Awantura o Snydera (i jego Ligę Sprawiedliwości)

12 marca 2017 roku Zack Snyder przeżył potworną tragedię. Jedna z jego córek – Autumn – popełniła samobójstwo. Reżyser, pracujący przy montażu właśnie ukończonej Ligi Sprawiedliwości, odsunął się od projektu. Dla studia Warner Bros. była to okazja nie do przepuszczenia. Snydera zastąpił Whedon. I ponoć nakręcił film zupełnie nowy. Awantury o ostateczny kształt Ligi Sprawiedliwości toczyły się zresztą już od drugiej połowy 2016 roku, gdy jeszcze w trakcie filmowania scen Snyder musiał zgodzić się na udział w projekcie dodatkowych scenarzystów – Allan Heinberga, Setha Grahame-Smitha, Andrei Berloff i twórcy Avengers, czyli Jossa Whedona. Uzasadnieniem takiego postępowania były kiepskie wyniki badań fokusowych oraz negatywne reakcje po filmie Batman v. Superman.

Czy działania studia były słuszne i przyczyniały się na tym etapie do poprawy jakości filmu? To kwestia dyskusyjna. Zack Snyder ma fenomenalne oko do kamery i potrafi fantastycznie uchwycić komiksową estetykę. Czasem udaje się mu też opowiedzieć sprawną historię (300), czasem nie (Sucker Punch). Czasem udaje mu się nakręcić coś, co uważano za niemożliwe do sfilmowania (Watchmen). A czasem tworzy coś, czego nie da się oglądać. Ale czy na pewno to jego robota?

Kto ponosi winę?

Chciałbym postawić sprawę jasno. Uważam, że Zack Snyder nigdy nie powinien dostać oferty, jaką zaproponowało mu Warner Bros. Nigdy nie powinien zostać panem i władcą uniwersum DC, bo jego wrażliwość za bardzo do tych komiksów nie pasuje. Snyder lubi mrok i umęczonych bohaterów. Cóż, może pasowałby do pewnej wersji Batmana, rodem z albumów Franka Millera, z człowiekiem-nietoperzem na krawędzi załamania nerwowego. Ale do Supermana Snyder nie pasuje. I Man of Steel to udowodnił – całkiem niezły film o superbohaterze, lecz nie o Supermanie. Czy jednak można obarczać Snydera winą za wszystko, co stało się z filmowym uniwersum DC? Moim zdaniem nie. Snyder od początku mówił o swoim planie. Najpierw miał powstać Man of Steel, potem równolegle jego druga część oraz pierwszy film o Batmanie. Następnie crossover Batmana i Supermana, potem filmy o Wonder Woman, Flashu, Aquamanie i Suicide Squad (odmawiam używania nazwy Legion Samobójców), a w końcu dwuczęściowa Liga Sprawiedliwości. Niektóre spośród tych filmów Snyder miał reżyserować sam, w innych być producentem i współscenarzystą. Był to model marvelowski, choć z większym piętnem „mrocznego” Snydera. Nietrudno zauważyć, że już po pierwszym Człowieku ze Stali, studio narzuciło Snyderowi inną kolejność działania. A potworek, jakim jest Batman v Superman, to w dużej mierze dzieło szych z WB. Film został zresztą skrzywdzony podwójnie, raz poprzez narzucenie reżyserowi nowego scenariusza i koncepcji działania, a potem na stole montażowym, o czym można się przekonać oglądając wciąż słabą, ale jednak sensowniejszą wersję reżyserską BvS.

A gdy Batman v Superman został zmiażdżony przez krytykę, stało się jasne, że Snyder jest na wylocie. Odebrano mu produkcję Suicide Squad, zamieniając ten film w niekoherentny zlepek scen, pozbawiony nie tylko logiki, ale jakiegoś jednorodnego stylu. Powoli odbierano kontrolę nad Ligą Sprawiedliwości, by już po nakręceniu filmu i wspomnianej tragedii rodzinnej, nakręcić film jeszcze raz. Czy nie przesadzam? Czy nie chodzi raptem o kilka scen, które znalazły się w trailerze, a których nie było w wersji ostatecznej? Raczej nie. Według przedstawicieli studia, nowego materiału było 20%. Sam Snyder, który ponoć wersji Whedona aż do 2019 roku nie widział, ale rozmawiał na ten temat z resztą ekipy, stwierdził, że 75% filmu zostało nakręcone od nowa. Operator kamery Fabian Wagner ocenił, że w ostatecznej wersji filmu znalazło się tylko 10% wersji Snydera, a 90% to „dokrętki”. Komu wierzyć? Może Benowi Affleckowi, który wprawdzie nic na ten temat nie powiedział, ale w trakcie filmu kilkukrotnie zmienia fryzurę, karnację i tuszę? Albo górnej wardze Henry’ego Cavilla, która została w połowie scen komputerowo pozbawiona wąsów?

