Pomylone Analizy: Gra o Tron, sezon 7, odcinek 7, „Smok i wilk”

Stało się. Ostatni odcinek siódmego sezonu już za nami. Czy zaskoczyły Was zwroty akcji? Czy urzekły efekty specjalne? No i w końcu – czy ostatni odcinek nadał trochę więcej sensu wydarzeniom oglądanym w poprzednich epizodach? Jeśli chcecie poznać moją opinię, to jest ona następująca: nie, trochę, trochę. A jeśli chcecie poznać opinię wyrażoną nieco większą ilością słów, to zapraszam Was do zapoznania się z poniższą analizą.

Ale najpierw, zgodnie z pradawnym zwyczajem, małe przypomnienie zeszłorocznych proroctw. Spekulowaliśmy, że w finale sezonu zobaczymy jak:

• Sansa skazuje Littlefingera na śmierć. Arya wykonuje wyrok przy pomocy sztyletu użytego wcześniej do próby zabicia Brana.
• Cersei budzi się w zakrwawionym łożu.
• Sam i Bran odkrywają prawdziwą tożsamość Smętnego Jona – jest legitymizowanym bękartem o imieniu Aegon (bo Rhaegarowi skończyły się pomysły na imiona dzieci). Potem widzimy flashback… ze ślubu Rhaegara i Lyanny. Więc po co legitymizacja???
• Dochodzi do spotkania wszystkich ważnych postaci w Smoczej Jamie w Królewskiej Przystani. Są tam: Cersei, Tyrion, Daenerys, Jon, Jorah, Varys, Missandei, Qyburn, Brienne, Euron, Góra i Ogar. Ser Gregor bohatersko rąbie wskrzeszoną istotę na kawałki, ale ta dalej się rusza.
• Cersei oferuje pomoc w walce, ale jak później przyznaje bratu, to tylko ściema, bo chce, żeby Biali Wędrowcy wybili jej wrogów. Jaime nie przyjmuje tego ze spokojem i postanawia samemu wyruszyć na Północ. Euron w ogóle nie jest zainteresowany walką z Białymi Wędrowcami.
• Odcinek kończy scena łóżkowa pomiędzy Jonem i Dany, przerywana niszczeniem Muru przez wskrzeszonego Visariona.

Problem legitymizacji został wyjaśniony. Bran nadal sądzi, że Jon to bękart, prawdę odkrywa Sam. Okazuje się, że to nie Góra, ale Ogar rozwala upiora na kawałki. No i nie mamy sceny poronienia przez Cersei (być może zobaczymy to w następnym sezonie). Poza tym wszystko się zgadza. A zatem – przystępujemy do analizy.

Królewska Przystań

Odcinek rozpoczynamy obserwując przygotowania do spotkania w Smoczej Jamie. Jaime i Bronn nadzorują obronę miasta, wymieniając celne i humorystyczne uwagi na temat praprzyczyny wszystkich wojen (są nią penisy). Pod murami Królewskiej Przystani ustawiają się kolumny Nieskalanych oraz dothracka horda. Lekka konnica nie jest wprawdzie wymarzoną formacją do zdobywania miast (chyba, że w realiach serialu Dothrakowie potrafią już wjeżdżać po murach), ale jak wiemy chodzi tu bardziej o demonstrację siły. Na statku płynącym do Królewskiej Przystani Jon i Tyrion rozmawiają na temat rozmiarów miasta. Tyrion twierdzi, że Królewska Przystań ma około miliona mieszkańców. Jest to najwyższy z możliwych szacunków na temat rozmiarów miasta w okresie Wojny Pięciu Królów. Jon odpowiada, że to więcej, niż jest ludzi na całej Północy. I nie bardzo wiadomo za co zganić Jona – za brak wiedzy na temat własnego królestwa, czy problemy z matematyką? Północ, choć bardzo rzadko zaludniona, powinna liczyć od 3 do 4 milionów mieszkańców.

W Czerwonej Twierdzy Cersei przygotowuje się na spotkanie, wydając odpowiednie dyspozycje Gregorowi (kolejność rozwalania łbów: Dany, Tyrion, Jon).

