Ostatnie Królestwo (sezon 4)

Poniższa recenzja powstała dzięki determinacji użytkowniczki Kathrin, która upominając się o ten tekst sprawiła, że w końcu udało się nam przymusić naszego dyżurnego miłośnika przygód Uthreda do jej stworzenia. Dzięki!

Przy okazji poprzedniej recenzji serialu „The Last Kingdom” zastanawiałem się, w jakim kierunku będzie on dalej rozwijany pod skrzydłami Netflixa (dwa pierwsze sezony powstały dla BBC Two). Niemiłosiernie długo odwlekano polską premierę czwartej serii. Tak długo, że gdy wreszcie pojawiła się, to ją przegapiłem. Jednak już nadrobiłem zaległości i już wiem, że nie muszę się nad niczym zastanawiać.

Czwarty sezon “Ostatniego królestwa” (konsekwentnie odmawiam używania idiotycznego polskiego tytułu “Upadek królestwa”) przenosi widzów w czasy rządów Edwarda, syna Alfreda Wielkiego. Dobry z niego chłopak, ale niedoświadczony a na dodatek podatny na manipulacje swojego teścia – możnowładcy Aethelhelma. W efekcie jego knowań Edward odsuwa od siebie wszystkich ludzi niegdyś związanych z ojcem, w tym także Uhtreda z Bebbanburga. Odmawia mu także pomocy w odzyskaniu jego rodowej włości z rąk zdradzieckiego wuja. Uhtred próbuje więc odbić Bebbanburg na własną rękę. Jednocześnie rozwija się wątek armii Danów, dowodzonej przez wciąż żadną saskiej krwi Bridę i rudzielca Cnuta. Jak pamiętamy Cnut maczał paluchy w śmierci kogoś dla Bridy bliskiego ale ciii… Ona nadal o tym nie wie. Jest jeszcze Mercja – jej władczyni Aethelflaed (po godzinach kochanka Uhtreda), ma na głowie przemocowego męża i zagrożenie ze strony Danów. Poznajemy też prawie dorosłe już dzieci Uhtreda, a także jego kuzyna, który dołącza do długiej listy serialowych czarnych charakterów. Wreszcie pojawia się jeszcze jedna armia Danów, z jeszcze jednym malowniczym wodzem na czele i jeszcze więcej dwulicowych postaci rzucających kłody pod nogi bohaterom. Uff… Sporo tego.

No właśnie. Sporo wszystkiego a oglądając sezon 4 i tak miałem wrażenie, że żadnego sensownego pomysłu na niego nie było. Było w nim za to wiele złych rzeczy, na które będę teraz narzekał. Zacznę od słabego scenariusza, który być może jest taki z powodu zmiany scenarzysty, a być może z powodu traktowania literackiego pierwowzoru coraz bardziej po macoszemu. Wątek Bebbanburga pojawia się, urywa się i już nie wraca, będąc chyba tylko pretekstem dla wyprowadzenia z serialu jednego z aktorów. Potem dostajemy krótkie zmagania z Cnutem i Bridą i coś na kształt mini-kulminacji w połowie sezonu. Nagle jak z kapelusza wyskakuje kuzyn Cnuta – niejaki Sigtryggr, razem z którym powtarza się schemat najazdu. Sporo w tym sezonie sytuacji, w których poświęca się elementarną logikę, byle dolać paliwa do pędzącej na oślep fabuły. Wiele tu kompletnie nieracjonalnych zachowań i sytuacji, po których widz zastanawia się „ale jak?”. Królowa i jej kochanek, utrzymujący swój związek w tajemnicy, przytulają się na środku pobojowiska w obecności setek wojowników. Morderca króla jedyny dowód swojej winy nosi stale przy sobie, tak aby można było go łatwo zdemaskować. Pojmawszy śmiertelnego wroga, nie zabija się go, tylko wiesza na drzewie nogami do góry, a potem samemu odjeżdża. Kiedy nie chce się zrobić krzywdy pojmanym małym dzieciom, to po prostu wygania się je do lasu. Kiedy kogoś więzi się, to w pokoju, w którym można otworzyć okno, pod którym nie ma strażnika. Kiedy chce się zdobyć miasto, to szarżuje się konnicą na mury. Rany, mógłbym tak wymieniać do rana. Wiecie, w każdym przygodowym serialu nie brakuje takich scen, ale tutaj odniosłem wrażenie, że fabuła składa się wyłącznie z sytuacji, które nie mogłyby zaistnieć gdyby brali w nich udział żywi i używający mózgu ludzie, a nie wymyślone postacie z drugorzędnego widowiska.

