Terminator: Ocalenie (2009)

Jak mawiał klasyk: „szacunek dla was, że podjęliście k***a walkę”. Dlatego zanim cokolwiek więcej napiszę, muszę podkreślić: mam olbrzymi szacunek i podziw dla twórców „Salvation” za próbę wyjścia poza utarty schemat. Za próbę pokazania jak wyglądał świat po dniu sądu, a nie przed, i za zrezygnowanie z podróży w czasie. Czasem jednak odwaga to za mało, trzeba mieć jeszcze wizję i sprawnie ją zrealizować. Z tego powodu szacunek owszem – mam – ale faktów nie zmienię. „Salvation” pręży muskuły na starcie, wychodzi z bloków dynamicznie, a potem, gdzieś w 1/3 dystansu spektakularnie wykłada się jak długi i do mety ledwie się czołga.

Rzecz dzieje się w… zeszłym roku. Dosłownie. Bawi trochę napis na ekranie: 2018. Świat po zagładzie, SkyNet rządzi i dzieli, resztki ruchu oporu chowają się w gruzowiskach miast. Czy aby na pewno? No nie. Z jednej strony widzimy obdartusów w ruinach Los Angeles, z drugiej Connor i jego żołnierze mają dobrze zorganizowane, wielkie bazy wojskowe z zapleczem technicznym, helikopterami, samolotami A-10 Thunderbolt. Mało tego, jest też w pełni sprawna atomowa łódź podwodna – kwatera główna resztek ludzkości. Co ciekawe John Connor jest ledwie pomniejszym dowódcą i nie rządzi ruchem oporu, jak to było powtarzane od początku. Mało tego – niewielu wierzy w jego historię i raczej traktuje się ją jak durną przepowiednię czy zabobon, a nie fakt.

John ma misję: odnaleźć Kyle’a Reese’a, żeby móc go wysłać w przeszłość. Maszyny odwrotnie: polują i na Connora, i na jego przyszłego kumpla/ojca. W międzyczasie pojawia się Marcus Wright. Więzień, który został… stracony, a jego ciało przeznaczone na badanie w Cyberdyne. Budzi się w nowym świecie i nie do końca rozumie, co się dzieje. Jakim cudem żyje? Co się stało?

Szanuję twórców za koncept. Na papierze wygląda to obiecująco, ale realizacja kładzie materiał na łopatki. McG jest reżyserem filmów akcji i wydaje się, że tylko akcja ma dla niego znaczenie. Przez cały seans miałem wrażenie, że ktoś napisał parę zdań o fabule. Potem zaplanował skrupulatnie efektowne sceny pościgów, wybuchów i walk, a na koniec, przymuszony przez producenta/studio dopisał dialogi i detale mniej interesujące.

Dlatego mamy ogromną w swojej skali bitwę z gigantycznym mechem SkyNetu, który do stacji benzynowej pośrodku niczego zakradł się… bezgłośnie. W biały dzień. Marcus jest w stanie przetrwać bez urazów od wybuchu taktycznego ładunku nuklearnego (i nawet nie musiał chować się w lodówce), a jedna z bohaterek zatrzymuje się w deszczu, powoli rozbiera i prezentuje wszystkie swoje wdzięki w pełnej krasie, bo… tak. Nie ma to żadnego sensu, ale „Salvation” ogląda się trochę jak filmy Johna Woo. Nie ważne, że bez sensu, ważne, żeby się działo. Nie pomaga też spora ilość efektów specjalnych, które w kilku momentach mocno trącą myszką. No i… zęby. Ja wiem, że to czepianie się, ale cały film jest utrzymany w (świetnej) szaro-burej kolorystyce. Wszystko jest brudne, brzydkie, ludzie mają wiecznie umorusane twarze, ale wszyscy jak jeden mąż mają równe, czyste i bielutkie zęby. Tak białe, że aż rażą.

Jak już akcja przestaje pędzić na złamanie karku, pojawiają się dialogi. Mierne, napakowane frazesami i górnolotnymi hasłami, które zawstydziłyby samego Paolo Coelho. Niby mamy tu jakiś konflikt wewnętrzny rodem z „Robocopa” o tym, gdzie kończy się maszyna, a zaczyna człowiek. Tylko nakreślone jest to tak grubymi krechami, tak bardzo zepchnięte na dalszy plan i tak średnio odegrane (Sam Worthington nie jest zbyt dobrym aktorem, choć tu i tak wspina się na wyżyny swoich możliwości), że ani razu mocno nie wybrzmiewa. Nie wiadomo zresztą do końca, kim Marcus był i po co go stworzono. Albo moment, kiedy Connor staje przed niemalże sądem wojskowym. Od degradacji w dwie minuty sytuacja przechodzi do powierzenia Johnowi ważnej misji. Bez logiki, ale po co komu koherentna fabuła jak są fajerwerki?

Czepiasz się pan takich pierdół w filmie fantasy/sci-fi, gdzie w poprzednich filmach były podróże w czasie i paradoksy? Ano tak, a wiecie czemu czepiam się tu, a nie tam? Bo jak bohaterowie są dobrze nakreśleni, historia jest spójna, a ciąg przyczynowo-skutkowy w miarę logiczny, nie zwracam uwagi na takie rzeczy. Po prostu nie ma na to czasu, bo przeżywam i prę do przodu razem z bohaterami, których znam i lubię. A tu? Marcus jest nijaki, John Connor zachowuje się jak lider kultu, a nie żołnierz. Kompletnie nie szanuje życia swoich podwładnych i przez cały seans głównie krzyczy. Ruch oporu niby w odwrocie, a sprawia wrażenie lepiej uzbrojonego i wyposażonego niż SkyNet. Sam SkyNet zresztą poluje na Kyle’a Reese’a, ale kiedy go ma, to zamiast zabić, trzyma go w klatce. Nic tu się kupy nie trzyma, ale znów: są spektakularne sceny akcji, więc cicho bądź widzu i napawaj oczy. No nie. Nieprzypadkowo najlepsze momenty takiego Terminatora 2 to interakcje Johna z T-800 czy wizja Sary.

Powtórzę: szanuję twórców za inne podejście, za porzucenie schematu, który z drobnymi zmianami wykorzystany został do dziś dnia aż pięć razy, a tylko dwukrotnie się sprawdził. Nie zmienia to jednak faktu, że na dobrych chęciach się skończyło. „Salvation” zaczyna z wysokiego C, ale potem jest tylko gorzej. Dobitnie uświadomił mi to fakt, że przed ponownym obejrzeniem próbowałem sobie przypomnieć fabułę i kompletnie niczego (poza obsadą i cyfrowym Arnoldem) nie pamiętałem. Przypuszczam, że za tydzień-dwa znów zapomnę, tak nijaka jest czwarta odsłona Terminatora.