Spacerek wszystkich poselstw do Smoczej Jamy budzi pewne skojarzenia ze starą „Grą o Tron”. Wszystko toczy się powolnym, spokojnym tempem, a bohaterowie, którzy nie widzieli się przez długi czas mają okazję choć chwilę ze sobą porozmawiać. Jest to niewymuszone, i przywodzi na myśl najlepsze strony pierwszego sezonu.

Pierwszy sezon przypomina nam się po raz kolejny gdy docieramy do Smoczej Jamy i widzimy braki w budżecie serialu. Ruiny rzymskiego amfiteatru po prostu nijak się mają do kolosalnej Smoczej Jamy, ustępującej rozmiarem tylko Czerwonej Twierdzy i (być może) septowi Baelora. Jak się w tej serialowej jamie miały pomieścić wszystkie smoki? Dlaczego serialowa jama ma widownię? I czemu do diaska wygląda, jakby była pozostawiona samej sobie nie przez 150, ale 1500 lat? Tym razem trzeba było zainwestować w green screen i grafikę komputerową.

Ale zostawmy już wygląd Smoczej Jamy, a przejdźmy do samych pertraktacji. Ogar i Góra stają ze sobą oko w oko, a Sandor zapowiada ponowne – i ostateczne – spotkanie (co zapaliło mi w głowie pierwszą czerwoną lampkę – ale o tym później). Po chwili Tyrion zaczyna swoją prezentację. W słowo wchodzi mu rozpaczliwie ratujący ten odcinek Euron. I wbrew temu, co tłumaczył ratując swoją twarz Krasnal, żart wcale nie był słaby ani niepotrzebnie objaśniony. Przeciwnie, żart był dobry, a Euron zakończył go pointą wykorzystującą dwuznaczność słów. Gdyby dodał jeszcze zdanie odnoszące się bezpośrednio do wzrostu – wtedy moglibyśmy mówić o spaleniu dowcipu. Musiałem o tym wspomnieć, bo nienawidzę, gdy szarga się dobre imię Eurona.

Po krótkiej wymianie zdań Sandor przynosi paczkę z niespodzianką w postaci ożywionego przez Innych upiora. Scena jest zrealizowana po mistrzowsku, bez pośpiechu i ze zrozumieniem prawideł horroru. Kiedy ożywiona istota rzuca się na Cersei czujemy więcej napięcia, niż we wszystkich dotychczasowych scenach z umarlakami (może z wyjątkiem pojawienia się wskrzeszonego Othora – ale to były czasy, gdy upiorów nie dało się rąbać na kawałki mieczem). Prawdziwą wisienką na torcie jest reakcja Qyburna.

Jon przejmuje od Tyriona wskaźnik od Powerpointa i kontynuuje prezentację, demonstrując sposoby zabicia ożywieńców. Ogień i obsydian. Prezentacja spotyka się z owacyjnym przyjęciem. Jon i Tyrion dostają zaproszenia na liczne konwenty.

Tego co dzieje się potem, lepiej zbyt długo nie analizować. Jeśli Euron był dogadany na przeprowadzenie fortelu, to czemu Cersei w ogóle ryzykowała zerwanie negocjacji, zamiast udawać, że próbuje coś wytargować, by zmylić przeciwnika? Jeśli Cersei po rozmowie z Tyrionem chciała odegrać zaplanowaną wcześniej woltę, to czemu nie zrobiła tego w jakiś nieco bardziej wiarygodny sposób? Mogła na przykład domagać się podziału Siedmiu Królestw i zatrzymania Krain Zachodu i Reach… Pytania się mnożą, dlatego proponuję wynieść z całych pertraktacji tylko dwie rzeczy.

Po pierwsze – Jon Snow jest imbecylem, o czym wiedzą już w każdym zakątku Siedmiu Królestw. Wystarczyło, by poprosił o czas do namysłu. Ale nie, tak być nie może. Jon jako honorowy człowiek nie złamie raz danej przysięgi. No, chyba, że będzie to przysięga Nocnej Straży. Zapytany, czy zadeklaruje neutralność w konflikcie o Żelazny Tron, powiedział, że już ugiął kolano przed królową Daenerys. Z rodu Targaryenów – dodał po chwili, żeby było wiadomo o kogo chodzi.

