Szalone Teorie: Marsz na Winterfell (część 1 – porównanie sił)

Piąty sezon Gry o Tron zaprezentował nam niezwykle przygnębiający koniec kampanii Stannisa Baratheona na Północy. Po zwycięstwie nad Mancem Rayderem król Stannis ruszył na Winterfell, by odbić je z rąk Boltonów. W trakcie marszu jego siły zostały zdziesiątkowane przez złe warunki pogodowe, a potem pozbawione zaopatrzenia przez tyleż straszliwy, co absurdalny sabotaż „dwudziestu dobrych ludzi” Ramsaya Boltona. Stannis, pod wpływem Melisandre zdecydował się na straszliwy rytuał magii krwi, który ocalił wprawdzie armię przed śmiercią z głodu i mrozu, ale wywołał masowe dezercje. Opuszczony przez większą część swych ludzi, Stannis został rozgromiony przez siły Boltonów i zabity przez Brienne z Tarthu.

Oczywiście wszyscy fani Pieśni Lodu i Ognia zachodzą w głowę, na ile prawdopodobne jest, że wydarzenia w książkach potoczą się w podobny sposób. O tym, że różnice pomiędzy wersją serialową, a książkową muszą mieć miejsce, wiemy ponad wszelką wątpliwość. Znamy w końcu dość szczegółowo książkowy przebieg kampanii, aż do momentu w którym Stannis utknął w Wiosce Zagrodników. Wiemy, że serial zmienił wiele istotnych detali, m.in. umieszczając Melisandrę, Selyse i Shireen w obozie króla, a także przenosząc Brienne z Dorzecza aż pod samo Winterfell.

A jednak z drugiej strony nie da się ukryć, że Stannisowi towarzyszy pewna tragiczna aura. Czytelnik wydaje się przeczuwać, że historia tego króla nie będzie miała szczęśliwego zakończenia. Czy jest zatem możliwe, aby książkowego Stannisa czekał los podobny do Stannisa serialowego? Różowy list wydaje się to sugerować, ale – jak wcześniej pisałem – różowy list jest najprawdopodobniej fabrykacją.

W tym kilkuczęściowym odcinku Szalonych Teorii spróbuję dokonać analizy nadchodzącego starcia pomiędzy Stannisem i Boltonami. A – by wyrazić się ściślej – dwóch starć, jakie czekają siły walczące o kontrolę nad Północą. Bitwa pod Wioską Zagrodników będzie bowiem tylko pierwszym etapem tej rozgrywki. Drugi obejrzymy zapewne dopiero pod murami Winterfell.

Ale nie możemy zacząć od samej bitwy. Żeby w pełni zrozumieć wydarzenia, które mają się dopiero rozegrać, musimy najpierw przeanalizować sytuację militarną i polityczną na Północy. Zrozumienie dynamiki sił pozwoli nam pojąć, jak bardzo zwodniczy był opis tragicznej sytuacji wojsk Stannisa Baratheona.

Siły Stannisa

Jednym z fenomenów Bitwy pod Murem było to, jak niewielkie straty poniósł w niej Stannis. Dzicy nie zdążyli sformować czworoboków, które mogłyby dać odpór ciężkiej jeździe, skutkiem czego rozbicie piechoty Mance’a Raydera było niemal natychmiastowe. Tylko olbrzymy stawiały jakikolwiek opór, ale było ich zbyt mało, by zadać znaczące straty. Efekt był taki, iż Stannis, który wylądował w Szarej Strażnicy z siłami liczącymi niewiele ponad 1500 zbrojnych, utrzymał ten stan. Oczywiście byli zabici i ranni, ale nawet po ich odliczeniu, a także po odliczeniu niewielkiego garnizonu pozostawionego dla ochrony królowej, możemy śmiało przyjąć, że król udając się na południe, dysponował siłą około 1400-1500 ludzi. Wbrew obrazowi stworzonemu przez serial, w grupie tej nie było najemników. Wszyscy żołnierze opuszczający Mur byli wasalami Smoczej Skały lub rycerzami i zbrojnymi Florentów.