Ostatecznie Liga Sprawiedliwości okazała się filmem fatalnym. Nie grało tu prawie nic, począwszy od chaotycznej fabuły, aż po koszmarnie wyglądające efekty specjalne. Charakterystyczne, ironiczne poczucie humoru Whedona, które sprawia, że wszystkie postaci w jego filmach mówią głosem Xandera z Buffy: Pogromcy Wampirów, też tu pasowało jak pięść do nosa. Film był więc klapą. Ale najdziwniejsze było chyba to, jak źle ów film wyglądał. Wizualnie był po prostu fatalny, straszył kiepskim oświetleniem, złym blokowaniem scen. Niemal te same ujęcia wyglądały po prostu gorzej niż w trailerze.

Uwolnić wersję Snydera!

Fani zaczęli więc nalegać, aby – tak jak przy okazji Batmana v Supermana – światło dzienne ujrzała pierwotna, snyderowska wersja filmu. Zwłaszcza że w kilku miejscach w internecie pojawiły się całkiem wiarygodne przecieki wskazujące na to, że „Snyder’s Cut” był prawie gotowy, i wymagał może miesiąca albo dwóch w postprodukcji, by stać się pełnoprawnym obrazem. WB zaprzeczało, jakoby taka wersja w ogóle istniała, tłumacząc, że ów film pierwszego reżysera nie był zmontowany, nie ma gotowych efektów specjalnych, a poza tym tak czy siak wymagał dokrętek i bez nich nie mógłby trafić na ekrany. Dziś wiemy już, że tłumaczenie było nieprawdziwe, ale w sumie trudno mu się dziwić. Wyobraźcie sobie, jak wielu ludzi straciłoby pracę, gdyby okazało się, że oryginalna wersja Snydera została lepiej przyjęta. To oznaczałoby, że studio wpakowało w film dodatkowe 100 milionów dolarów, tylko po to, by go popsuć i zmasakrować szanse na stworzenie rywalizującego z Marvelem uniwersum filmowego. Toczyła się zatem walka o życie, do której zaprzęgnięto tzw. „access media”, czyli prasę, telewizję i portale internetowe żyjące z dostępu do przedpremierowych pokazów i zakulisowych informacji. Bardzo szybko domaganie się wypuszczenia przez WB „Snyder’s Cut” Ligi Sprawiedliwości zostało porównane do wiary w teorie spiskowe.

Ale miały też miejsce dwa wydarzenia, których nikt się nie spodziewał. Pandemia koronawirusa, która zamroziła pracę nad produkcjami filmowymi i telewizyjnymi. Oraz przejęcie WB przez koncern AT&T. Fuzja gigantów, głód rynku filmowego, a także start nowej platformy streamingowej HBO Max, należącej do tego samego koncernu, sprawiły, że nikogo nie interesował już fakt, iż kilku producentów z WB straci twarz. W maju pojawiło się zielone światło dla dokończenia postprodukcji Snyder’s Cut Ligi Sprawiedliwości, która miała trafić w formie miniserialu właśnie na HBO Max. W akcie desperacji przez media społecznościowe przelała się ostatnia fala krzyków, że ta decyzja to ugięcie się przed szowinistycznym, toksycznym fandomem. Ale lokomotywy nic już nie mogło zatrzymać. A kilka dni temu w sieci opublikowano trailer filmu Snydera… złożony wyłącznie ze scen, których nie widzieliśmy w obrazie Whedona.

https://www.youtube.com/watch?v=u77M-oANRtQ

Co się rzuca w oczy? Pewnie to, że film po prostu jest bardziej interesujący wizualnie, a Steppenwolf nie wygląda już jak postać wyciągnięta z gry wideo sprzed 15 lat. Użycie scen Flasha i Cyborga wydaje się też wskazywać, że postacie te mają w produkcji Snydera jakieś swoje backstory. Ba, ośmielę się nawet zasugerować, że być może reżyser chciał, abyśmy tych ludzi polubili i przejmowali się ich losem? Bo w wersji kinowej byli tylko tłem.

Nie twierdzę, że Liga Sprawiedliwości Snydera będzie produkcją dobrą. Ale na pewno nie będzie bardziej chaotyczna od Ligi Whedona. Bo po prostu być nie może. Nie wiem też, jak ewentualny sukces filmu wpłynąłby na kształt Uniwersum DC… tym bardziej że nowe podejście, polegające na zerwaniu ciągłości pomiędzy filmami, wydawało się całkiem sensowne (mówcie co chcecie, mnie się podobał i Aquaman, i Wonder Woman, i Shazam!, a Jokera uważam za obraz naprawdę świetny). Ale póki co w ogóle o tym nie myślę, po prostu delektując się tym, jak Zack Snyder rozjeżdża wrogich mu przedstawicieli „access media” na Twitterze.

You said you enjoyed the theatrical cut of Justice League like you enjoy your Saturday morning cartoons… Well this is made for grownups, so you’re not in the demographic. Also, cool of you to comment on a leaked teaser. @ScottMendelson https://t.co/Zsu2O2oixb

— Zack Snyder (@ZackSnyder) August 22, 2020

0

0