Gwiezdne Wojny: Przebudzenie Mocy (2015)

Tak tak, dobrze widzicie! Nie pomyliliśmy tytułów, po prostu z okazji premiery „Ostatniego Jedi” prezentujemy recenzję poprzedniej odsłony serii, pisaną na gorąco dwa lata temu. Uznaliśmy, że po prostu nie można napisać recenzji najnowszego filmu, nie wracając na chwilę do poprzedniej, gwiezdnowojennej produkcji Disneya. A recenzja „Ostatniego Jedi” – już na dniach!
PS. I pomyśleć, że niektórzy mówią, że to DaeL spóźnia się z tekstami!

***

Naprawdę chciałem, żeby było pięknie. Bardzo chciałem! Nie oglądałem wszystkich zwiastunów, nie czytałem spojlerów ani teorii. Nawet w recenzje zaraz po premierze zajrzałem tylko na sekundę. I co? I kij Ci w oko, Dżej Dżeju Abramsie! Owszem, w filmie czuć Moc, starwarsowy klimat i na pewno jest to warsztatowo produkcja dużo lepsza od epizodów 1-3. Tyle że to jeszcze nic nie znaczy. Przeskoczyć poprzeczkę leżącą na ziemi to żadna sztuka. Miała być nowa jakość, nowa przygoda, nowe przeżycie, a jest współczesne kino akcji SF, zmontowane w tempie dziesięciu dynamicznych sekwencji na sekundę. Dostaliśmy film, który odwraca uwagę widza fajerwerkami, byle tylko ten widz nie zastanowił się przez chwilę i nie doszedł do wniosku, że to wszystko jest trochę bez sensu. Czego jednak nie wybaczę reżyserowi i Disneyowi nigdy? Okłamania ludzi. Nowy numer epizodu i podtytuł to kłamstwo. To nie jest „Przebudzenie Mocy”. To bezczelny remake „Nowej Nadziei” z niewielką liczbą odchyleń fabularnych. Ech… Jestem nabuzowany i nie będę się szczypał. Dalsza część zawiera przemysłowe ilości spojlerów!!!

Zacznę od pozytywów. Czuć w tym filmie Moc i to od pierwszych minut. Kadry stylizowane na starą trylogię, dekoracje, efekty specjalne oparte nie tylko o CGI, świetne lokalizacje i klimatyczne ujęcia. Naprawdę ma się wrażenie, że to prawdziwe „Gwiezdne Wojny”, robione przez tych samych rzemieślników, którzy pracowali nad oryginalną trylogią, a nie jakieś suche, wyprane z emocji klipy wideo (pozdro, George’u Lucasie!). Pod tym względem jest dobrze. Szturmowcy strzelają (i trafiają – miła odmiana!), miecze świetlne robią “wziuuuum”, a bitwy TIE Fighterów z X-Wingami przyprawiają o pozytywny zawrót głowy. Były momenty, kiedy miałem ciarki na plecach.

To chyba najzabawniejsza odsłona sagi. Śmiesznych sytuacji, niezłych puent i żartów sytuacyjnych jest sporo, większość jest dobrze umiejscowiona, stanowiąc dobrą przeciwwagę dla kilku ciężkich i mrocznych scen. I tylko w pojedynczych sytuacjach dowcip pojawia się zbyt szybko i trochę niweluje szok, umniejsza wagę ważnego wydarzenia. Ale i tak nie wygląda to źle, o czym przekona się każdy, kto pamięta Bitwę o Naboo z „Mrocznego Widma”, kompletnie „położoną” pod względem dramatycznym przez figle Jar-Jar Binksa.

Aktorzy są niesamowici. Daisy Ridley i John Boyega to godni następcy wielkich nazwisk sagi. Jest między nimi chemia, świetnie się uzupełniają i często kradną całe show. Wcale nie gorszy jest Adam Driver w roli najnowszego czarnego (szarego?) charakteru? Carrie Fisher pokazano godnie. Nawet Luke, dawkowany bardzo ostrożnie, wygląda rewelacyjnie. Najlepiej wypadł jednak Harrison Ford. Bałem się, że będzie parodią samego siebie jak w czwartym Indiana Jonesie. Nic z tych rzeczy. Stary, trochę zgorzkniały szmugler wrócił i trzyma się świetnie. Jedyny poważny minus to Domhnall Gleeson, ale o nim później.

