Zenek (2020)

Rzucili Zenka do internetu! Jako zadeklarowany miłośnik kina złego i jeszcze gorszego nie mogłem przegapić takiej okazji. Generalnie stronię od polskiej kinematografii, bo w przeważającej większości jest toporna i skażona taką lub inną manierą, w zależności od okresu, w którym film powstawał. Poza tym chyba nie było jeszcze takiego, który byłby dobrze udźwiękowiony. Po ostatniej przygodzie z “romansem erotycznym” miałem lekkie obawy, że kolejna dawka biało-czerwonej tandety, tym razem spod znaku disco polo, może mnie zabić, albo chociaż spowodować poważny uszczerbek na zdrowiu. Czego jednak nie robi się dla sławy i chwały? Nawet odblokowałem reklamy na stronie TVP, żeby seans mógł dojść do skutku.

I od razu muszę zaznaczyć coś bardzo ważnego. NIE OGLĄDAJCIE ZENKA NA STRONIE VOD.TVP.PL. Ktoś się pomylił przy konwertowaniu obrazu z formatu kinowego na telewizyjny i cały film ma kompletnie skopane kolory. Wszystko tonie w bladozielonej poświacie, barwy są wyprane, bure i ponure. Wystarczy porównać ze zwiastunami, żeby zobaczyć, że to kompletna katastrofa. Dopóki ktoś tego nie naprawi szkoda waszych 23 złotych, szukajcie gdzie indziej, może nie wszędzie trafił taki babol, w co śmiem wątpić.

Sprawy techniczne sprawami technicznymi, ale co z tą polską cygańską rapsodią? Czy jest to pomnik godny króla? Przed premierą, jak pewnie wielu, byłem przygotowany na to, że Zenek będzie filmem tandetnym, tak jak tandetna jest muzyka Martyniuka. Ile by były prezes Kurski nie czarował i jakich figur retorycznych nie używał, disco polo dobrą muzyką nie było, nie jest i nie będzie, co oczywiście nie musi mieć absolutnie żadnego przełożenia na film o jednej z gwiazd tego nurtu. No i nie ma, bo w tym filmie nie ma disco polo. Naprawdę poza przerobionym tematem z linią melodyczną “Przez twe oczy zielone”, nie uświadczymy nawet fragmentu twórczości pana Zenona, ani żadnego z jego kolegów po fachu.

Zenka poznajemy pod koniec lat osiemdziesiątych, jak zamiast zakuwać do klasówek, woli śpiewać w lokalnej kapeli na remizowych imprezach. Chłopaki nagrywają z radia przeboje i próbują odtworzyć ich teksty, na wiejskim targowisku przeglądają pirackie kasety magnetofonowe, a wieczorami razem z grupką lokalnych Cyganów wspólnie biesiadują przy ognisku i chleją na umór. Wynagrodzenie za swoje granie odbierają w butelkach wódki i tak się to życie toczy w zasadzie przez połowę filmu. Nie pojawia się oczywiście żaden ślad disco polo, nawet kiedy kariery nabierają jako-takiego rozpędu i z zapyziałych remiz i knajpek chłopaki przenoszą się do nieco mniej zapyziałych remiz i knajpek. Może przez ten brak robionej na jedno kopyto rąbanki, jest w tej pierwszej części sporo uroku. Młody Zenek to bardzo sympatyczny człowiek, który ponad wszystko kocha śpiewać dla ludzi, a ludzie kochają go za to, że śpiewa. Nawet kiedy fałszuje. Bardzo fajnie pokazano podlaską prowincję w początkach III RP. Jest biednie i skromnie, ale w żadnym razie nie smutno i ponuro. To pulsujący życiem tygiel kulturowy, gdzie współżyją ze sobą Polacy, Romowie i Białorusini, gdzie czasem się kradnie, kiedy indziej można zarobić w zęby, dużo się pije i jeszcze więcej bawi, tańczy i śpiewa. Widać głód zachodniej popkultury, kiedy jedni uczą się fonetycznie tekstów Limahla, a inni chcą puszczać z głośników “Acedece”. Straszna szkoda, że nie pociągnięto tego dalej, w lata dziewięćdziesiąte.