Po drugie – Rozmowa Cersei z Tyrionem to ostateczny dowód na to jak różne są te postaci w stosunku do książkowych oryginałów. W tym sezonie Cersei jest zadziwiająco racjonalna. Z kolei Tyrion jest jeszcze bardziej wybielony niż kiedykolwiek. Nie zmienia to faktu, że dwójka kompetentnych aktorów i scenariusz, który przynajmniej próbuje wiarygodnie naśladować konwersacje, jakie mają normalni ludzie, oznacza ciekawą scenę. Duży plus.

Tymczasem w Smoczej Jamie rozmowa pomiędzy Daenerys i Jonem schodzi na temat dzieci. Dany po raz kolejny podkreśla, że jest bezpłodna i dodaje, że wie o tym od czarownicy. Ciekawe której? W końcu w serialu tę część proroctwa Mirri Maz Duur wycięto. Ale nie mamy czasu by nad tym rozmyślać, bo oto wraca Tyrion, a tuż za nim Cersei. O radości! Okazuje się, że Cersei zmieniła zdanie o 180 stopni. Tyrion musiał użyć jakichś bardzo przekonujących argumentów po tym, gdy ekipa przestała kręcić scenę ich rozmowy. Nikomu nie wydaje się to podejrzane. Ostatni raz równie wiarygodną zagrywkę widziałem w odcinku Smerfów, gdy Gargamel przysiągł, że nie zrobi krzywdy niebieskim stworkom.

Wyprawa Eurona po Złotą Kompanię to kolejna wiadomość, przez którą poczułem się trochę nieswojo. Ale o tym za chwilę…

Winterfell

A na Północy trwa urabianie Sansy. Dziewczyna narzeka na Jona, który nie pyta jej o zdanie w kwestii sojuszu z Daenerys. Co za bękart. I nie pierwszy raz mu się to przydarza. Nie pytał ile wina może wypić na uczcie, ani czy może wstąpić do Nocnej Straży. Problemem jest też ślepo posłuszna Jonowi Arya. Littlefinger rzuca mądrościami rodem z książki „Intrygi dla opornych” – sugeruje przyjęcie najbardziej negatywnej interpretacji intencji Aryi.

Wkrótce potem Arya zostaje wezwana przed oblicze Sansy. Sansa stawia zarzut zdrady… ale kieruje go w stronę Petyra Baelisha. Dziewczyna wspomina o śmierci Lysy, o liście który rozpoczął konflikt z Lannisterami, a w końcu o tym, jak Baelish zdradził ich ojca w sali tronowej w Królewskiej Przystani. Zarzuty te potwierdza jak zwykle pozbawiony emocji Bran.

Littlefinger próbuje zaprzeczać, prosi o pomoc Yohna Royce’a, w końcu błaga o życie. Ale Sansa jest nieprzebłagana. Wyrok wykonuje Arya.

Z jednej strony trzeba chyba twórcom podziękować za eutanazję Littlefingera. Bo niewątpliwie od momentu opuszczenia Doliny, Petyr Baelish stracił w serialu rację bytu. Nie czynię tu nawet porównania do materiału książkowego. Patrząc wyłącznie na serial trudno zaprzeczyć, że Littlefinger był ostatnio śmieszną karykaturą samego siebie z sezonów 1-4.

Z drugiej strony trudno oprzeć się wrażeniu, że zwrot akcji był wyjątkowo tanim chwytem. A jest to tym bardziej widoczne, że stanowi swego rodzaju odbicie (w krzywym zwierciadle) intrygi Littlefingera z sezonu 1. Różnica jest jednak zasadnicza. W pierwszym sezonie wszystkie elementy układanki były widoczne. Wiedzieliśmy, że Baelish nie lubi Neda. Wiedzieliśmy, że darzy niezdrowym uczuciem Cat i Sansę. Wiedzieliśmy, że oddanie Żelaznego Tronu Stannisowi oznacza dla Littlefingera utratę pozycji. I w końcu wiedzieliśmy, że Littlefinger okłamał Neda i Cat w kwestii sztyletu. Zdrada była nieunikniona, zwrot akcji polegał na tym, że byliśmy zbyt pochłonięci innymi wydarzeniami, by zwrócić na to uwagę. Niestety najnowszy odcinek sięgnął po znacznie prostsze rozwiązanie. Kazał nam uwierzyć, że trzy spośród głównych postaci odbyły z dala od naszych oczu serię rozmów, wyjaśniając sobie to wszystko, czego do tej pory nie wiedziały. Bardzo tani chwyt i bardzo niesatysfakcjonujący zwrot akcji.

