Z dziejów Trzeciej Ery: Historia Rohanu (część pierwsza – przodkowie Rohirrimów)

Poprzednie odcinki Z dziejów Trzeciej Ery skupiały się na historii Dúnedainów i ich królestw – Gondoru i Arnoru. Do ich dziejów seria jeszcze powróci, jednak kilka najbliższych odcinków będzie poświęconych innemu ludowi Śródziemia – Rohirrimom. Nim jednak w kolejnym artykule przedstawione zostaną okoliczności, w których została założona Marchia Jeźdźców, czyli Rohan, w niniejszym odcinku zostaną opisane dzieje ich protoplastów. O owych przodkach – Ludziach Północy i Éothéodach – była już mowa we wcześniejszych tekstach, jednak informacje na ich temat były rozproszone, a niektóre zagadnienia, które nie miały bezpośredniego związku z historią Gondoru, nie zostały jeszcze poruszone. Tak jak poprzednie części cyklu, dzisiejszy artykuł będzie oparty na materiałach zawartych w dodatkach A i B we Władcy Pierścieni. Innym bardzo istotnym źródłem będzie zamieszczony w Niedokończonych opowieściach tekst „Cirion i Eorl. Przyjaźń Gondoru z Rohanem”.

Obecność Ludzi Północy (Nortów) w północno-zachodniej części Śródziemia sięga Pierwszej Ery. Mieli oni wspólnych przodków z Edainami, jednak w przeciwieństwie do nich nigdy nie przekroczyli Gór Błękitnych i nie dotarli do Beleriandu. Z tego powodu nie wzięli udziału w walkach z Morgothem. Po pokonaniu Mrocznego Władcy przez armię Valarów w Wojnie Gniewu Edainowie, którzy stali się wiernymi sojusznikami elfów, otrzymali w nagrodę wyspę Númenor na zachodzie i odpłynęli ze Śródziemia. Z czasem zaczęto ich nazywać Dúnedainami, czyli Ludźmi Zachodu. Gdy Númenor upadł pod koniec Drugiej Ery z powodu buntu króla Ar-Pharazôna przeciwko Valarom, Elendil i jego synowie, którzy zdołali odpłynąć z wyspy, założyli w Śródziemiu dwa królestwa Dúnedainów – Gondor i Arnor. To właśnie z pierwszym z tych państw Nortów, którzy przez całą Drugą Erę pozostawali w Śródziemiu, w kolejnych wiekach miały połączyć więzy silnej przyjaźni.

W Trzeciej Erze Ludzie Północy mieli swoje siedziby w Rhovanionie, czyli krainie pomiędzy Mroczną Puszczą na zachodzie i Morzem Rhûn na wschodzie. Gdy zaczęły się najazdy Easterlingów na Gondor, jego władcy przekazali Nortom ziemie położone na wschodnim brzegu Anduiny na południe od Mrocznej Puszczy. W zamierzeniu mieli oni stanowić przedmurze królestwa i zazwyczaj tak było, jednak zdarzało się, że grupy Ludzi Północy dołączały do Easterlingów i brały udział w ich wyprawach łupieżczych. Niekiedy wynikało to po prostu z chęci grabieży, jednak w innych sytuacjach przyczyną było rozbicie Nortów na wiele plemion, pomiędzy którymi dochodziło do waśni – niektórzy z wodzów i książąt decydowali się na sojusz z Easterlingami, by otrzymać wsparcie w tych wewnętrznych konfliktach.

Minalcar – regent Gondoru za panowania Narmacila I i swojego ojca Calmacila – chciał zakończyć ten niebezpieczny dla królestwa stan rzeczy. W roku 1248 Mincalcar wkroczył do Rhovanionu na czele znacznych sił i wyparł Easterlingów aż po Morze Rhûn. Być może mając nadzieję na zjednoczenie Ludzi Północy pod jednym władcą, regent szczególnie wspierał najpotężniejszego z ich książąt, Vidugavię. Jego władztwo rozciągało się na obszarze pomiędzy Mroczną Puszczą i Celduiną (Rzeką Bystrą) i przybrał on nawet tytuł Króla Rhovanionu. Za czasów Minalcara zaczęło się przyjmowanie Nortów w szeregi gondorskiej armii, w której niektórzy z nich dochodzili w niej do wysokich stanowisk, co budziło niezadowolenie niektórych mieszkańców królestwa. Regent zdecydował się także na wysłanie na dwór Vidugavi jako ambasadora swojego syna, Valacara. Gdy syn Minalcara zakochał się w Vidumavi, córce Vidugavi, ojciec wyraził zgodę na ślub, gdyż odmowa mogłaby urazić ważnego sojusznika Gondoru. Gdy syn Vidumavi i Valacara – Eldacar (który w Rhovanionie nosił imię Vinitharya) zasiadł w roku 1432 na tronie Gondoru, niektórzy mieszkańcy królestwa nie chcieli uznać go za prawowitego władcę, gdyż jego matka nie była númenorejskiego pochodzenia. W kraju wybuchła wojna domowa zwana Waśnią Rodzinną, którą opisałem w trzecim odcinku Z dziejów Trzeciej Ery. Po upadku Osgiliath Eldacar zbiegł na północ, gdzie gromadzili się wokół niego gondorscy lojaliści, a także Nortowie, z których wielu służyło wcześniej w armii Gondoru. Tron Eldacara przez dziesięć lat uzurpował pochodzący z rodu Anáriona przywódca buntowników – Castamir. W roku 1447 Eldacar powrócił do kraju na czele licznych wojsk i pokonał Castamira w bitwie u brodów na Erui. Po zakończeniu wojny domowej wielu Ludzi Północy osiadło w Gondorze, który wyludnił się w wyniku krwawego konfliktu.