Na osoby akapit zasługuje wątek Kylo Rena. Wszyscy spodziewali się Vadera 2.0, a dostaliśmy coś z zupełnie innej beczki. Kylo to Anakin Skywalker taki, jakim powinien być w prequelach. Młody człowiek, syn pary wielkich bohaterów. Niezdrowo zafascynowany dziadkiem, po odkryciu w sobie Mocy postanawia iść ścieżką ciemnej strony. Młodzieńczy bunt, który poszedł parę kroków za daleko. Pod maską nie ma bezdusznego, poranionego osobnika powiązanego z maszyną do podtrzymywania życia. Jest człowiek z całą gamą emocji, których wymykają się spod kontroli. Strach, ból i jeszcze jasna strona mocy, która też potrafi kusić! Mimo, że w połowie filmu wiedziałem już, gdzie ta historia zmierza, to i tak scena ostatecznego (?) przejścia na Ciemną Stronę Mocy zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Jeśli bohater ma odejść, to albo w stronę zachodzącego słońca („Powrót Jedi”), albo w taki sposób, jak Han. Poetycko i ściskając wszystkich żalem za gardło.

No, to tyle jeśli chodzi o pozytywy. Niestety, im dłużej myślę o tym, co zobaczyłem, tym bardziej mi smutno. Nawet nie wiem, od czego zacząć wyliczankę… Przede wszystkim film jest przeładowany akcją. Praktycznie nie zwalnia, nie ma chwil wyciszenia i po pewnym czasie męczy. Obecnie panuje moda na rozciąganie historii w celach zarobkowych („Hobbit”, ostatnie części „Harry’ego Pottera” czy „Igrzysk śmierci”). „Przebudzenie Mocy” przesadza w drugą stronę. Mam wrażenie, że spokojnie można było pokazać tę historię wolniej, w spokojniejszym tempie. Tak, żeby podbudowa i kulminacja fabuły robiła większe wrażenie. Kylo Ren jest synem Hana i Lei? Wow, ale numer!… a nie, nie ma czasu, bo już lecimy z koksem na inną planetę. Dzieje się! Han Solo zginął? Co za sce… a nie, bo przecież bitwa i w ogóle się wszyscy szczelajo. Ledwie poznajemy bohaterów, a już są przyjaciółmi. Już ich tyle łączy. Tak bardzo się o siebie troszczą. Już się stracili z oczu. Już tęsknią. A nie, już się ratują! Kiedy się to wszystko stało? I tak przez całe dwie godziny. Jak patrzenie w kalejdoskop, który kręci się jak bęben w pralce, ani na chwilę nie zastygając w jednej pozycji.

„Oryginalny” scenariusz woła o pomstę do nieba. Na gotowca z „Nowej Nadziei” naniesiono trochę poprawek i wszyscy udają, że stworzyli coś nowego. Znów droid (jeden zamiast dwóch), znów ma tajne plany (tym razem mapa do Luke’a), znów pustynna planeta (Jakku zamiast Tatooine), znów tenże droid opuszcza planetę w Sokole Millenium. Jest też trzecia Gwiazda Śmierci (niby inaczej nazwana, ale nie czarujmy się, to Gwiazda Śmierci) i też zostaje zniszczona. Recycling, recycling, recycling. Postmodernizm level expert. Czym innym jest ukłon w stronę fanów, czym innym oddanie ducha oryginałów, a czym innym żerowanie na nostalgii. Na tym drugim ostatnimi czasy przejechało się wiele tytułów.