Poza tym cały ten sąd nad Littlefingerem trąci nieco metodami Szalonego Króla. Skazanie na podstawie wizji? Brak możliwości obrony? Egzekucja wykonana przez dziecko?  A wystarczyło sprowadzić do Winterfell Ogara, który był przecież świadkiem zdrady Baelisha, i wszystko miałoby trochę więcej sensu.

Smocza Skała

Na Smoczej Skale trwają przygotowania do ekspedycji na Północ. Dowiadujemy się, że Dothrakowie mogą dotrzeć do Winterfell w ciągu dwóch tygodni. Jak na realia książkowe jest to tempo zbyt duże (ale nie bardzo, jeśli założymy, że Dothrakowie przypominają Mongołów). Jak na realia serialowe, mamy do czynienia z tempem bardzo spokojnym.

Po naradzie Theon rozmawia z Jonem na temat ciężaru tożsamości i popełnionych błędów. Rozmowa ma oczywiście drugie dno i nawiązuje do faktu, że Jon jest Targaryenem. Jest też całkiem zgrabnie odegrana. Problem polega na tym, że ta konwersacja wpisuje się w powtórkę dokładnie tej samej przemiany, jaką Theon już w serialu raz przeszedł. Jest kompletnie zbędna. Cały ten wątek jest niepotrzebny. Tak samo jak idiotyczna bójka na plaży z żelaznymi ludźmi. Uważam, że twórcy mogli nam tego oszczędzić. A Theon zasługiwał na bohaterską śmierć dobre kilka odcinków temu.

To oczywiście prowadzi nas do pytania – czy Theon odpłynął szukać Yary? Jeśli tak, to w porządku. Ale jeśli nie, to… Cóż o tym opowiem za chwilę.

Królewska Przystań

Najgłupszy z Lannisterów (oj, czyżby Cersei zapomniała o Lancelu i Tommenie?) przygotowuje armię do wymarszu. Jak się dowiadujemy odpowiednia aprowizacja wojsk powinna zająć dwa tygodnie. Jeśli zastanawiacie się dlaczego w „Grze o Tron” wszystko zajmuje dwa tygodnie, to śpieszę z odpowiedzią. Scenarzyści znają tylko jedno średniowieczne określenie miary czasu – „fortnight”, które oznacza 14 dni. Cersei wyjaśnia Jaimemu, że nie ma zamiaru wspierać Daenerys i Jona w walce z Innymi. Wyniszczenie wojsk Matki Smoków i Kuzyna Smoków jest jedyną nadzieją Lannisterów na przetrwanie. Królowa wspomina też, że Euron wcale nie popisał się tchórzostwem, ale udał się do Essos, skąd zamierza sprowadzić Złotą Kompanię (i to dwa razy większą od książkowej, bo liczącą aż 20 tysięcy ludzi). Jaime próbuje protestować, doprowadzając Cersei do wściekłości. Rzucone zostają pewne groźby, ale ostatecznie Jaime opuszcza w pojedynkę Królewską Przystań, pozostawiając ciężarną matkę swego dziecka samą sobie. Zaczyna padać śnieg, i złota ręka marznie, więc Jaime zakłada na nią rękawicę.

Winterfell

W Winterfell świeżoprzybyły Sam odwiedza Brana. – Jesteś dobrym człowiekiem Sam – mówi Bran – Tylko już niczego nie kradnij. Chłopcy składają do kupy informacje o tożsamości Jona. Jak się okazuje Trójoki Bran nie wie wszystkiego (bo nadal ma Jona za bękarta), a dwuoki Sam słyszał wszystko, co mówiła mu Goździk, mimo, że nie przejawiał tym zainteresowania. Logiki w tym nie ma za grosz, ale parafrazując scenarzystów „Miało to dla nas sens, ponieważ chcieliśmy, żeby to się wydarzyło”.

