Obłąkane Spekulacje: Wichry zimy 2025

„Ostatnie dwie książki napiszę szybciej” – oświadczył George R.R. Martin w kwietniu 2011 roku, po tym jak okres oczekiwania na Taniec ze smokami wydłużył się do sześciu lat. W październiku 2012 roku pisarz stwierdził, że ma gotowe około 400 stron Wichrów zimy, ale tylko połowa tego materiału tak naprawdę nadaje się do publikacji, reszta wymaga sporych zmian. (Trzeba tu dodać, że mówimy ciągle o stronach tzw. „znormalizowanego maszynopisu”, które nie przekładają się dokładnie na ostateczne strony książek. Dla przykładu – anglojęzyczne wydanie Tańca ze smokami ma 1056 stron, ale jeśli policzymy jego objętość w stronach znormalizowanego maszynopisu, wyjdzie nam ok. 1500 stron. To takie wyjaśnienie, które było konieczne – w dalszej części artykułu będę mówił właśnie o stronach znormalizowanego maszynopisu).

Nietrafione prognozy

W kwietniu 2015 GRRM zadeklarował, że Wichry zostaną ukończone przed premierą szóstego sezonu Gry o Tron – czyli w roku 2016. Tyle tylko, że w styczniu 2016 roku autor przyznał, że nie wyrobił się z kolejnymi deadline’ami. A w roku 2017 stwierdził, że jest szansa na premierę do grudnia. Oczywiście książki się nie doczekaliśmy.

Pamiętam dość dobrze ten okres, bo FSGK już wówczas działało prężnie i wielu czytelników dopytywało mnie (skąd ta ufność, że ja wiem lepiej – to prawdziwa zagadka) kiedy moim zdaniem Wichry ujrzą światło dzienne. I miałem z tym pewien problem. Stwierdzenie, że autor spóźnił się na deadline, kazało przypuszczać, że zabrakło mu trochę czasu – miesiąc, dwa, może pół roku wytężonej pracy. Z drugiej strony nie było to pierwsze opóźnienie, a Martin nie miał już sensownego usprawiedliwienia. To znaczy innego niż to, które nigdy nie zostało wypowiedziane, ale zawsze kołatało nam się po głowach. Bo w końcu wszyscy podejrzewaliśmy, że Martin jest zbyt zajęty innymi projektami, by w ogóle pisać.

W tym czasie zaczęły pojawiać się pierwsze teorie (doprawdy szalone), wedle których Martin miał siedzieć na ukończonym manuskrypcie Wichrów, a nawet kończyć Sen o wiośnie, ale opóźnienie wydania książki zostało wymuszone przez HBO. Uważałem to za nonsens – premiera powieści tylko podkręciłaby zainteresowanie ostatnimi sezonami serialu.

Wróżenie z fusów

W swoich przewidywaniach byłem więc ostrożny. Założyłem, że Martin w latach 2011-2015 pisał bardzo mało, bo zajmował się serialem i dopiero rozbrat z Benioffem i Weissem dawał nam szanse na ukończenie książki. Jeszcze w 2016 stawiałem na premierę w roku 2018 albo 2019.

W 2018 Martin zapowiedział, że Ogień i krew trafi do księgarń przed Wichrami. Cóż, przynajmniej przekonaliśmy się, że GRRM potrafi nadal pisać, nawet jeśli wykorzystuje recykling starszego materiału, a jego twórczość nie jest czysto beletrystyczna. W kwietniu 2019 na nowozelandzkim Worldconie pisarz zadeklarował, że jeśli pojawi się na kolejnym konwencie (w domyśle – za rok) bez Wichrów, to uczestnicy będą mogli go aresztować.

A potem wybuchła pandemia COVID-19 i nasz ulubiony pisarz, w związku z zawieszeniem większości projektów filmowych i serialowych, nie miał co robić. Pisał więc przez cały rok, ponoć bardzo dużo. W 2021 też pisał. Ponoć mniej, ale uczynił progres. W październiku 2022 roku, podczas wystąpienia w talk show Stevena Colberta oznajmił, że ukończył około 1200 stron Wichrów. Zakładając, że mowa o stronach znormalizowanego maszynopisu i że maksymalny rozmiar książki wydanej w ramach jednego tomu (a tak publikuje się powieści Martina w Stanach) to ok. 1500-1600 stron, możemy uznać, iż ukończył 75-80% Wichrów zimy. Na przestrzeni 12 lat. I wliczając w to materiał wycięty z Tańca.