Zgodnie z radą udzieloną przez Jona Snow, Stannis Baratheon zdecydował się nie uderzać na Dreadfort, a zamiast tego podjąć działania przeciw Żelaznym Ludziom oraz pozyskać górskie klany.

Wyprawa do górskich klanów kończy się sukcesem. Stannis rusza w kierunku Deepwood Motte wraz z grupą ok. 3500 mężczyzn należących do klanów Wull, Flint, Norrey i Liddle. Muszę tutaj podkreślić, że górskie klany Północy są diametralnie różne od górskich klanów Doliny. Na Północy mowa o do czynienia z klanami w rozumieniu feudalnym, przypominającymi klany szkockich górali (albo nawet średniowieczne rody herbowe w Polsce). To po prostu grupy kilkudziesięciu, a może i kilkuset spokrewnionych ze sobą rodzin zajmujących się uprawą ziemi i hodowlą zwierząt. Górskie klany Północy odnajdują się w strukturze feudalnej, i – mimo pewnej „dzikości” – uznają zwierzchnictwo lordów i królów, a nawet same cieszą się przywilejami feudalnymi. Górskie klany Doliny są zjawiskiem zupełnie innym – to po prostu grupy łupieżców. Jest to różnica warta podkreślenia, bo wskazuje nam ona na fakt, iż lojalność górskich klanów Północy nie powinna być kwestionowana.

Opuszczając tereny górskich klanów Stannis dysponuje więc siłą ok. 5000 ludzi.

Kolejnym krokiem w kampanii na Północy było odbicie Deepwood Motte z rąk Żelaznych Ludzi i przekazanie tej strażnicy jej prawowitym właścicielom – Gloverom. Po raz kolejny mamy do czynienia z bitwą w której straty Stannisa są bardzo niewielkie, tym razem dzięki dysproporcji sił. Naprzeciw 200 Żelaznych Ludzi staje bowiem 3900 zbrojnych Stannisa.

Odparcie Żelaznych Ludzi i zwrócenie Deepwood Motte Gloverom prowadzi do opowiedzenia się kilku rodów Północy po stronie Stannisa. Są to kolejno: Gloverowie, Mormontowie, Umberowie (a przynajmniej część Umberów) i Karstarkowie. Ponadto mamy też spontaniczny napływ zdolnej nosić broń okolicznej ludności.

Rybacy, wolni jeźdźcy, ludzie ze wzgórz, zagrodnicy z głębi wilczego lasu, wieśniacy z kamiennego brzegu, którzy opuścili swe chaty, uciekając przed żelaznymi ludźmi, niedobitki z bitwy pod bramami Winterfell, ludzie ongiś zaprzysiężeni Hornwoodom, Cerwynom i Tallhartom.
—Taniec ze smokami—

Z dużych rodów jako pierwsi dołączają Gloverowie, a wkrótce po nich Mormontowie. Nie wiemy niczego na temat liczebności tych wojsk, ale możemy wysnuć pewne wnioski na podstawie porównania z Karstarkami, którzy mieli przyłączyć do Stannisa największy kontyngent – 450 ludzi. Sądzę, że możemy dość bezpiecznie oszacować, że zarówno Gloverowie, jak i Mormontowie, dotarli w sile nie większej niż 100 zbrojnych. Siły Umberów nie zdołały jeszcze połączyć się z wojskami Stannisa, wiemy tylko o 20 „zielonych chłopcach” od Morsa Umbera, którzy wykopali kilka przemyślnych dołów wokół Winterfell. Umberowie mają rzekomo dysponować siłą około 400 zbrojnych, ale większość ich żołnierzy jest bardzo młoda i niedoświadczona.

