej Straży ustępuje. Wszyscy patrzą na Jona z trwogą i zdumieniem.

„Myślą, że jesteś bogiem” – informuje nas Tormund, i nie da się ukryć, że jest w tym pewien głębszy sens. Dzicy czczą czardrzewa, a gra aktorska Kita Harringtona bywa cokolwiek drewniana. Tormund żartuje też odrobinę na temat przyrodzenia Jona, i – muszę przyznać – też się zaśmiałem. Potem jednak naszła mnie refleksja – a kiedyż to Tormund miał okazję tak dokładnie zlustrować Jona? Przecież w trakcie masażu i stylizacji wykonywanej przez Melisandre, Lord Dowódca był we wrażliwych miejscach przykryty. Może Tormundowi udało się to, co nie powiodło się Davosowi i Melisandre, którzy wrócili do komnaty z Jonem już po rezurekcji?

Edd Cierpiętnik wygłasza na moment pewną wątpliwość, co do tego, czy Jon jest w stu procentach Jonem. Wątpliwość, a może nadzieję? Ciągłe smęcenie Jona musiało się już wszystkim dawać we znaki. Póki co nic sugeruje, aby Jon nie wrócił do nas w całości.

Na Mur wracamy jeszcze raz, w ostatniej scenie odcinka. Jon dokonuje egzekucji spiskowców, ze szczególnym uwzględnieniem mózgu całej operacji – Olliego. Nie żebym się chwalił, ale dostrzegłem to wydarzenie jeszcze w zeszłym tygodniu, w płomieniach kuchenki gazowej, podczas gotowania kotletów schabowych.

Moim zdaniem najciekawsze będzie następstwo tego przebudzenia. W tekście o książkowym zmartwychwstaniu pisałem, że Jon raczej posiedzi trochę w głowie Ducha. Wydaje mi się, że skutkiem tego może być jego bardziej bezwzględny i wilczy charakter. Zresztą analogiczną drogę przechodzi teraz Daenerys, która zaczyna sobie uświadamiać, że była dotąd zbyt miękka i miotała się.
Oczywiście serial nie pójdzie dokładnie tą samą drogą, ale jeśli George szepnął coś na temat zmienionego charakteru Jona, to powinniśmy w najbliższym odcinku zobaczyć egzekucję Olliego. To będzie – moim zdaniem – papierek lakmusowy, który pokaże nam, czy w książkach Jon wróci w bardziej „wilczej” formie.
—DaeL bredzi w komentarzach—

Problem polega na tym, że przy całej brutalności tej sceny (wieszanie jest mniej „honorowe” od ścięcia), brakowało mi jakiejś wilczej kropki nad i – groźnego spojrzenia albo odmowy wykonania prośby Marsha czy Yarwycka (czy kto tam prosił). Zamiast tego Jon znów katował nas spojrzeniem umęczonego psiaka.

Scena zakończyła się zdjęciem przez Jona płaszcza Lorda Dowódcy. „Moja warta dobiegła końca” – oznajmia nam, w zgodzie z literą przysięgi, Jon. Dowódcą Czarnego Zamku zostaje Edd Cierpiętnik. Znając jego szczęście Mur runie już w następnym odcinku.

Na pokładzie Cynamonowego Wiatru

Dalszy ciąg anomalii czasoprzestrzennych związanych z synem Crastera. Dziecko, które przez ostatnie trzy lata było niemowlęciem, w ciągu trwającej około miesiąca podróży postarzało się co najmniej o pół roku.

 

Poza tym na pokładzie statku zaserwowano nam to co zwykle w scenach, w których pojawiają się  Sam i Goździk. Nudne love story. Jest też kolejna nieprzetłumaczalna z angielskiego gra słów, która ma nam przypomnieć, że Goździk pochodzi z innej kultury. Widz ma nudności nie mniejsze od Sama. Ale ta żmudna podróż ma też pozytywy. Zobaczymy Randylla Tarly’ego. (Dickona Tarly’ego raczej nie. Dickon rymuje się z Rickon, a to może widza wprowadzić w konfuzję).

Dwie Wieże Radości

We śnie ukazali mu się niczym cienie szare widma na koniach z mgły. Siedmiu przeciwko trzem. Tak jak w życiu.
—Gra o tron—

Ale nie w serialu. W serialu ser Oswell Whent chrapie po drugiej stronie wieży. Na szczęście pożyczył swój miecz ser Arthurowi. Brakuje też jednego z ludzi Neda. A i ci, którzy przybyli, nie do końca przypominają opisywane nam w książkach postacie.

