Pomylone Analizy: Ostatni scenariusz George’a R.R. Martina

Kilka tygodni temu, zainspirowany tekstem z Vanity Fair, w którym Joanna Robinson opowiadała o ciekawostkach ukrytych w scenariuszach „Gry o Tron”, zapowiedziałem, że przyjrzę się tym spośród scenariuszy, które wyszły spod pióra samego George’a R.R. Martina, na pierwszy ogień biorąc odcinek „Lew i Róża” z czwartego sezonu. Ale jako że za bardzo się z realizacją obietnicy nie śpieszyłem, zdążyło mnie już kilka osób wyprzedzić. Nie zrażony tym faktem, chciałbym Wam jednak przedstawić garść moich refleksji po lekturze tak scenariusza, jak i spostrzeżeń opublikowanych w Vanity Fair.

Zacznijmy od małego kontekstu historycznego. Był rok 2013. Po ogromnym sukcesie trzeciego sezonu serialu, „Gra o Tron” była na ustach wszystkich. Zgodnie z pierwotnymi zapowiedziami Martina, w 2014 roku mieliśmy ujrzeć „Wichry zimy”. Ale pisarz zaczynał przeczuwać nadchodzące kłopoty. Stwierdził, iż jest „zaniepokojony” perspektywą wyprzedzenia książek przez serial. Ale to, co dla GRRM-a było tylko niepokojącą wizją, dla duetu Benioff i Weiss było pewnikiem. W 2013 miała więc miejsce słynna wielodniowa „nasiadówka”, w trakcie której Martin opowiedział showrunnerom zarówno o planach na zakończenie „Pieśni Lodu i Ognia”, jak i pewnych ważniejszych elementach fabuły, których czytelnicy (oraz widzowie) mają doświadczyć po drodze. Martin nie opowiedział wszystkiego, ale wystarczająco dużo, aby twórcy mogli planować kolejne sezony. Ustalono też wówczas, że scenariusz do odcinka „Lew i Róża” będzie – do wydania „Wichrów zimy” – ostatnim, który wyjdzie spod pióra Martina. Pisarz miał się skoncentrować na dokończeniu książek.

Spekulowałem już kilkukrotnie na temat powodów, dla których drogi „dedeków” oraz Martina się rozeszły. Bo rzeczywiście od tego momentu relacje pomiędzy obiema stronami zaczęły stygnąć, a panowie Weiss i Benioff prezentowali zupełnie odmienne od Martina stanowisko w kwestii ilości sezonów, jakich mieliśmy oczekiwać. Przypuszczam, że podczas owego spotkania Martin odkrył wszystkie karty, pokazując jednocześnie, że jest w lesie z książkami. A Dan i David, zarzucani ofertami z Hollywood, nie mieli ochoty dreptać w miejscu, realizując z pietyzmem fabułę „Uczty” oraz „Tańca” (za którymi chyba nie przepadali – opowiadając o swoich ulubionych fragmentach książek zawsze sięgali po pierwsze trzy tomy) i czekając, aż Martin skończy choćby „Wichry” (o „Śnie” nie wspominając).

Tak jak wspomniałem, Martin miał jeszcze napisać ostatni scenariusz, do odcinka „Lew i Róża”, w którym zobaczyliśmy Purpurowe Wesele. Lektura skryptu GRRM-a była wyjątkowo pouczająca. Przede wszystkim ze względu na styl i język, jakiego używa pisarz (literacko przewyższa on pozostałe scenariusze, wręcz miażdżąc korzystające z potocznego, niejednokrotnie wulgarnego języka skrypty Weissa i Benioffa z późniejszych sezonów). Ale również z powodu tego, co Dan i David postanowili pominąć, realizując odcinek. Zmian jest multum i w moim przekonaniu mogą nam one powiedzieć całkiem dużo na temat pomysłów Martina na późniejsze książki. A zatem, nie przedłużając, przedstawiam Wam krótką analizę elementów scenariusza „Lwa i Róży”, których nie zobaczyliśmy w serialu.

Wizje Brana

Benioff i Weiss bardzo długo opierali się przed prezentacją wizji i proroctw, zakładając, że serial mógłby wpaść w pułapkę „Lost” lub „Twin Peaks” i z jednej strony skonfundować widza, z drugiej odciągać od dramatycznych i teraźniejszych wydarzeń. A jednak Martin na te sceny nalegał. W jego wersji odcinka, Bran doświadczył następujących wizji:

• Lord Eddard czyścił Lód w bożym gaju Winterfell.
• Aerys II obserwował egzekucję Brandona i Rickarda Starków.
• Jon Snow stał koło Ducha.
• Benjen i Lyanna ćwiczyli walkę drewnianymi mieczami w bożym gaju.
• Robb umierał na Krwawych Godach, a jego twarz przemieniała się w głowę Szarego Wichra.
• Jaime i Cersei kochali się w wieży w Winterfell.
• Kudłacz stał na wzgórzu i wyczuwał Brana.
• Pojawiały się małe dzieci z czarnymi oczyma.
• Cień smoka przelatywał nad Królewską Przystanią.
• Arya stała z Igłą w ręku. Jej twarz zaczęła się topić i zmieniać.
• Na dalekiej północy, między czterema wzgórzami rosło gigantyczne czardrzewo.

