Szalone Teorie: Tajemnicza historia rodu Manderly (część 2 – sekrety merlingów)

W poprzednim odcinku opowieści o tajemniczej historii rodu Manderly zbadaliśmy kontekst dwóch na poły legendarnych opowieści dotyczących wygnania rodu Manderly z Reach oraz przygarnięcia wpływowej rodziny przez Starków. Obie historie pozwoliły nam odnaleźć siedzibę rodową Manderlych, a nawet zrozumieć zmieniającą się dynamikę relacji na Północy. Dziś chciałbym sięgnąć w jeszcze bardziej legendarną przeszłość i poruszyć temat herbu Manderlych i ich związku z merlingami.

Na początku muszę zaznaczyć, że temat merlingów nie zostanie jeszcze wyczerpany. Poruszę go przy okazji jednej z następnych szalonych teorii, w której spróbuję zbadać kwestię hybrydyzacji – łączenia się krwi różnych ras zamieszkujących świat Martina. Jestem przekonany, że wiele magicznych lub quasi-magicznych umiejętności przypisywanych słynnym rodom ma swój początek właśnie w mieszaniu krwi ludzi i starszych mieszkańców Westeros (lub nawet istot nie-inteligentnych). To temat na inny, o wiele obszerniejszy tekst.

Głębinowcy a merlingi

Póki co dość powiedzieć, że Głębinowcy – będący trochę niezgrabnym tłumaczeniem Deep Ones, a więc lovecraftowskich Istot z Głębin – zamieszkiwali niegdyś Westeros. I na pierwszy rzut oka idealnie pasują nam na mitologicznego merlinga.

Dość mętny rękopis Therona Osobliwy kamień sugeruje, że zarówno forteca, jak i kamień mogą być dziełem dziwacznej rasy pokracznych półludzi, wywodzącej się ze związków stworzeń ze słonego morza z ludzkimi kobietami. Ci Głębinowcy, jak ich nazywa, mieliby być według niego ziarnem, z którego wyrosły nasze legendy o merlingach, ich straszliwi ojcowie byliby zaś prawdą kryjącą się za Utopionym Bogiem żelaznych ludzi.
—Świat Lodu i Ognia—

Przyznam, że czytając o Głębinowcach po raz pierwszy, miałem wrażenie, że to po prostu ukłon wobec H.P. Lovecrafta, który stworzył podobną rasę czcicieli Dagona, Hydry i Cthulhu w Widmie nad Innsmouth.

W najogólniejszym zarysie istoty te były człekokształtne, lecz głowy miały rybie, o olbrzymich, niezamykających się ślepiach. Po obu stronach szyi pulsowały skrzela, długie szpony połączone były błoną. Stwory poruszały się w nieregularnych podskokach, czasem na dwóch nogach, czasem na czworaka.
—Widmo nad Innsmouth—

A jednak wzmianek o Głębinowcach jest u Martina na tyle dużo, iż możemy powziąć przypuszczenie, że to nie tylko drobny ukłon w stronę Samotnika z Providence, ale jakiś element budowanego świata. Ich ślady widzimy też w Lorath, na Tysiącu Wysp, niewykluczone też, że miasta z czarnego, oleistego kamienia (Asshai, Yeen) były ich dziełem. Nie sądzę, aby istoty te miały jeszcze odegrać jakąkolwiek rolę (bo wyginęły dawno przed nadejściem Andalów, a pewnie i dawno przed Długą Nocą), ale ich ślady są dość istotne.

Uważam, i spróbuję Was jeszcze do tego w przyszłych tekstach przekonać, że ślady te znalazły się również – pośrednio – w krwi niektórych Pierwszych Ludzi. Nie musimy wszakże sięgać tak daleko, by zrozumieć pochodzenie merlinga w herbie Manderlych. W moim przekonaniu jest on po prostu aluzją do… talentu zmiennoskórych.

Selkie

Warto przypomnieć rzecz, o której łatwo zapominamy, patrząc na dziwacznie niepasujących do Północy Manderlych, z ich wiarą w Siedmiu i andalskimi zwyczajami. Manderly wywodzą się od Pierwszych Ludzi! Ba, jest całkiem możliwe, że są jedną z bocznych linii Gardenerów, pochodzących od Gartha Zielonorękiego. I zajmowali swą siedzibę nad ujściem Manderu na długo przed inwazją Andalów. A u ujścia Manderu miały wówczas miejsce inne konflikty.