Jeśli tempo pracy byłoby stałe, to powinniśmy sobie na kolejną książkę czekać mniej więcej do 2027 roku. Mam nadzieję, że przedstawiłem tę historię w wystarczająco pesymistycznych barwach. Bo teraz chciałbym Wam powiedzieć, że Wichry są już ukończone. I że dostaniemy je na początku przyszłego roku. Tak, nie przesłyszeliście się (o ile czytacie to na głos). A teraz powiem Wam dlaczego.

Argument pierwszy – Martin nie pisał

Zacznijmy od sprawy najbardziej oczywistej. Otóż nie jest prawdą, że Martin pracował nad książką od 2011 roku. W moim przekonaniu w pierwszych latach po wydaniu Tańca ze smokami, GRRM w ogóle nie pracował nad Wichrami. Owe 200-400 stron maszynopisu, którymi Martin chwalił się w roku 2012 pokrywa się z materiałem wyciętym z Tańca ze smokami. To rozdziały, które autor prezentował na przestrzeni kilku kolejnych lat na konwentach i w aplikacji World of Ice and Fire. No, i może 1-2 rozdziały, których nigdzie nie odczytał, bo przedstawiają one konkluzję dwóch istotnych bitew.

Między rokiem 2011 a 2014, George R.R. Martin wziął sobie od Pieśni Lodu i Ognia urlop. Pracował wówczas nad serialową Grą o Tron (to w tym okresie stworzył scenariusze do czterech odcinków), redagował zbiory nowel i opowiadań oraz tworzył teksty dotyczącymi historii stworzonego przez siebie świata. W tym czasie powstał Świat Lodu i Ognia oraz opowiadania wydane w antologiach, które później miały stanowić znaczną część Ognia i krwi.

Do pracy nad Wichrami Martin powrócił w roku 2015, gdy zmniejszyło się jego zaangażowanie w serial. Dlaczego więc optymistycznie zakładał publikację książki na rok 2016? Bo dotknęła go ta sama choroba, na którą cierpią prawie wszyscy zajmujący się kreatywnym pisaniem – hurraoptymizm połączony z nieumiejętnością oszacowania czasu potrzebnego do stworzenia większej partii materiału. Żadną miarą nie chcę porównywać się do profesjonalnego pisarza, w dodatku tak znamienitego jak Martin, ale znam to z autopsji. Zdarzały mi się dni (pojedyncze), gdy w pół dnia byłem w stanie stworzyć 12-14 stron znormalizowanego maszynopisu. Były też takie, gdy napisanie dwóch stron przychodziło mi z największą trudnością. A czasem człowiek nie potrafi przelać na papier nawet trzech sensownych zdań.

Sądzę, że Martin, zachęcony świetnym tempem pracy nad Światem Lodu i Ognia, założył, iż z powieścią pójdzie mu równie dobrze. Ale to dwa różne gatunki literackie. I nikt, poza dziwolągami w rodzaju Kinga czy Mroza, nie miewa trwających pół roku okresów nadzwyczajnej, nieprzerwanej produktywności.

Dlatego też, jeśli mamy być uczciwi, powinniśmy w naszych kalkulacjach uwzględnić fakt, że prace nad Wichrami zaczęły się nie w 2011, lecz 2015. A także to, że Martin, pracując w żółwim tempie, ciągle łudził się, iż dozna olśnienia i zacznie pisać znacznie szybciej. Taki cud wydarzył się dopiero w roku 2020, gdy nadszedł ratunek – prosto z Wuhan. Zamknięty w czterech ścianach GRRM wziął się do roboty. Dlatego właśnie czas pracy nad książką należałoby podzielić na cztery okresy:

• 2011-2014 – absolutny brak postępów, ukończone ok. 15% książki (materiał z Tańca)
• 2015-2019 – bardzo małe postępy, pomimo ciągłych zapowiedzi, że pisarz potrzebuje jeszcze tylko roku, by książkę dokończyć.
• 2020-2022 – duże postępy, do końca 2022 zostało ukończone 75-80% książki, z czego więcej niż połowa powstała na przestrzeni tych trzech lat.
• 2023-2024 – ???