Smutno mi jeszcze bardziej, kiedy przypominam sobie ten cały First Order. Rany, jakie to było słabe! O ile Kylo Ren do mnie trafił, o tyle cała reszta, na czele z generałem Huxem, to jakieś gigantyczne nieporozumienie. First Order – organizacja powstała na gruzach Imperium – najwyraźniej kadry wysokiego szczebla rekrutuje w okolicznych liceach. Tak niecharyzmatycznego, niedojrzałego i karykaturalnego przywódcy nie widziałem dawno, w żadnym filmie. Czekałem, aż zacznie tupać nóżką. Ba, miałem wrażenie, że w każdej scenie z jego udziałem słyszałem ciche, żałosne westchnienia Moffa Tarkina. Hux to parodia. Cały ten Frist Order to parodia. Przy okazji: nie dowiedziałem się za wiele o sytuacji politycznej. Zniszczono jakieś planety z flotą (statki typu Mon Calamari na powierzchni?), ale nie wiem kto, co i gdzie. Stolica Republiki? Coruscant? Domyśl się, widzu. A, byłbym zapomniał. Jest nowy Palpatine. Nazywa się Smark i wpadł gościnnie prosto z planu Władcy Pierścieni. Jest tak straszny, tak przerażający, że musi sobie coś (ciekawe co?) rekompensować hologramem wielkości małego budynku. Kapitan Phasmę wymyślono chyba tylko po to, żeby sprzedać parę zabawek/książek/komiksów. Jej rola w filmie to jakiś żart, zwłaszcza w stosunku do ilości materiałów promocyjnych, w których się pojawiała. Tak samo Poe Dameron. Owszem, śmiesznie żartuje, ale mógłby się nazywać “losowy pilot X-Winga nr 3” i mniej więcej tak samo bym go zapamiętał. Za dużo postaci upchniętych w zbyt krótkim filmie.

Najbardziej smutno mi jednak z powodu podtytułu. „Przebudzenie Mocy” jest dosłowne i przybiera taką formę, że nie wiedziałem w kinie czy się śmiać ,czy płakać. Rey odkrywa w sobie Moc w rewelacyjny sposób – udaje jej się siłą woli zablokować “dostęp” do swojej pamięci. To, co się dzieje potem, woła jednak o pomstę do nieba. Dziewucha, która kilka(naście?) godzin wcześniej uważała Jedi za legendę, sama wpada na „Jedi Mind Trick” i jest w stanie go odpalić w trzeciej próbie. To samo w walce z Kylo Renem. Umiała władać długim kijem, więc równie dobrze radzi sobie z mieczem świetlnym przeciw wyszkolonemu użytkownikowi Mocy. Jak wiadomo, halabardnicy znani byli z tego, że przy pierwszym kontakcie ze szpadą pokazywali mistrzostwo fechtunku. To chyba największy merytoryczny babol w filmie. Jak w „Matrixie”. Rey zamyka oczy, czuje Moc i nagle wczytują jej się do głowy te wszystkie umiejętności. Chociaż jeśli woźny/początkujący szturmowiec jest w stanie świetnie wywijać mieczem świetlnym, to czemu Rey nie może wczytywać sobie skilla z niebytu? Zanim ktokolwiek napisze mi, że to Moc i w ogóle – od razu mówię – to żadne wyjaśnienie. Wszystkie dotychczasowe filmy (ale też książki, gry, itd…) utwierdzały nas w przekonaniu, że talent talentem, ale nad rozwojem umiejętności trzeba długo pracować. A najgorsze w tym wszystkim jest to, że gdy Rey osiąga wszystkie swe cele bez wysiłku, to po prostu znika suspens. Luke swoje wielkie zwycięstwo z „Nowej Nadziei” okupił serią porażek. Obijali go Tuskeni. Pomiatały nim żule z baru w Mos Eisley. Han Solo miał go za wieśniaka. W śmietniku o mało co nie zeżarła go Dianoga. Nawet małe triumfy – uwolnienie Lei czy zestrzelenie TIE Fightera – były uzasadnione czynnikami zewnętrznymi (Tarkin chciał, by Leia uciekła i doprowadziła go do bazy rebeliantów). Dlatego czuliśmy tak wielkie napięcie, gdy doszło do ataku na Gwiazdę Śmierci. A w „Przebudzeniu Mocy” tego suspensu brak. Bo wiadomo, że Rey i tak zwycięży.

J.J. Abrams zrobił niezły film w klimacie „Gwiezdnych Wojen”. Miejscami czuć Moc, ale poza tym to tylko sprawnie i pięknie nakręcone kino akcji science-fiction, bez magii, która do dziś siedzi w sercach fanów oryginalnej trylogii. Fakt, że nie powtórzono kardynalnych błędów Lucasa z czasu tworzenia prequeli, to za mało. Zabrakło odwagi do czegoś więcej. Szkoda, po stokroć szkoda. Mam nadzieję, że epizod ósmy spróbuje to naprawić. Tymczasem z wielkim bólem rezygnuję z planowanych (przed seansem) kolejnych eskapad do kina na „The Force Awakens”. Jak najdzie mnie ochota na obejrzenie „Nowej Nadziei”, odpalę DVD. To lepsze niż średnio udany remake na wielkim ekranie.

0

0