Czytamy Nawałnicę Mieczy #7: Sansa I

Pierwsze pojawienie się na kartach powieści Olenny Tyrell. Co za cudowna okoliczność. Rozdział, do którego zawitała Królowa Cierni, jest całkiem sprytną intrygą – ale o tym przeczytacie w komentarzu. A zaczynamy jak zwykle od streszczenia wydarzeń.

Streszczenie

Sansa dostała zaproszenie na kolację od Margaery Tyrell. Dziewczyna zastanawia się, czy je przyjąć. Boi się, że to może być kolejny z pomysłów Joffreya na upokorzenie jej. Odczuwa też cień niechęci do Margaery – uwielbianej przez tych samych prostaczków, którzy bez powodu nienawidzą Sansy i chcieli ją skrzywdzić podczas zamieszek. Sansa żałuje, że jej obrońca – Ogar – zniknął. Ostatecznie przyjmuje zaproszenie, czując, że nie może odmówić przyszłej królowej.

Do Krypty Dziewic, gdzie zamieszkali Tyrellowie, odprowadza ją ser Loras, którego Sansa nieudolnie komplementuje. Loras odpowiada jej w uroczy sposób i wyjawia, że na kolacji będzie też jego babka, lady Olenna, którą – jak Sansa słyszała – nazywa się Królową Cierni. Po drodze mijają ćwiczących na dziedzińcu rycerzy. Jeden z nich walczy przeciw trzem zbrojnym na raz. Loras wyjaśnia, że to jego brat Garlan. Z mieczem w ręku ma on górować nawet nad Lorasem, choć Rycerz Kwiatów zapewnia, że pokonałby brata na kopie.

Sansa, chcąc skomplementować Lorasa, potwierdza, że widziała jak Rycerz Kwiatów wspaniale walczył na turnieju. Tu czeka na Sansę kolosalny zawód. Loras dopytuje, na jakim turnieju go widziała, zdradzając, że nie zapamiętał dziewczyny z Turnieju Namiestnika. Starkówna myślała, że wręczona jej czerwona róża (gdy inne damy otrzymywały róże białe) miała być jakimś ukrytym sygnałem, ale Loras najwyraźniej w ten sposób na to nie patrzył. Sansa, próbując przypomnieć Lorasowi to wydarzenie, wspomina o tym, jak rycerz pokonał Robara Royce’a. To z kolei przywołuje u Lorasa wspomnienie tego, jak zabił Royce’a w dniu śmierci Renly’ego pod Końcem Burzy. Dziewczyna próbuje nawiązać rozmowę, wspominając, że śmierć Renly’ego musiała być bardzo ciężka dla Margaery, Loras nieco wzburzony odpowiada, że jego siostra była wtedy w Gorzkim Moście i ucina dalszą dyskusję. Sansa przeklina się w myślach, widząc, że Loras stał się dla niej oziębły. Docierają do komnat strzeżonych przez braci Mroczków bliźniaków Arryka i Erryka – gwardzistów lady Olenny.

Margaery wita Starkównę, przedstawiając jej kolejne damy, w tym swą matkę lady Alerie oraz babkę lady Olennę. Na kolacji będzie zresztą obecnych bardzo wiele innych dam. Zupełnie jakby ktoś chciał stworzyć wrażenie, że spotkanie z Sansą nie jest niczym wyjątkowym. Hmmm… Odbywa się kuszenie Sansy cytrynowymi ciasteczkami oraz wymiana uprzejmości i kondolencji. Gdy dziewczyna wspomina o Renlym, lady Olenna rozpoczyna swe tour de force, dając głośno i wyraźnie znać co sądziła o Renlym (nie nadawał się na króla i nie miał praw do korony), swoim synu (jest głupcem z przerostem ambicji, który nadyma się jak rozdymek z Wysp Letnich), reszcie rodziny (Loras jest młody i głupi, Margaery też niezbyt rozgarnięta), sojuszu z Lannisterami (niebezpieczny), prawach Tyrellów do Wysogrodu (prawie żadne), wychowywaniu dzieci (trzeba bić, szczególnie synów), legendarnym przodku Tyrellów (Garth Zielonoręki rozsiewał ziarno na lewo i prawo), eunuchach (to mężczyźni pozbawieni jedynej pożytecznej części ich ciała) i innych sprawach. Olenna zaskakuje Sansę swą szczerością i brakiem zahamowań. Ale w końcu temat schodzi na Joffreya.

Damy dworu rozmawiają głośno, błazen zabawia towarzystwo, a tymczasem lady Olenna zaczyna podpytywać Sansę o pewne niepokojące plotki na temat Joffreya. Zbita z pantałyku Sansa zaczyna powtarzać wyuczone formułki na temat tego, jak przystojny jest król, prezentując się jak mało rozgarnięta osoba. Królowa Cierni naciska, a Sansie wymyka się zdanie, że jej ojciec był szczery i skończył zabity. Starkówna przeraża się własnych słów, ale podprowadzana dalej niemal wybucha, chaotycznie streszczając niektóre z gorszych uczynków Joffreya i konkludując, że młody król jest potworem.