W XVII wieku Trzeciej Ery północno-zachodnie Śródziemie nawiedziła zaraza, którą nazywano Wielkim Morem. Rhovanion znalazł się wśród ziem, które szczególnie ucierpiały. Około dwustu lat później ze wschodu przybyło nowe plemię Easterlingów – Woźnicy. W roku 1856 najechali oni Rhovanion, który zdołali opanować. Król Gondoru Narmacil II poprowadził przeciwko nim swoje wojska, do których dołączyli także Ludzie Północy, którym udało się uciec podczas podboju, jednak sojusznicy ponieśli klęskę w bitwie stoczonej na równinach. Osłaniając odwrót królewskiej armii poległ potomek Vidugavi – Marhari. Jego syn, Marhwini, poprowadził część Nortów ku dolinom nad Anduiną po drugiej stronie Mrocznej Puszczy, gdzie osiedli oni pomiędzy polami Gladden i Carrock, czyli Samotną Skałą. Tych Ludzi Północy zaczęto nazywać Éothéodami, czyli Konnym Ludem. Inni Nortowie odeszli na północ, gdzie zamieszkiwali wśród ludzi z Dale i Esgaroth, z którymi dzielili przodków.

W roku 1899 Marhwini poinformował następcę Narmacila II, Calimehtara, że Woźnicy przygotowują najazd na Gondor, a także, że wśród podporządkowanych im mieszkańców Rhovanionu szykowane jest powstanie, które rozpocznie się, gdy siły Woźników wyruszą na wojnę. By pomóc Nortom w zrealizowaniu tych planów, wojska Gondoru odciągnęły wojska nieprzyjaciela daleko na południe, gdzie na równinach Dagorladu na przedpolu Mordoru wróg został rozbity. Do zwycięstwa przyczynili się wysłani przez Marhwiniego jeźdźcy, który z zaskoczenia uderzyli na tyły wroga. W tym czasie w Rhovanionie rozpoczęło się powstanie, ale Ludzie Północy nie odnieśli pełnego sukcesu – choć Woźnicy zostali osłabieni, nie udało się ich wyprzeć. W roku 1944 syn Marhwiniego – Forthwini – zawiadomił króla Gondoru Ostohera, że Woźnicy znów są gotowi do ataku. W opisanej w pierwszym odcinku cyklu bitwie, do której doszło na Dagorlad, wzięły udział także oddziały Éothéodów. Wyprawa Ondohera zakończyła się w sposób katastrofalny dla Gondoru, ale poważne zagrożenie dla dalszego istnienia królestwa zostało zażegnane dzięki dowódcy południowej armii, Eärnilowi, który później zasiadł na tronie jako Eärnil II.

Gdy Eärnil wysłał na północ gondorskie wojska dowodzone przez swojego syna Eärnura, by wspomóc Dúnedainów z Północy w walce przeciwko Angmarowi, wśród sił, które wzięły udział w kampanii byli także wojownicy z dolin Anduiny. Po upadku Czarnoksiężnika (który został opisany w drugim odcinku serii), wódz Éothéodów – Frumgar – poprowadził swój lud na północ od dotychczasowych siedzib. Konny Lud wyparł przebywających tam nadal poddanych Angmaru i zajął obszar u podnóża Gór Szarych pomiędzy Górami Mglistymi na zachodzie i Leśną Rzeką na wschodzie, aż do miejsca, w którym spotykały się rzeki Langwell (wypływająca z Gór Mglistych) i Greylin (wypływająca z Gór Szarych), tworząc Anduinę. Fram, syn Frumgara, zabił żyjącego w Górach Szarych smoka o imieniu Scatha i przejął zrabowany przez niego skarb, o który upomnieli się później krasnoludowie. Fram odparł, że nie odda im kosztowności i wysłał krasnoludom naszyjnik wykonany z zębów smoka, dodając, że bez wątpienia nie posiadają oni czegoś podobnego, gdyż niełatwo jest to zdobyć. Ponoć wywołało to tak wielki gniew krasnoludów, że zamordowali Frama.  Éothéodzi zamieszkiwali w swoim nowym kraju (który nazywano Éothéodem), którego głównym ośrodkiem był gród zwany Framsburgiem, aż do XXVI wieku Trzeciej Ery, gdy Eorl Młody poprowadził ich ku ziemiom na południu, gdzie powstało królestwo Rohanu. Związane z tym wydarzenia zostaną przedstawione w kolejnym odcinku.

0

0