Ale rozmowa rozmową, a tymczasem retrospekcja, którą przedstawił nam Bran miała swój urok. Rhaegar może nie był tak przystojny jak książkowy książę, ale z drugiej strony można było uwierzyć, że Daenerys pomyliłaby go z Viserysem (tak jak to uczyniła w Domu Nieśmiertelnych w „Starciu królów”). Pewnie scena byłaby jeszcze ciekawsza, gdyby nie nachalne tłumaczenie, skierowane do nieco mniej wyrobionego widza.

No i problem Aegona… Ech, ja wiem, już mi się wypomina, że to imię wykrakałem. Cóż, mogę tylko powiedzieć, że nadal jestem przekonany, iż GRRM nam tego nie zrobi. A jeśli naprawdę będzie chciał nadać Jonowi imię Zdobywcy, to znajdzie sensowniejsze uzasadnienie. Ale póki co jestem przekonany, że Jon to Aemon.

W drodze na Północ

W ostatnich minutach odcinka dowiedzieliśmy się czegoś nowego o naszych bohaterach. Okazuje się, że nie tylko Bran jest podglądaczem. Stał się nim również Tyrion, potwierdzając tym samym panującą w Westeros opinię, iż wszystkie karły są sprośne. Ciocia Daenerys i jej bratanek Jon splatają się w miłosnym uścisku. Kuzyn Smoków zostaje Ojczymem Smoków. A tymczasem…

Wschodnia Strażnica

Na Murze Tormund trzykrotnie zadął w róg. Nadchodzą Biali Wędrowcy i armia umarłych. Wskrzeszony Viserion niszczy niebieskim (a więc, jak mniemam, gorętszym od czerwonego) płomieniem wschodnią część Muru. Beric i Tormund ledwo uchodzą z życiem. Rozpoczęła się inwazja Białych Wędrowców. W realiach serialu prawdopodobnie niewykonalna, gdyby nie głupie pomysły sprowadzenia upiora na południe.

Podsumowanie i DaeLowe lęki

Jak ocenić cały odcinek? Cóż, trudno mówić o jakimkolwiek obiektywizmie. Każdy ma swoje indywidualne oczekiwania wobec serialu. Oczekiwania, które nie muszą się koniecznie pokrywać z oczekiwaniami ogółu widowni. Każdy ma też zupełnie różny próg irytacji. Mogę napisać tylko tyle, że mam wrażenie, iż był to najsłabszy z dotychczasowych finałów sezonu, co nie oznacza, że był jednoznacznie zły. Waham się pomiędzy siedmioma a ośmioma ciasteczkami, ale ostatecznie chyba zdecyduję się na mocne siedem.

Wspomniałem też kilkukrotnie w trakcie analizy, o pewnych niepokojących rzeczach. No to powiem wprost – byłem już chyba kilkanaście razy pytany co sądzę o przeciekach związanych z fabułą sezonu ósmego. I ciągle, bardzo jednoznacznie, odpowiadałem, iż jestem przekonany, że są nieprawdziwe. Po dzisiejszym odcinku tak jednoznacznej odpowiedzi bym nie dał. Przecieki mówią o tym, iż Euron wraca do Królewskiej Przystani wraz ze Złotą Kompanią. Dzisiejszy odcinek potwierdził tę informację.

Z drugiej strony odcinek zaprezentował nam też Theona, który – jak się wydaje – wyrusza na poszukiwanie Yary. To z kolei kłóci się z treścią przecieków. Tym niemniej nie jestem już tak pewien fałszywości wspomnianych przecieków. Co oznacza, że będziemy się musieli im niebawem przyjrzeć nieco dokładniej. Już wkrótce przeczytacie też moją refleksję na temat całego siódmego sezonu. Niebawem wrócą też Szalone Teorie… Być może pojawią się też nowe teksty związane z „Pieśnią Lodu i Ognia”. Wrzesień zapowiada się ciekawie.

Aha, i nie przegapcie najbliższego podcastu Westeros.pl (środa 30 sierpnia wtorek 29 sierpnia, godzina 22.00). Będę gościem „łesterosów”, a rozmawiać będziemy oczywiście o finale sezonu.

A tymczasem zapraszam do głosowania. Ile cytrynowych ciasteczek przyznalibyście „Smokowi i wilkowi”?