Ostatnie siły, które dołączyły do armii Stannisa, to wojska pod dowództwem Arnolfa Karstarka. Karstark miał doprowadzić około 450 ludzi. Problem polega na tym, że Arnolf Karstark jest w rzeczywistości stronnikiem Roose’a Boltona, a jego opowiedzenie się po stronie Stannisa to podstęp.

Musimy odnotować jeszcze jeden czynnik. Pogoda wywarła na armię królewską bardzo negatywny wpływ. Stannis Baratheon opuszczał Mur z rycerstwem i ciężką konnicą. Po drodze padły niemal wszystkie konie (z 800 pozostały 64). Ciężka jazda przerodziła się w ciężką piechotę.

Reasumując, w momencie kiedy siły Stannisa utknęły w Wiosce Zagrodników, przedstawiały się one następująco:

• około 1400 ludzi Baratheonów i Florentów – głównie spieszone rycerstwo
• około 3500 ludzi górskich klanów – głównie lekka piechota
• około 200 zbrojnych Mormontów, Gloverów
• kilkuset przedstawicieli pospólstwa
• około 450 zbrojnych Karstarków (nielojalnych)

Łącznie ok. 5500-6000 zbrojnych, zmęczonych długim marszem.

Na pierwszy rzut oka widać, że w tej sytuacji śmiertelnym zagrożeniem jest grupa „świeżych” ludzi Arnolfa Karstarka. Wygląda jednak na to, że Stannis Baratheon może ten problem błyskawicznie zażegnać. Król dowiaduje się o zdradzie lorda Arnolfa z dwóch niezależnych źródeł. Pierwszym jest Jon Snow, który wysyła do Stannisa list, po tym jak prawdę wyjawia mu Alys Karstark. Drugim źródłem jest Theon, który – jak wiemy z odczytanego przez GRRM-a rozdziału z Wichrów zimy – zostaje jeńcem Stannisa.

Jesteście martwi, musicie to zrozumieć – kontynował król. – Do ustalenia pozostaje tylko sposób, w jaki umrzecie. Nie radzę marnować czasu na zaprzeczenia. Przyznajcie się, a zapewnię wam tę samą szybką śmierć, jaką Młody Wilk dał lordowi Rickardowi. Skłamcie, a będziecie płonąć. Pora wybierać.
—Wichry zimy (moje tłumaczenie)—

Świadomość zdrady pozwoli Stannisowi w szybki sposób zapewnić sobie lojalność zbrojnych Karstarków. Egzekucja lorda Arnolfa oraz jego wnuków wydaje się być rozwiązaniem optymalnym, kończącym spór o dziedziczenie Karholdu. A z Alys Karstark jako niekwestionowaną dziedziczką, oraz bez zdradliwego lorda Arnolfa, ludzie Karstarków nie mają powodu, by stawać po stronie Boltonów.

Pomimo problemów z żywnością i końmi, pomimo straszliwego mrozu i śniegu, właśnie wiedza na temat zdrady Karstarków jest czynnikiem, który sprawia, że położenie Stannisa Baratheona nie jest złe. Jego oponent nie ma tego samego komfortu.

Siły Boltonów

Wesela nie należą w Westeros do szczególnie bezpiecznych. Nie jest też bezpiecznie jeśli goście się po weselu zbyt długo zasiedzą. A z taką sytuacją mamy do czynienia w znajdującym się w rękach Boltonów Winterfell. Owszem, Roose Bolton dysponuje najsilniejszą armią na Północy… ale otaczają go ludzie, których lojalności nie może być pewien. Zacznijmy jednak od prostej kalkulacji. Ilu ludzi ma Roose Bolton? Nie wiemy tego dokładnie, ale po raz kolejny – możemy dokonać pewnych szacunków.

Zakładając, że w Dreadfort pozostała załoga szczątkowa, możemy liczbę ludzi Boltonów ustalić na 4600 zbrojnych. 4000 to liczba ludzi, którzy wrócili z kampanii Robba na południu.