Denerwuje mnie Uhtred, a raczej metamorfoza jaką mu zafundowano. Dlaczego nagle został …beksą? Obnoszącą się z każdą porażką, snującą się ze szklącymi oczami i z rozmazanym średniowiecznym brudem na policzkach? Rozglądającą się za jakaś silną kobietą, na ramieniu której mogłaby się wypłakać? Tak, Uhtred. Facet, który oglądał własnego ojca przybitego do słupa, pochował przybraną rodzinę, dziecko i kolejne życiowe partnerki, zabił czterocyfrową liczbę wrogów, przetrwał lata niewoli i nie stracił humoru na dłużej niż serialowy kwadrans nagle został wykreowany na emo-ciamajdę. Grający go Alexander Dreymon w licznych scenach rozpaczy wypada naprawdę żałośnie, ale niestety nie w sposób zamierzony przez twórców.

Jakby fabularnych bzdur było mało, to na dodatek z serialu zaczęło wiać realizacyjną tandetą. Może obcięto budżet? Może producentom przestało zależeć, no bo kto zwróci uwagę? Bitwy przypominają bezwładną bieganinę po polu, gdzie wszyscy łącznie z królową (tak, królową, bez hełmu i bez osobistej ochrony) toczą pojedynki 1vs1, krzycząc i wymachując na wszystkie strony mieczem. Spójrzmy na kostiumy – na widok nowej armii Danów po prostu parsknąłem śmiechem. Skojarzyli mi się z włoskimi zwycięzcami ostatniej Eurowizji. Ich wódz – Sigtryggr wygląda jak mokry sen 14-letniej fanki jakiegoś power-metalowego zespołu z Rovaniemi. Okej, rozumiem, że gburowaci, umorusani brutale z wielkimi toporami mogli się już znudzić części widowni ale… No bez przesady. Jeszcze lepsi są Walijczycy, wszyscy ubrani w jednakowe czerwone stroje, na których brakuje tylko numeru i napisu “Wales”. W realiach serialu upłynęło ze 20 albo i więcej lat, licząc od dorosłości Uhtreda. Mógłby być ojcem swojej kochanki ale wyglądają jak rówieśnicy. W następnym sezonie Uhtred będzie miał z 60 lat i nadal wygląd modela z reklamy męskiej bielizny.

Czy serial stał się przez to wszystko kompletnie nieoglądalny? Nie, oczywiście, że nie. Spadał z naprawdę wysokiego pułapu, więc nadal można się przy nim jakoś bawić. Lubimy przecież historie, w których bohaterowi nic nie może się stać, chociaż co i rusz wpada w takie strrraszne tarapaty, że ojej. Rzecz w tym, że chociaż “Ostatnie królestwo” zawsze było prostym serialem historyczno-przygodowym, to jednak oglądając go miało się wrażenie, że scenarzysta lubi i książki Cornwella i historię i ma szacunek dla inteligencji widza. W sezonach 1-3 nie brakowało naprawdę dramatycznych wątków, jak chociażby ten z uwolnieniem przybranej siostry Uhtreda i jej późniejszą tragiczną śmiercią (kto nie otarł wtedy łzy, niech pierwszy rzuci smartfonem) albo ten z Uhtredem-niewolnikiem na galerze i jego odbiciem przez przybranego brata Ragnara. W czwartym sezonie nie przeżyjecie takiej huśtawki nastrojów, bo jest on po prostu słabo napisany. Najbardziej dramatyczny moment serialu jest pokłosiem sytuacji tak absurdalnej, że przykro było mi nie z tego powodu, że ktoś zginął, tylko z tego, że wymyślono mu śmierć w tak idiotycznych okolicznościach.

Może to jednak nie kwestia zmiany scenarzysty? Może to po prostu „dotyk Netflixa” zepchnął serial do kategorii widowisk adresowanych do przeciętnego amerykańskiego pochłaniacza telewizyjnej papki? Co za paradoks, że ten streamingowy moloch zarazem uratował „Ostatnie królestwo”, przejmując serial od BBC Two, a jednocześnie spłycił go, przerabiając na swoją modłę. Piąty sezon przed nami. Niczego nadzwyczajnego po nim się nie spodziewam.