Doprawdy, trudno mi powstrzymać natłok myśli towarzyszący Wieży Radości. Z jednej strony jestem poirytowany, a z drugiej, pomimo wszystkich problemów związanych z tą sceną, cieszę się, że mamy ją już za sobą. Wieża Radości ma tak ogromne znaczenie dla fabuły książek, iż grzechem było jej pominięcie w sezonie pierwszym. Nawet w swojej dalekiej od doskonałości wersji, scena ta zasypuje fabularną dziurę, która tak bardzo mi przeszkadzała. Poza tym, jeśli oderwiemy się na chwilę od książek (tudzież od wiedzy na temat średniowiecznych sztuk walki – o czym za chwilę), to Wieża Radości zaoferowała nam kawałek niezłej telewizji. Było napięcie, była tajemnica (a nawet kilka tajemnic), była dynamiczna scena walki. Czy można chcieć czegoś więcej? Cóż, problem polega na tym, że fan książek musi wymagać czegoś więcej.

Ale po kolei. Zapewne wszyscy zadaliśmy sobie kiedyś to pytanie – jak wyglądałby dwudziestoletni Sean Bean, gdyby jako noworodek został upuszczony na twarz? No więc teraz już wiemy. Jest w postaci młodego lorda Eddarda coś niesamowitego. Jego twarz… jednocześnie podobna do starego Neda, a zarazem groteskowo inna. „To jest Ned!” – chcemy zakrzyknąć w pierwszej chwili. „To jest Ned???” – dodajemy po sekundzie. Kojarzę jeszcze jeden, podobny przypadek, z którym również warto się zapoznać. To film Looper i Joseph Gordon-Levitt ucharakteryzowany na młodego Bruce’a Willisa. Przedziwne doświadczenie.

O brakujących postaciach już wspomniałem, więc trzeba coś powiedzieć i o nadmiarowych mieczach. Ser Arthur Dayne powinien walczyć Świtem. Świt to nie jest po prostu kolejny miecz, z narysowanym na głowicy słoneczkiem. Świt to obok Światłonoścy Stannisa jedyny naprawdę magiczny miecz, o jakim wspomina się na kartach powieści. Tak, wiem, że mamy miecze ze stali valyriańskiej, prawdopodobnie wytworzone przy pomocy magii, ale są one jednak dość powszechne. Stal valyriańska to tylko stal damasceńska na sterydach, a nie broń o zupełnie cudownych właściwościach. Świt jest wyjątkowy. Brak Świtu boli.

Drugi problem z mieczami ser Arthura jest bardziej prozaiczny. Odbiorę tu niestety chleb (metaforycznie, bo pieniędzy za pisanie nie dostaje) Dragon Warriorowi, który niedawno stworzył świetny tekst o młotach bojowych – do przeczytania na naszej stronie. Odbiorę więc mu chleb i wyjaśnię jedną podstawową sprawę.

Walka dwoma mieczami długimi to obłęd, rzecz pasująca do cyrku, nie pojedynku. Miecz długi (nazywany czasem półtoraręcznym albo bastardowym) należy „obsługiwać” dwiema rękami. Jego szybkość i precyzja biorą się z zastosowania dwuręcznej dźwigni na rękojeści. Miecz długi w jednej ręce jest znacznie mniej efektywny. Dwa miecze długie w dwóch rękach, wchodzące sobie w paradę i utrudniające balansowanie ciężarem ciała, to czysty absurd. Nie uważam siebie za historycznego purystę, ale twórcy serialu mocno tu przesadzili. Nie był to jedyny zgrzyt, bo dużo by można mówić o zbrojach Królewskiej Gwardii, o mieczach jakimś cudem dwukrotnie przechodzących na wylot przez kolczugi… Ale odnotujmy tylko tę mieczową głupotę i spuśćmy na resztę problemów zasłonę milczenia.

Sama walka była za to spektakularna. Oczywiście efekt ten osiągniętą metodą, która – nawiązując do pewnego kultowego polskiego serialu – nazwałem „hajducy na Janosika”. Oznacza to trzy rzeczy:
1. Broniący się Janosik nigdy nie jest atakowany z kilku kierunków jednocześnie.
2. Jeśli dwóch hajduków atakuje jednocześnie, to robią to synchronicznie i na jednej płaszczyźnie (na przykład obydwaj tną od góry)
3. Hajduk który przypadkiem znajduje się za Janosikiem dostaje ataku epilepsji.

A jednak walka wygląda doskonale i daje złudzenie zagrożenia, głównie dzięki kunsztowi odtwórcy roli Miecza Poranka. Facet jest dobry. Momentami aż za dobry – zwłaszcza w kręceniu tych nieszczęsnych młyńców. Owszem, młyńce się zdarzały, czasem nawet w trakcie walki. Ale rycerz to nie helikopter, nie musi mieczem non-stop kręcić.