Dwadzieścia tysięcy mieczy i włóczni ruszyło na wojnę pod dowództwem Robba, albo prawie tyle, ale wracały tylko dwie dziesiąte i to przeważnie ludzie z Dreadfort.
—Taniec ze smokami—

Ponadto przez cały okres prowadzenia przez Robba działań wojennych, na Północy szalała grupa 600 zbrojnych pod dowództwem Ramsaya.

A teraz, mój słodki książę, obiecałeś mi kobietę, jeśli przyprowadzę dwustu ludzi. Mam ich trzy razy więcej i nie są to niedoświadczone chłopaki ani parobki, a garnizon mojego ojca.
—Starcie królów—

W Winterfell stacjonuje również potężna grupa zbrojnych Freyów, w liczbie ok. 1400. Możemy to oszacować na podstawie kolumn wojska, które przechodzą przez Fosę Cailin. Pierwsza grupa Freyów ma ok. 400 ludzi, druga – ponad 1000.

Dalej sunęły tabory. Wozy obładowane zapasami oraz łupami, a także inne wiozące rannych i kalekich. Kolumnę zamykali ludzie Freyów. Było ich co najmniej tysiąc, może więcej; łucznicy, włócznicy, chłopi uzbrojeni w kosy i zaostrzone pale, wolni jeźdźcy i konni łucznicy, a także stu kolejnych rycerzy, dla wzmocnienia oddziału.
—Taniec ze smokami—

Daje nam to łącznie grupę okrągłą liczbę 6000 ludzi, których lojalności Roose Bolton może być pewien. Gorzej jest z pozostałymi gośćmi. Największy (nie licząc Freyów) orszak przyprowadził do Winterfell sam Wyman Manderly, o którym wiemy ponad wszelką wątpliwość, że jest więcej niż nielojalny wobec Roose’a. Wyman Manderly marzy o zemście, żyje nią i oddycha. Swą zemstę zaczął już realizować, serwując na uczcie pasztet z Freyów. A to dopiero początek. Każdy z rodów Północy obecnych w Winterfell ma powód, by Roose’a zdradzić. Powody i prawdopodobieństwo zdrady prześledzimy jeszcze w kolejnych odcinkach naszego cyklu, póki co powinniśmy wszakże odnotować skalę owej „niepewnej” armii gości, którzy znaleźli się w Winterfell.

Poza Manderlym, mamy tam bowiem Hornwoodów, Umberów, Flintów, Cerwynów, Tallhartów, Slate’ów, Locke’ów, Dustinów, Ryswellów i Stoutów. Dziesięć rodów. Przy założeniu, że każdy z lordów przybył z niewielką grupą 50 zbrojnych, daje nam to siłę 500 ludzi. Łącznie z siłami Manderlych to 800 zbrojnych.

Reasumując, w Winterfell znajduje się:

• 4600 zbrojnych Boltonów
• 1400 zbrojnych Freyów
• ok. 800 zbrojnych pozostałych rodów Północy

I nagle cała nasza kalkulacja się psuje. Z rozdziału Theona w Wichrach zimy dowiadujemy się, że siły w Winterfell zostały rozdzielone. Niespodziewanie, wojska Freyów oraz Manderlych ruszyły na Wioskę Zagrodników z zamiarem dobicia rzekomo dogorywającego Stannisa. Nawet przy założeniu, że królewska armia poniosła w wyniku mrozu dalsze straty, ruch taki wydaje się wynikać z jakiejś mocno posuniętej dezinformacji.

Czy 1700 zbrojnych może stawić czoła armii Stannisa? Co wydarzyło się w Wiosce Zagrodników? Na czym polega tajny plan Stannisa? I w jaki sposób rozstrzygnie się bitwa o Winterfell? O tym wszystkim przeczytacie w następnych odcinkach Szalonych Teorii!

A już teraz możecie zapoznać się z poprzednimi odcinkami Szalonych Teorii.

0

0