– To potwór – wyszeptała Sansa głosem tak drżącym, że sama ledwie go słyszała. – Joffrey to potwór. Skłamał z tym chłopakiem od rzeźnika i przez niego ojciec zabił moją wilczycę. Kiedy go rozgniewam, każe rycerzom Gwardii Królewskiej mnie bić. Jest okrutny i zły, pani. To prawda. I królowa jest taka sama.
Lady Olenna Tyrell i jej wnuczka wymieniły spojrzenia.
– Ach – odezwała się staruszka. – To wielka szkoda.
—Nawałnica mieczy—

Zaraz potem zaczyna błagać, aby Tyrellowie nie odwoływali ślubu, lękając się o własne życie, lecz Olenna upewnia ją, że nie ma takiego zamiaru. Gdy błazen śpiewa o Niedźwiedziu i dziewicy cud, Margaery zaczyna snuć przed Sansą perspektywę wyjazdu do Wysogrodu i małżeństwa z jej bratem. Sansa o niczym nie marzy tak bardzo jak o ślubie z Lorasem. Ten pomysł szybko wybija jej Olenna, przypominając, że rycerze Królewskiej Gwardii się nie żenią. Chodzi o ślub z Willasem, najstarszym z braci – i kaleką od czasu turnieju, w którym koń przygniótł mu nogę. Margaery zapewnia, że Willas jest dobrym i prawym człowiekiem, największym komplementem jest jednak fakt, że Olenna nie uważa go za skończonego głupca. Sansa stara się nie obrazić gospodarzy, więc stwierdza, że chciałaby swego przyszłego małżonka najpierw poznać. Ale przystaje na układ.

Postaci występujące w rozdziale

• Sansa Stark
• Loras Tyrell
• Balon Swann
• Tallad Wysoki
• Kennos z Kayce
• Osney Kettleblack
• Osfryd Kettleblack
• Morros Slynt
• Garlan Tyrell
• Arryk
• Erryk
• Margaery Tyrell
• Alerie Tyrell
• Megga Tyrell
• Alla Tyrell
• Elinor Tyrell
• Janna Fossoway
• Leonette Tyrell
• Septa Nysterica
• Alyce Graceford
• Alysanne Bulwer
• Meredyth Crane
• Taena Merryweather
• Olenna Tyrell
• Błazen Butterbumps

Ważne informacje

1. Sansa sądzi, że nie jest już naiwna. Jak się przekonamy, jest w błędzie.
2. Sansa tęskni za Ogarem.
3. Loras nie pamięta Sansy. Dziewczyna wmówiła sobie, że czerwona róża wręczona jej na Turnieju Namiestnika była czymś wyjątkowym.
4. Loras jest gejem.
5. Loras bardzo źle zniósł śmierć Renly’ego. Margaery była w tym czasie w Gorzkim Moście, gdzie później toczyły się negocjacje z Littlefingerem.
6. Garlan jest niezwykłym wojownikiem, szkolącym się nie pod kątem turniejów, ale bitew. Dlatego ćwiczy z kilkoma przeciwnikami naraz.
7. Lady Olenna nie rozróżnia swych gwardzistów. Nazywa ich Lewym i Prawym. Swoją drogą to imiona mają niefortunne. Ich poprzedni bliźniacy-imiennicy – Arryk i Erryk Cargyll, pozabijali się w trakcie Tańca Smoków.
8. Tyrellowie wiedzą o miłości, jaką Sansa darzy cytrynowe ciasteczka od Varysa. Ciekawe co jeszcze mógł im powiedzieć?
9. Lady Olenna SPRAWIA WRAŻENIE bardzo szczerej.
10. Lady Olenna była zaręczona z Targaryenem.
11. Wedle przedstawionej na kolacji opinii lady Olenny, niemal wszyscy Tyrellowie to idioci (z wyjątkiem Willasa).
12. Kilka rodów z Reach, przede wszystkim Florentowie, ostrzy sobie zęby na Wysogród.
13. Tyrellowie chcą, żeby Sansa poślubiła Willasa.
14. Willas został okaleczony podczas walki z Oberynem Martellem. Lady Olenna podejrzewa, że Czerwona Żmija i jego maester maczali palce w dziwnym zachowaniu konia Willasa.
15. Margaery usłyszawszy, że Joffrey jest potworem, reaguje bardzo dziwnie, po prostu okazując współczucie Sansie.
16. Tyrellowie nie zamierzają – mimo rewelacji Sansy – zmieniać planów dotyczących małżeństwa Margaery z Joffreyem.
17. Butterbumps wie, kiedy drzeć japę.
18. Na kolacji poznajemy piękną Taenę Merryweather, późniejszą kochankę Cersei.