Owen Dębowa Tarcza, który podbił Wyspy Tarczowe, spychając selkie i merlingi z powrotem do morza.
—Świat Lodu i Ognia—

Ot, prosta wzmianka na temat dwóch gatunków, z którymi walczył legendarny bohater. Niby pojedyncze zdanie, ale bardzo istotne. Intrygująca powinna być dla nas bowiem kwestia selkie.

Selkie to istota z folkloru obecnego w Szkocji, na Orkadach, na Wyspach Owczych i w Islandii. To rodzaj… morskiego wilkołaka. Mianem tym określani są ludzie potrafiący zmieniać się w fokę, morsa albo lwa morskiego. Zmiennoskórzy. Czy to Wam czegoś nie przypomina? Dokładnie w ten sam sposób umiejętność wargowania była charakteryzowana w legendach Północy. Wierzono, że warg nie tyle przejmuje kontrolę nad zwierzęciem, co fizycznie się w nie zmienia. Stąd zresztą czarna propaganda Freyów na temat przemiany, jaką miał przejść przed śmiercią Robb Stark. I chyba – podobnie jak w przypadku wargów – możemy śmiało przyjąć, że selkie to po prostu zmiennoskórzy. A żeby było jeszcze ciekawiej, dodajmy, że angielskie słowa określające syreny z rybim ogonem (mermen, mermaid) były też stosowane zamiennie dla opisania selkie.

Innymi słowy sytuacja wygląda następująco – wywodzący się od pierwszych ludzi ród zamieszkuje tereny, gdzie trwają walki z istotami, które możemy z pewną dozą pewności scharakteryzować jako zmiennoskórych. Jest niewykluczone, że to protoplaści rodu Farwynd, który osiedlił się później na Ostatnim Świetle. Zmiennokształtni ci, zamiast wilków czy kruków, używają zwierząt morskich – fok, morsów, pewnie również ryb. To bezpośrednie źródło legend o selkie i merlingach. A ponieważ w trakcie wojny dzieją się różne rzeczy (gwałty, porywanie kobiet, czasem nawet małżeństwa), możemy przyjąć hipotezę, iż w żyłach Manderlych płynie krew tych zmiennoskórych. Herb z merlingiem jest tego pozostałością.

Zaraz, zaraz! To chyba jednak wniosek wyciągnięty zbyt pochopnie. Przydałaby się choć jakaś poszlaka, że Manderly posiadają (lub posiadali) takie umiejętności. Chociażby… wygląd zewnętrzny. U Martina postaci będące zmiennoskórymi – jeśli korzystają tylko z jednego rodzaju zwierząt – przybierają z czasem pewne ich cechy. Orell ma nie tylko orle imię, ale również wygląd. Starkowie (Jon, Robb, Rickon) nabierają cech wilczych. Mormontowie są wielcy i włochaci jak niedźwiedzie. Borroq praktycznie nie odróżniał się od swego dzika.

Borroq tak bardzo się upodobnił do swego dzika, że brakowało mu tylko kłów.
—Taniec ze smokami—

Czy w takim wypadku nie powinniśmy widzieć podobnych śladów upodobniania się do zwierząt wśród zmiennoskórych Manderlych? Jak najbardziej.

Jego „chłopcy” byli starsi od Catelyn, która w duchu żałowała, że obaj synowie tak bardzo są podobni do ojca. Ser Wylisowi brakowało jeszcze tylko kilku węgorzy do zjedzenia, by osiągnąć stan, w którym nie da się wsiąść na konia; współczuła biednemu zwierzęciu. Ser Wendel, młodszy z chłopców, mógłby uchodzić za najgrubszego mężczyznę, jakiego w życiu spotkała, gdyby wcześniej nie widziała jego ojca i brata. Wylis okazywał sztywny spokój, za to Wendel należał do typów głośnych i chełpliwych; obaj mieli sumiaste wąsy i głowy łyse jak pupa niemowlęcia, a każdą część ich ubrań znaczyły plamy po jedzeniu.
—Gra o tron—

Na wypadek, gdybyście mieli wątpliwości, jakie zwierze przypominają wszyscy Manderly, zaznaczę tylko, że w oryginalnej wersji Catelyn porównuje ich wąsy nie do wąsów suma, ale… morsa (ang. walrus).

Nie bądźmy więc Stannisami i nie żartujmy z wagi lorda Wymana. Wygląd morsa ma we krwi!

0

0