Wydaje mi się, że nie ma w tych wizjach niczego nadzwyczajnego – z perspektywy czytelnika i widza. Ale bardzo żałuję, że scena została tak dramatycznie skrócona (zobaczyliśmy tylko drzewo). Stopienie twarzy Aryi to fantastyczny foreshadowing. Pojawienie się Kudłacza przypomniałoby widzom o Rickonie. Dostalibyśmy też pierwsze spojrzenie na Dzieci Lasu, no i zwrócono by naszą uwagę na Lyannę. Wszystko to sprawiłoby, że „Gra o Tron” jeszcze bardziej by nas fascynowała. No i szaleni teoretycy dostaliby mały smaczek. Robba, którego twarz staje się „wilkołacza”, można interpretować jako potwierdzenie teorii, iż przed śmiercią wwargował się w Szarego Wichra (choć wiele mu to nie pomogło).

Przyszłość Ramsaya

Dwie istotne zmiany dotyczyły scen, w których udział miał Ramsay Snow. Według pierwotnej wizji George’a, scena polowania na dziewczynę była o wiele bardziej krwawa. Pisarz w didaskaliach nalegał na pokazanie ogarów bękarta jako wyjątkowo niebezpiecznych, ponieważ – i zostało to powiedziane wprost – w przyszłości będą one walczyć z wilkorami. Istotna jest tu liczba mnoga, z której możemy wnioskować, że GRRM zupełnie inaczej zaplanował losy Rickona i Kudłacza. Czy to wskazówka, że w książkach Jon i Rickon połączą siły? Tak sądzę.

Tym bardziej, że druga zmiana tycząca się Ramsaya również odchodziła od fabuły książek. W pierwotnej wersji scenariusza, Roose mówi Ramsayowi, że znalazł dla niego kandydatkę na żonę. Aryę Stark. Innymi słowy, serial miał podążyć tymi samymi torami co książka, i wprowadzić ponownie postać Jeyne Poole – fałszywej Aryi.

Na weselu

W scenariuszu, który przygotował George, wyjaśniała się zagadka zamachu na Brana. Po tym, jak Joffrey dostaje w prezencie „Wdowi Płacz”, chłopak stwierdza, że valyriańska stal nie jest dla niego nowością. W pierwotnej wersji scenariusza Tyrion ciągnął konwersację dalej, pytając się o to, co stało się ze sztyletem króla Roberta. Zdenerwowany Joffrey zaczyna „plątać się w zeznaniach” i stwierdza, że ukradli go ludzie z Północy. Jego współudział w zamachu jest dość oczywisty.

Sceny z Purpurowego Wesela zmieniono jeszcze na dwa inne sposoby. Weiss i Benioff usunęli rozmowę Jaime’a Lannistera z Tyrionem, z której wynikało, że Królobójca wybiera się do Dorzecza, by zakończyć wojnę, przez którą głodują ludzie. David i Dan ostatecznie wysłali Jaime’go do Dorne, a wędrówkę po Dorzeczu przesunęli w czasie do sezonu szóstego. Ostatnią istotną zmianą była śmierć Joffreya. W didaskaliach Martin opisywał ją znacznie brutalniej – młody król rozdrapywał sobie gardło, próbując złapać oddech.

Stosy Melisandre

Być może najbardziej fascynująca zmiana, pokazująca nam coś, czego nie dostrzegliśmy nawet w książkach, dotyczyła ofiar składanych R’hllorowi przez Melisandrę. Stannis obserwuje autentyczną (czy na pewno?) demonstrację potęgi R’hllora. Słyszy potężny ryk, widzi jak płomienie zmieniają kolor, a w końcu dostrzega płonące postaci, jak bez bólu, ale z radością unoszą się ku niebu. Niewykluczone, że to iluzja Melisandre, a zadziwiająco „bezbolesny” i „błogi” sposób, w jaki przebiega egzekucja, wpłynie na późniejsze decyzje króla.

Różnic pomiędzy wizją Martina, a tym, co ostatecznie zobaczyliśmy na ekranie, było jeszcze kilka (chociażby wygląd Fetora, którego didaskalia opisywały jako siwego), ale wymienione powyżej należą do najistotniejszych. Stanowią one doskonałą ilustrację rozejścia się dróg pomiędzy koncepcją, jaką na serial miał GRRM, a tym, co na etapie przygotowań do kręcenia czwartego sezonu postanowili Weiss i Benioff. Przynajmniej dwie decyzje – usunięcie wzmianek o Dorzeczu w kontekście Jaime’go oraz rezygnacja ze ślubu z fałszywą Aryą – są najlepszym dowodem na to, że showrunnerzy mieli w planach „kompresję” wątków i szybki marsz w kierunku zakończenia serialu. Można się oczywiście na to zżymać, bo istotnie od czwartego sezonu serial rozpoczął powolne obniżanie lotów. Ale z drugiej strony, jeszcze w 2013 Benioff był przekonany, że serial wyprzedzi książki. Najwyraźniej po rozmowie z Martinem miał lepszy ogląd sytuacji od samego pisarza.

Czy w takiej sytuacji możemy winić Davida i Dana za przemodelowanie wizji GRRM-a?

A na koniec tradycyjnie zapraszam Was do zapoznania się z Szalonymi Teoriami poświęconymi „Pieśni Lodu i Ognia”.

0

0