Ta głupia, acz porywająca walka mogłaby nam wszakże przesłonić to co najważniejsze. Pamiętajmy – w Wieży Radości nie jest istotne kto kogo zabił i jaką metodą. Jest w gruncie rzeczy obojętne, czy Howland Reed Arthura Dayne’a dźgnął w plecy, kopnął w tyłek czy powalił nieświeżym oddechem. Liczą się słowa. Liczy się ten perfekcyjnie napisany dialog, którego często nie rozumiemy podczas pierwszej lektury. Liczą się zwinięte sztandary Reach i Gwardziści, którzy nie klękają. Liczą się śmierci Rhaegara i Aerysa, i Gwardziści, którzy nie mogli ich bronić. Liczy się ser Willem Darry odpływający z Viserysem… i Gwardziści, którzy uważają, że jest ważniejsze zadanie. To jest kwintesencja Wieży Radości.

Serial nam tego nie dał. Serial musiał zaoferować nam wersję skróconą, telewizyjną, pozbawioną finezji i subtelności. Ale wiecie co? Na subtelność i finezję już za późno. Wszyscy wiedzą o Lyannie. A dialog pomiędzy Nedem a Gwardzistami, choć wypatroszony, nadal miał w sobie coś z martinowskiej magii.

Więc mimo wszystko cieszę się, że scena ta znalazła się w serialu.

Vaes Dothrak

Muszę przyznać, że jestem pod wrażeniem tempa, w jakim w Essos działają ruchy górotwórcze. W pierwszym sezonie miasto położone było na równinie, a w ostatnim odcinku wjeżdżaliśmy do niego gigantycznym wąwozem. Dość ciekawa jest też krótka pamięć Dothraków, którzy przecież dopiero co ustalili, że Daenerys należy się szacunek, po czym postanowili ją jednak pędzić na piechotę jak niewolnicę. Mam dziwne wrażenie, że to złośliwość reżysera, który chciał by Dany zrzuciła te kilka kilogramów, które jej przybyło od sezonu 1.

W samym mieście wiele się nie dzieje. Szefowa dosh khaleen wyjaśnia Daenerys, że na tej dzielnicy na szacunek trzeba sobie zasłużyć. I że wcale nie jest powiedziane, iż ktoś naszej Dany gardła nie poderżnie. O wszystkim zadecyduje dothracki Trybunał Konstytucyjny, gdy zbiorą się wszystkie khalasary. Jeśli to nie jest zapowiedź sceny, w której objawia się Drogon, a nasza Danka jednoczy wszystkich Dothraków, to jestem gotów przez tydzień jeść kocią karmę.

Meereen

Varys wreszcie przestaje być dobrodusznym Papą Smerfem i pokazuje choć kawałek swej mniej polukrowanej strony. Miałem wprawdzie nadzieję na więcej, ale wycięcie z serialu Aegona była dla charakteru Varysa równie dotkliwe jak inna operacja przy użyciu ostrych narzędzi. Varysa – bezwzględnego manipulanta, który nie zawaha się zabić Kevana nie zobaczymy nigdy. Ale przynajmniej zobaczyliśmy Varysa, który potrafi stosować groźby. A to zawsze coś.

Tymczasem w drugim pokoju naszej przestronnej piramidy, Tyrion, Missandei i Szary Robak oddają się konwersacji, która musiała być improwizowana. Nie wierzę, że takie badziewie mogło zostać przelane na papier. Rozmowa o tym, że nie ma o czym rozmawiać… Dramat, żenada, postmodernizm.

Ostatecznie dowiadujemy się, że przesłuchanie Varysa pozwoliło ustalić, że za Harpiami stoją Yunkai, Astapor i Volantis. Szokująca wiadomość, ale czy w ostatnim odcinku nie dowiedzieliśmy się de facto tego samego? Przypominam sobie jakąś dyskusję o Yunkai, Astaporze i nadchodzącej wojnie. Hmmmm…

Królewska Przystań

W Królewskiej Przystani jedna z nielicznych pozytywnych postaci – Qyburn – rozmawia z małym chłopcem o imieniu Arthur (niebezpieczny precedens! Widzowie mogą go pomylić z Arthurem Dayne!). Dowiadujemy się, że ktoś sprzątnął chłopcu tatę. Zgaduję, że tata był tym nieszczęśnikiem, który znalazł się między młotem a kowadłem, albo – mówiąc precyzyjnie – między dłonią ser Gregora a ścianą. Poznajemy też resztę ptaszków Varysa, wypożyczoną z ekranizacji Olivera Twista.

