Czerwona jaskółka (2018)

Nie ma ostatnio szczęścia Jennifer Lawrence, jeśli chodzi o dobór ról. Współpraca z Davidem O. Russellem przyniosła jej w pełni uzasadnioną sławę i została doceniona nagrodami. Tymczasem w przerwach między kolejnymi częściami „X-Men” (w których nawet nie udaje, że chce grać), aktorka próbuje różnych gatunków i chwyta się obiecujących projektów. Tyle, że nie za bardzo jej one wychodzą. O ile „Pasażerowie” mi się podobali (chyba wbrew odczuciom większości widzów), to filmu „mother!” Lawrence nie była w stanie uratować nawet swoją znakomitą grą aktorską. „Czerwona jaskółka” to kolejna próba zmierzenia się z nowym gatunkiem – tym razem filmem szpiegowskim. W teorii obraz ma wszystko, co potrzeba: solidy budżet, bardzo dobrą obsadę, zakręconą historię z wojną między wywiadami w tle… Ale znów coś poszło nie tak.

Główną bohaterką „Czerwonej jaskółki” jest Dominika Egorova, tancerka baletowa, której obiecującą karierę przekreśla nieszczęśliwy wypadek na scenie. W trosce o los swojej matki ulega namowom wujka – wysoko postawionego oficera rosyjskiego wywiadu – żeby wziąć udział w zasadzce na pewnego polityka. Dominika występuje w roli przynęty, która uwodzi ofiarę, jednak splot nieszczęśliwych zdarzeń sprawia, że akcja nie idzie zgodnie z planem. Dziewczyna dostaje propozycję nie do odrzucenia: będzie dalej pracować dla wywiadu, albo zginie, bo widziała zbyt wiele. Przechodzi szkolenie jako „jaskółka”, czyli szpieg, którego główną bronią ma być zdolność uwodzenia i owijania sobie ludzi wokół palca. W międzyczasie poznajemy też drugiego bohatera – agenta CIA Nate’a Nasha, który prowadzi w Moskwie super ważnego podwójnego szpiega. Nash przez przypadek zostaje zdekonspirowany, ale wkrótce znów trafia do Europy. Tym razem do Budapesztu, gdzie spotka Dominikę, która ma go rozpracować i poznać tożsamość kreta na Kremlu.

Historia zapowiadała się całkiem interesująco, a zawiązanie akcji zwiastowało szpiegowski thriller z nutą erotyzmu w tle. Niestety bardzo szybko zaczyna się festiwal dziwnych decyzji twórców filmu. Szkolenie Dominiki w ośrodku „jaskółek” składa się głównie z instruktarzy na temat odbywania stosunków płciowych, publicznego obnażania się i oglądania porno. Są jakieś migawki, które sugerują, że agenci nabywają też inne umiejętności, ale zasadniczo chodzi o seks. Na swojej pierwszej misji Dominika od razu zaczyna grać na własną rękę i dekonspiruje się przed Amerykanami. Agent CIA z kolei, wiedząc z kim ma do czynienia, bez oporów daje się naszej Jaskółce omamić. I tu muszę wspomnieć o jednym z jaśniejszych punktów filmu. Cały czas widz zastanawia się, co się dzieje w głowie głównej bohaterki. Jaki ma plan? Dla kogo tak naprawdę pracuje? Czy kolejne jej ruchy to tylko gra pozorów, próba rozegrania wywiadów przeciwko sobie, czy może jakaś jeszcze bardziej tajna akcja, o której nie wiemy? W zasadzie do samego końca nie wiadomo, o co dokładnie chodzi i dzięki temu można jakoś te prawie dwie i pół godziny wytrzymać.

Ale wracając do rzeczy dziwnych… Wspomniane już wolty, zdrady, spiski i zmiany stron w pewnym momencie następują z taką częstotliwością, że przestają widza interesować. Doszedłem do momentu, kiedy stwierdziłem, że nie ważne, co akurat się dzieje, bo za moment i tak scenarzysta wykona nieoczekiwany zwrot, żeby mnie zadziwić. Co działa raz lub dwa, niekoniecznie zadziała po raz szósty. Fabuła jest zdecydowanie przekombinowana, co skutkuje rozczarowującym finałem.