Komentarz do rozdziału

Trudno nie wyjść z zachwytu nad fantastyczną postacią lady Olenny, ale zalecam ostrożność w dawaniu wiary wszystkiemu co mówi. Niemal na początku rozdziału Sansa myśli, że nie jest już tak naiwna, lecz kolejne strony wskazują na to, że się myli. Ale po kolei.

Zacznijmy od skomentowania sytuacji z Lorasem. Martin cudownie oddał istotę wyobrażeń nastoletniej dziewczynki na temat znaczenia drobnych gestów. Sansa stworzyła w swej głowie scenariusz dworskiego romansu w oparciu o… kolor kwiatka. Ślicznie zrobione. I bardzo przykre, gdy zaczyna do niej docierać prawda. A sam Loras – jak wspomniałem – oczywiście jest homoseksualistą. Wiem, że niektórzy wypierają z głowy tę świadomość, twierdząc, że książki niczego nie potwierdziły, ale ten pojedynczy rozdział rozwiewa wątpliwości. Nie chodzi tylko o reakcję Lorasa i jego gniew na sugestię, że to Margaery przeżywa tę śmierć. Jeszcze bardziej oczywiste są stwierdzenia Olenny. Mówiąc o Renlym stwierdza, że Baratheonowie mają dziwaczne pomysły. Używa do tego słowa „queer”, będącego począwszy od lat 90. określeniem osób nie-heteroseksualnych. Jakby tego było mało, Olenna stwierdza, że to przez domieszkę targaryeńskiej krwi i wspomina swoje niedoszłe małżeństwo z Targaryenem. Jak wiemy ze Świata Lodu i Ognia mówi o księciu Daeronie, który miał kochanka – ser Jeremy’ego Norridge’a. To bardzo jasne wskazówki. Loras jest gejem.

Druga kwestia, która wymaga wyjaśnienia, to sprawa szczerości Olenny oraz zamiarów dotyczących kolacji. Niektórzy (w tym showrunnerzy GoT) sądzą, że to tutaj zapadła decyzja o zamordowaniu Joffreya. Moim zdaniem jest inaczej. Ten plan powstał o wiele wcześniej. Świadczy o tym niewzruszoność Olenny i Margaery po rewelacjach Sansy oraz… fakt, że trucizna w siatce na włosy została Sansie wręczona już wcześniej! Tak naprawdę cała ta kolacja jest pułapką na Sansę, podkreślaną jeszcze przez piosenkę „Niedźwiedź i dziewica-cud”. Starkówna jest zachęcona do mówienia otwarcie przez rzekomą prostolinijność lady Olenny, następnie zawstydzona, gdy próbuje się powstrzymywać. W momencie, gdy pęka i wypowiada o kilka słów za dużo, wpada w panikę. Ale tu do gry wchodzi Margaery, która podaje przestraszonej dziewczynie koło ratunkowe w postaci wyjazdu do Wysogrodu i małżeństwa z Willasem (którego przymioty umysłu są niespodziewanie komplementowane przez Królową Cierni). Sansa po prostu nie może nie przyjąć tej oferty. Ile z tego, co powiedziała lady Olenna to prawda, a ile wyolbrzymienia, pewnie nigdy się nie dowiemy. Ale by jeszcze podkreślić, że Królowa Cierni dostała to, czego chciała, ląduje przed nią ser, który kazała sobie przynieść.

– Willas ma chorą nogę, ale dobre serce – oświadczyła Margaery. – Kiedy byłam mała, czytał mi książki i rysował gwiazdy. Pokochasz go równie mocno jak my, Sanso.
– KRZYCZĄC, WIERZGAŁA DZIEWICA CUD, ALE ON ZLIZAŁ Z JEJ WŁOSÓW MIÓD! Z JEJ WŁOSÓW MIÓD! Z JEJ WŁOSÓW MIÓD! NIEDŹWIEDŹ ZLIZAŁ Z JEJ WŁOSÓW MIÓD!
– Kiedy będę mogła go spotkać? – zapytała niepewnie Sansa.
– Niedługo – obiecała Margaery. – Kiedy przyjedziesz do Wysogrodu, po moim ślubie z Joffreyem. Moja babcia cię tam zabierze.
– Zabiorę – potwierdziła staruszka. Pogłaskała dłoń Sansy, rozciągając pomarszczoną twarz w uśmiechu. – Na pewno.
– PISZCZĄC WZDYCHAŁA DZIEWICA CUD, NIEDŹWIEDZIU MÓJ, ŚPIEWAŁA, TYŚ SŁODKI JAK MIÓD! I POSZLI NA ZACHÓD ALBO WSCHÓD, NIEDŹWIEDŹ I DZIEWICA CUD.
Butterbumps zaśpiewał ostatnią linijkę, skoczył w górę i wylądował na obu nogach z trzaskiem, od którego zatrzęsły się kielichy z winem na stole. Kobiety roześmiały się, bijąc brawo.
– Myślałam, że ta okropna piosenka nigdy się nie skończy – odezwała się Królowa Cierni. – Popatrz, wreszcie niosą ser.
—Nawałnica mieczy—

0

0