Szubienicznik. Tomy 1-2. (Jacek Piekara)

Obiecywałem już kiedyś, bodaj przy okazji recenzji powieści Konrada T. Lewandowskiego poświęconych przygodom Stanisława Lawendowskiego, że rozprawię się również z innymi książkami z naszego rodzimego gatunku szlachecko-awanturniczego. Słowo się rzekło, więc pora je dotrzymać. A na pierwszy ogień niech pójdą książki, które cenię najbardziej, czyli dwa tomy fantastycznej trylogii „Szubienicznik” Jacka Piekary.

W zasadzie powinienem zacząć od paru słów na temat samego pisarza. Nie będę ukrywać, że do Jacka Piekary mam wyjątkowy sentyment. Jeszcze jako dziecko czytałem jego recenzje gier wideo w Świecie Gier Komputerowych i Gamblerze. O pisarskim zacięciu Piekary nie miałem wówczas pojęcia, ale imponował mi wyjątkowo lekkim piórem, które dawało o sobie znać nawet w opisach gier. Z kolei jego felietony – pisane do Gamblera pod pseudonimem Randall – dosłownie rozbrajały mnie i rozkładały na łopatki. Była to jakaś fantastyczna, wybuchowa mieszanka – z jednej strony autor „jechał po prawicowej bandzie”, demonstrując swoją bardzo ostrą, acz przesyconą humorem antylewicowość, z drugiej puszczał od czasu do czasu antyklerykalne oczko. Była w jego poglądach i sposobie ich prezentacji jakaś niesamowita swada. Piekara nie bał się pisać obrazoburczo i ujął mnie tym tak bardzo, że świetnie sobie zapamiętałem jego nazwisko.

Z Moskwy nigdy nie przyszło nic poza biedą, wszami, złodziejstwem i krzywoprzysięstwem.
—Szubienicznik—

A w końcu – choć było to już długo po upadku tak Gamblera, jak ŚGK – zacząłem sięgać po jego książki. Myślę, że cyklowi inkwizytorskiemu, z którego Piekara jest najbardziej znany, należy się osobny i znacznie dłuższy tekst, ale chciałbym zacząć od Szubienicznika. Święta Makrelo, cóż to za fantastyczna książka!

Jest koniec XVII wieku. Za nami triumfy pod Wiedniem i Parkanami, dające złudne przekonanie o potędze Rzeczypospolitej. Na dwór stolnika Ligęzy przybywa jego dawny znajomy, pan podstarości Jacek Zarębski. Wezwało go tu pismo od stolnika. Ale wezwało też trzech innych szlachciców, ani panu stolnikowi, ani podstarościemu nieznanych. Pan Ligęza zwierza się Zarębskiemu, iż listy, a także zawarta w nich obietnica rozwiązania problemów adresatów, to wyjątkowo sprawne fałszerstwo. Ale któż miałby interes w zwoływaniu na dwór stolnika czterech różnych szlachciców? I czy to aby pan podstarości nie jest planowaną ofiarą jakiejś intrygi? Wydaje się to tym bardziej prawdopodobnym, iż jeden z gości zachowuje się w stosunku do pana Zarębskiego dość wyzywająco. Ale podstarości, który przestępców różnych nieraz już ścigał, nie zamierza się temu biernie przyglądać. Rozpoczyna się śledztwo.

…niemiecka mowa, z natury przecież przypominająca głuchy psi warkot lub krakanie kruków ucztujących na ścierwie…
—Szubienicznik—

Tak moi drodzy, „Szubienicznik” nie jest klasyczną powieścią awanturniczą, ale raczej połączeniem szlacheckiej gawędy z kryminałem. Jeśli podobają Wam się kolorowe historie z życia szlachty i obrazki obyczajowe – będziecie wniebowzięci, bo pióro Piekary jest niezrównane, a opowieści jakie snują bohaterowie książki sprawiają, że cały ten XVII-wieczny świat ożywa nam przed oczami. A jeśli lubicie zagadki kryminalne, to zaręczam – dostaniecie tu naprawdę twardy orzech do zgryzienia i intrygę trzymającą w napięciu. Piekara połączył tak różne składniki i sprawił się doskonale, serwując nam niezły bigos.

Niestety, choć obie książki podobają mi się szalenie, to nie mogę się oprzeć pewnemu nieprzyjemnemu przeświadczeniu, że autor nie ma pomysłu na rozwiązanie wymyślonej przez siebie zagadki. Świadczyć może nie tylko zwłoka z wydaniem trzeciego tomu (poprzednie wydano odpowiednio w 2013 i 2014), ale i fakt, że nagły zwrot akcji, którym kończy się tom pierwszy, zostaje – przynajmniej częściowo – odwrócony, byleby tylko śledztwo podstarościego nie posunęło się zbyt daleko. Cóż, pozostaje mi mieć nadzieję, że problem ten Piekara już rozwiązał, a jedynym, co wstrzymuje publikację trzeciego tomu „Szubienicznika”, jest popularność cyklu inkwizytorskiego, którego ostatni tom wyszedł bodaj w zeszłym roku. Bo naprawdę, rzadko która historia porywa mnie tak bardzo, abym nie mógł doczekać się jej kontynuacji.

Polecam „Szubienicznika” zarówno miłośnikom powieści szlacheckiej, jak i fanom kryminałów. W książce znajdziecie niemal wszystko, co najlepsze w obu tych gatunkach. Na dodatek istnieje całkiem zgrabne wydanie powieści w formie audiobooka, dostępne między innymi na Audiotece – w sam raz dla wszystkich uczulonych na papier. Bez względu na to, jaką formę zapoznania się z opowieścią Piekary wybierzecie, zaręczam, że warto.

0

0