Niestety akcja w pewnym momencie zupełnie się urywa i nagle widzimy Zenka kilkanaście lat starszego, pokazanego jako polski Prince i Michael Jackson w jednej osobie. Jakby twórcy przestraszyli się, że będzie trzeba w końcu puścić to disco polo, wspomnieć o zespole Akcent i pokazać Martyniuka śpiewającego własny tekst. O jaka to mogła być piękna nostalgiczna podróż w świat kaset i płyt ze Stadionu Dziesięciolecia, Disco polo Live w Polsacie (w ogóle narodzin prywatnej telewizji) i szeleszczących dresów. Żałuję, że do tego nie doszło, bo początek filmu pokazał, że twórcy mieli dobry pomysł na powrót do przeszłości. Naprawdę nie wiem, co powodowało scenarzystką, że postanowiła obedrzeć muzyka ze wszystkiego, czym się muzyk zajmuje. Potencjał pokazania przemian ostatniej dekady XX wieku na tle eksplozji popularności disco polo był ogromny. Zakładam, że historia Martyniuka i jego kolegów po fachu też obfitowała w różne ciekawostki – zmiany personalne, wyjazdy za chlebem za granicę, na pewno jakieś niesnaski i konflikty, i wreszcie wielki sukces komercyjny, który powinien być jakąś kulminacją tego wszystkiego. Tymczasem wycięto cały ten najbardziej mięsisty kawałek, zastępując go Zenkiem-gwiazdorem. Mało tego. Ponieważ nie za bardzo było jak to pociągnąć, w fabułę wpleciono fikcyjny wątek sensacyjny, inspirowany historią rodzinną innego czołowego wokalisty wiadomego nurtu muzycznego. Wyszło to dość koślawo i w zasadzie obnażyło smutną prawdę: Zenek Martyniuk nie jest postacią z ciekawą historią.

Sprawność w budowaniu wspomnień minionej epoki i ogólnie bardzo dobry poziom edytorski i wykonawczy Zenka nie przesłaniają ostatecznie faktu, że film się dłuży, żeby nie powiedzieć wlecze. Pierwszy akt wygląda trochę jak pilot serialu, drugi jak odcinek gdzieś z drugiej części sezonu, pomiędzy nimi białe plamy i niestety żadnej pointy, żadnego “czegoś”, co miałoby zaciekawić widza. Ot obrazki z życia tak zwanej gwiazdy. Słaby scenariusz kładzie się cieniem na bardzo profesjonalnej robocie, jaką wykonała cała ekipa pod wodzą Jana Hryniaka. To jest naprawdę dobrze nakręcony i zmontowany film, gdzie jedna scena wynika z drugiej, akcja płynie równym tempem, nie ma bezsensownych wypełniaczy i najzwyczajniej dobrze się go ogląda. Niezła jest też ambientowa muzyka Daniela Blooma, przeplatana różnymi szlagierami z potańcówek sprzed 30 i więcej lat. Mało tego, na duże brawa z pewnością zasłużyła obsada, zwłaszcza Jakub Zając w roli młodego Zenka i Klara Bielawka w roli wybranki jego serca. Obydwoje, mając w zasadzie niewiele do zagrania, wyrabiają 120% normy i kradną dla siebie ekran. Warto na tę parę zwrócić uwagę w przyszłości. Nie rozumiem za to, po co angażowano Krzysztofa Czeczota do roli współcześniejszego Martyniuka, skoro wystarczyło lekko postarzyć Zająca. Pozostali aktorzy się nie zmieniają, a akurat postać tytułowa tak i jest to zmiana na gorsze (chociaż Czeczot też trzyma poziom). Efekt jest tym bardziej konfundujący, że w drugim akcie Zenek przestaje brzmieć jak Zenek. Młodszy z aktorów całkiem nieźle naśladuje zarówno piskliwy głos, jak i specyficzną manierę Martyniuka, czego jego starszy kolega nie potrafi, albo nie chce robić.

Jestem rozdarty w kwestii oceny Zenka. Absolutnie nie jest to film zły. Zrobiono go w pełni profesjonalnie, zarówno od strony czysto technicznej, jak i rzemiosła aktorskiego. Udało się uniknąć tandety i przaśności, a pokazano fajny kawałek przeszłości. Niestety jednocześnie okazuje się, że to film strasznie nudny i o niczym. Postać “króla disco-polo” okazuje się być sympatycznym, ale kompletnie zwyczajnym człowiekiem z bardzo zwyczajną i nieciekawą historią, sztucznie ubarwioną. Ciężko mnie posądzać o jakiekolwiek ciepłe uczucia do tej muzyki, ale mimo wszystko w filmie o Zenonie Martyniuku wypadałoby chociaż wspomnieć o czymś takim jak disco polo. Zamiast tego mamy absolutnie żenujący występ Limahla kończący seans i to zaważyło ostatecznie, że nie będzie oceny o oczko wyższej. Niewiele brakowało, a Zenek mógł być dobrym filmem.

0

0