A zatem, jeśli tempo pisania nie uległo kompletnemu załamaniu, to GRRM powinien w tym roku zbliżać się do końca swych zmagań z Wichrami zimy.

Argument drugi – WorldCon

George R.R. Martin wybiera się na lipcowy WorldCon. Ten sam konwent, który obiecał odwiedzić dopiero z manuskryptem Wichrów pod pachą. OK, ktoś powie pewnie, że to nie jest obietnica, której autor nie mógłby rozbroić jednym żartem. Nawet jeśli przyfrunie z gołymi rękami, nikt go nie wybuczy. Nikt nie rzuci pomidorem.

To prawda. Ale jest też faktem, że już po pandemii, Martin konwentu unikał. A jego pojawienie się nie może być uznane za wymóg HBO, albowiem…

Argument trzeci – Martin nie uczestniczy w promocji drugiego sezon Rodu Smoka

To chyba najłatwiejszy do przeoczenia fakt, bo przywykliśmy do tego, iż rola GRRM-a w promocji ostatnich sezonów Gry o Tron była stosunkowo niewielka. Tyle tylko, że wówczas istniało bardzo logiczne uzasadnienie. Benioff i Weiss postanowili pójść własną drogą, sugestia Martina, aby serial miał 10 sezonów została kompletnie zignorowana.

W przypadku Rodu Smoka nie ma mowy o podobnym konflikcie pomiędzy twórcami. A jednak Martin nie wspierał trasy promocyjnej drugiego sezonu serialu nawet z ułamkiem takiego zaangażowanie, jak podczas premiery sezonu pierwszego. Zupełnie jak gdyby miał teraz coś innego na głowie.

Argument czwarty – Martin zapowiada nowe opowiadania o Dunku i Jaju

W przyszłym roku swoją premierę będzie miał nowy serial HBO, oparty na Rycerzy Siedmiu Królestw. W notatce na swoim blogu, George R.R. Martin zapewnił, że tym razem dostarczy twórcom materiału źródłowego do kolejnych sezonów na czas. Pisarz chce pracować nad kolejnymi opowiadaniami po ukończeniu Wichrów.

Co to oznacza w praktyce? Otóż każdemu z opowiadań będzie poświęcony sześcioodcinkowy minisezon. Nie wiemy wszakże, czy będą się one ukazywać co roku, czy – podobnie jak Ród Smoka – co dwa lata. W tym wypadku wiele (problem wieku Aegona, długość sezonu) wskazuje na rozwiązanie pierwsze. A zatem Martin musiałby ukończyć nowy tomik (a przynajmniej jedno opowiadanie) do roku 2027.

Coś jeszcze?

Poszlak jest więcej. Po internecie krąży na przykład informacja o rzekomym zamówieniu, jakie złożono w cukierni artystycznej w Nowym Meksyku, a więc w stanie, w którym mieszka Martin. Zamówienie dotyczyło tortu w kształcie smoka, który miał być przygotowany z okazji ukończenia jakiejś bliżej nieokreślonej książki. Oczywiście prawdziwości tej informacji nie można łatwo zweryfikować.

Dwuznaczne są też niektóre z ostatnich wpisów Martina na swoim blogu. Z marca pochodzi dość tajemnicza notka o snach/marzeniach, zatytułowana Words of Wisdom i udekorowana obrazkiem niebieskiej róży. Osoby śledzące GRRM-a od dłuższego czasu mogą pamiętać, że Martin w podobny sposób przemycił informację o ukończeniu Tańca smoków w 2011 roku.

Takie drobiazgi można mnożyć. Ale w ostatecznym rozrachunku liczą się konkrety. Jeśli deklaracje pisarza na temat tego, ile materiału jest ukończone, są prawdziwe i jeśli nie mylę się w spekulacjach dotyczących tego, iż właściwa, niepozorowana praca nad Wichrami rozpoczęła się w 2020, to powinniśmy zbliżać się do linii końcowej. A zachowanie GRRM-a w ostatnich miesiącach (konwent, promocja Rodu Smoka, snucie rozważań o Dunku i Jaju) pasuje do scenariusza, wedle którego powieść jest już na finiszu.

Czy mam rację, okaże się zapewne do końca września. W najgorszym wypadku będziecie mieć amunicję do wyśmiewania mojej naiwności jeszcze przez długie lata.