Kolejnym problemem są główni bohaterowie. Nash, grany przez Joela Egertona jest kompletnie nijaki i płaski jak kartka papieru. Prawy, szczery i sprawiedliwy, rycerz na białym koniu, w świecie międzynarodowego szpiegostwa wygląda jak postać z bajki. Z kolei Dominika, pomimo całkiem niezłej gry Lawrence, raz jest troskliwą córką i delikatną tancerką, by za moment zatłuc do nieprzytomności dwoje ludzi (i to jeszcze przed przejściem szkolenia). Niby nosi w sobie złość do wuja i całego świata, niby wydaje się zagubiona i delikatna, a za moment knuje i konfabuluje albo wytrzymuje kilkudniowe tortury. I cały czas jakby stoi z boku, nie angażując się w wydarzenia z ekranu, tak samo jak nie angażuje się w niby płomienny romans ze swoim amerykańskim kolegą. Zdecydowanie lepiej wypada drugi plan, gdzie brylują Jeremy Irons, Matthias Schoenaerts (podejrzanie podobny do pewnego rosyjskiego polityka) i Ciaran Hinds, ale ich postacie też są jednowymiarowe. W dodatku nikt nie może się zdecydować, czy mówić zwyczajnie po angielsku, czy udawać Rosjan w hollywoodzkim stylu, wymawiając twarde „r”.

Dużym problemem był też dla mnie sposób ukazania świata. Film niby dzieje się współcześnie, ale na pierwszy rzut oka wygląda, jakby toczył się w latach osiemdziesiątych. W Rosji mieszka się w mieszkaniach wyłożonych boazerią, żeby iść na basen w Budapeszcie, trzeba sobie założyć kartę jak w bibliotece, komórek używają tylko radzieccy (ups, rosyjscy) notable, chociaż można sobie kupić telefon na kartę w automacie, a niezwykle ważne dane przenosi się na… dyskietkach 3,5 calowych. Tylko samochody i płaskie monitory są nowe. Pomieszanie z poplątaniem. Nie wiem jaki był zamysł twórców. Czyżby zabrakło pieniędzy na odtworzenie realiów sprzed upadku komunizmu, ale postanowiono pozostawić pewien brud i konflikt wschód-zachód? A może po prostu tak sobie o Europie myślą w Stanach? Dobrze, że akcja nie dzieje się w Polsce, bo mogłoby być jeszcze bardziej buro i ponuro. Tymczasem w tym szarym staro-nowym świecie szpiedzy sami się dekonspirują, wszyscy wszystko o wszystkich wiedzą, a poważne operacje koordynują dwie osoby. No i poważni agenci dają się wodzić za nos dziewczynie, którą uczono głównie różnych odmian seksu.

Warto jeszcze dodać, że jest w „Czerwonej jaskółce” kilka bardzo brutalnych scen i trochę golizny. To zdecydowanie nie jest film  dla dzieci, chociaż odniosłem wrażenie, że te fragmenty są jakby trochę oderwane od dość leniwej i powolnej reszty obrazu. Tak jakby ktoś stwierdził, że trzeba widza co jakiś czas obudzić z letargu. Przy 140 minutach trwania seansu rzeczywiście jest to konieczne.

„Czerwona jaskółka” nie jest dobrym filmem. Dłuży się, ma na siłę zagmatwaną fabułę, a między bohaterami brakuje chemii. Ale ma też swoje pozytywy. Film zrealizowano poprawnie od strony technicznej, historia do pewnego momentu wciąga, a tajemnica rozwiązuje się dopiero na samym końcu. Tyle że nie jest to ani wysmakowany „Szpieg” z Garym Oldmanem, ani przebojowa „Atomic Blonde” z Charlize Theron. Szkoda zmarnowanego potencjału.

Chciałem coś napisać na temat tłumaczenia tytułu filmu, ale po co się denerwować? Sparrow – swallow, wróbel – jaskółka, to najwyraźniej dla tłumaczy jedno i to samo. Dystrybutor filmu trzymał się tłumaczenia książki i nie wiem, w jakim stopniu go tu winić, ale faktem jest, że polski tytuł wywołuje konsternację.

0

0