Obserwujemy też krótką, lecz zabawną scenkę pomiędzy Jaimem, a nowym, ulepszonym Gregorem. To jednak drobiazg, bo naprawdę liczy się jedno… Już wkrótce czeka nas próba walki. Cleganebowl?

Obrady Małej Rady po raz kolejny udowadniają, że scenariusz tego odcinka współtworzył jakiś ośmiolatek. Nie chodzi nawet o to, że puentą jednego z żartów było puszczenie gazów przez maestera Pycelle’a. Bardziej boli mnie to jak bezbronny wobec Cersei jest Kevan, i w jak dziecinny sposób kończy się ta scena. Mam przeczucie, że Cersei zrobi wkrótce użytek z ser Gregora (a jak wiemy – Pycelle i Kevan muszą umrzeć), ale myślę, że widzowie chcieliby najpierw zobaczyć nowego Namiestnika w akcji. Powinniśmy widzieć jego próby zażegnania konfliktów i konsolidacji władzy. Jego śmierć będzie miała swój ciężar gatunkowy dopiero wtedy, gdy zrozumiemy, że był kompetentny człowiekiem na właściwym stanowisku. Bez tego jego szarpaniny z Cersei nie mają znaczenia. A wychodzenie z sali jest po prostu śmieszne.

Pod septem Balora kandydat na prezydenta USA – Bernie Sanders próbuje przekabacić Justina Biebera. Przynajmniej tak mi się wydaje. Nie jestem pewien. Próbowałem obejrzeć tę scenę trzykrotnie, ale za każdym razem zasypiałem.

Braavos

A tak nawiasem mówiąc – Sandor Clegane żyje. Cleganebowl coraz bliżej!

Winterfell

Lord Umber (zgaduję, że chodzi o Smalljona, który w serialu nadal żyje) przybywa do Winterfell z próśbą o pomoc i prezentem. Prośba o pomoc… ku mojemu zaskoczeniu trzyma się kupy. Ziemie Umberów rzeczywiście znajdują się na Północ od Winterfell, niedaleko Daru. Umberowie istotnie od wielu lat użerają się z rajdami dzikich i mają powody by ich nienawidzić. Szczery i bezpośredni sposób bycia Smalljona dodał tylko autentyczności jego słowom. A za słowami krył się prezent.

Smalljon wprawdzie nie złożył hołdu lennego, ale sprezentował Ramsayowi Oshę, Rickona i głowę Kudłacza.

Nie żebym się chwalił, ale znów pozwolę sobie zacytować moją zeszłotygodniową wizję (tym razem była to wizja od Utopionego Boga, zesłana po tym jak zakrztusiłem się herbatą).

Rickon. Ten gostek, który wspomina o darze czy prezencie, wygląda na Umbera. Poza tym musimy dać Jonowi motywację by ruszyć na Winterfell. Chociaż moim zdaniem Umberowie chcą zrobić Ramsayowi kuku.
—DaeL się wymądrza—

Myślę, że większość z nas, zobaczywszy Rickona wietrzyła podstęp i planowaną zdradę Smalljona. Ale właśnie ta głowa wilkora musi mocno niepokoić. Czy Rickon zgodziłby się zabić Kudłacza byle by tylko wkraść się do Winterfell? Tego nie wiemy. Ale nie zapominajmy o dwóch innych możliwościach:

1. To nie musi być głowa Kudłacza (choć skłaniam się ku temu, że to raczej on).
2. Kudłacz mógł zginąć w innych okolicznościach (na przykład wykończony przez księgowego HBO, który nie przyznał pieniędzy na CGI drugiego wilkora).

Tak czy siak okolice Winterfell zaroiły się od Starków.

Podsumowanie

To był naprawdę dziwaczny odcinek. Z jednej strony dostaliśmy Wieżę Radości, która – przy wszystkich swych mankamentach – sprawiła, że historia opowiadana przez serial stała się bardziej kompletna. Z drugiej strony odcinek ten zawierał jedne z najbardziej żenujących dialogów i usypiających dłużyzn. Żarty Tyriona w Meereen, trzy raz powtarzane banały dosh khaleen, wałkowany po raz n-ty zupełnie poboczny wątek związku Sama i Goździk – to sceny, które ze spokojnym sumieniem można byłoby z serialu wyciąć. A sporo innych fragmentów zasługiwało przynajmniej na znaczne skrócenie – tak jak chociażby dialog Wielkiego Wróbla z Tommenem.

Nie pozostaje zatem nic innego, jak tylko mieć nadzieje, że następny epizod pokaże na co stać scenarzystów Gry o Tron. Bo w tym odcinku się nie popisali.

Ale to tylko moja, subiektywna opinia. A co Wy sądzicie o trzecim odcinku szóstej serii Gry o Tron?

[yop_poll id=”50″]