Czytamy Nawałnicę Mieczy #20: Tyrion III

Czytaje powracają. Będę próbował omawiać dla Was kolejne rozdziały. Cytując klasyka: „Sam nie wiem, co o tym myśleć, jak powiedział król Dezmod, gdy przyłapano go na oszukiwaniu w karty”. Plan jest taki, aby każdy odcinek poświęcić jednemu rozdziałowi, zaś odcinki ukazywały się około raz na dwa tygodnie. Co z tych planów wyjdzie – zobaczymy, ale mam nadzieję, że okażą się bardziej długoterminowe niż średnie panowanie lorda Harennhal.

Streszczenie

Trafiło się gęste! Posiedzenie Małej Rady, pierwsze, w którym udział bierze Tyrion po degradacji. W sumie trudno stwierdzić, na jakiej zasadzie teraz tam zasiada, i czy faktycznie możemy uznać to za posiedzenie oficjalne, ale mniejsza o formalności. Zaszły zmiany: pojawili się lordowie Tyrell, Redwyne oraz Rowan. W Radzie zasiada również rzecz jasna lord Tywin, ale także Kevan. Karzeł widzi też starych znajomych, za którymi specjalnie nie tęsknił, w tym w szczególności wielkiego maestera Pycella. Staruszek jest w widocznie złym stanie – w jego wieku siedzenie w ciemnicy nie jest najbardziej optymalną formą spędzania czasu. Tyrion nie odczuwa z tego powodu wyrzutów sumienia. O mściwości Lannistera jeszcze się w tym rozdziale przekonamy.

Trwa niezobowiązujący small talk – Cersei bryluje, jest urocza, zabawna, figlarna. Tyrion zbiera uprzejme, trochę wymuszone pochwały od lordów Reach za fortel z łańcuchem. Jednak w myślach nie może się pogodzić z tym, że bohaterem ulicy został Renly, czy raczej jego duch. Rozgoryczenie spowodowane brakiem uznania z rozdziału na rozdział u naszego beznosego bohatera będzie narastać.

Jedyną osobą, która okazuje w miarę ciepłe uczucia Tyrionowi, jest jego stryj, Kevan. To od niego Krasnal dowiaduje się o złym stanie zdrowia Lancela, przy którego łożu boleści czuwa Cersei. Karzeł ma poważne obawy, czy jego kuzyn przetrwa tę kurację.

Od pogadanek przechodzimy w końcu do obrad. Cersei chciałaby zacząć od przygotowań do królewskiego wesela, ale jej ojciec ma ważniejsze rzeczy na głowie, choćby w postaci nadal toczącej się wojny domowej. Varys raportuje o klęsce sił Północy pod Duskendale. Randyll Tarly pobił siły Glovera i Tallharta, czego drugi z nich nie przeżył. Glover z niedobitkami cofa się na Harennhal, nie zdając sobie sprawę, że kieruje się wprost w paszczę lwa, a raczej psa, a raczej Góry.

Dowiadujemy się również, że Robb Stark po spustoszeniu Zachodu wycofał się do Dorzecza, natomiast w Lannisporcie Daven Lannister zbiera niedobitków z armii swego poległego ojca, by pod Złotym Zębem połączyć się z siłami Forleya Prestera. Lannisterowie i ich sojusznicy przewidują, że Młody Wilk niedługo skieruje się na Północ, by odbić ją z rąk Żelaznych Ludzi. Wtedy na pozostawionych samym sobie lordów Dorzecza spadnie uderzenie z Zachodu.

Kevan informuje obecnych o propozycji, którą Balon Greyjoy złożył Żelaznemu Tronowi. Sympatyczny staruszek z Pyke gotów jest zawrzeć sojusz, pod warunkiem uznania w nim Króla Wysp oraz jego pretensji do ziem na północ od Przesmyku. Cersei prezentuje nieprzejednane stanowisko w kwestii integralności terytorialnej Siedmiu Królestw, Tywin ma jednak bardziej pragmatyczne podejście. Przede wszystkim nie ma ochoty bez potrzeby zrażać do siebie Żelaznych Ludzi, których okręty panoszą się po Morzu Zachodzącego Słońca, stanowiąc zagrożenie zarówno dla Krain Zachodu, jak i Reach.

Lordowie tej ostatniej krainy nie mają problemu z tym, by zadupie, nazywane przez niektórych Północą oddać mieszkańcom innego zadupia, gdy tymczasem Królewska Przystań zajmie się znajdującym się znacznie bliżej Stannisem. Tywin milczy i słucha. W późniejszych rozdziałach Jaimie uzmysłowi nam, że to była stała metoda jego Pana Ojca.

Nie samą Północą żyje człowiek. Tywin przypomina, że wciąż żyje i ma się całkiem dobrze Lysa Arryn. Dolina cały czas nie opowiedziała się po żadnej ze stron. Zdaniem lordów z Reach – najlepiej, żeby tak pozostało.

I tu o swojej paskudnej naturze przypomina Tyrion. Ma rachunki do wyrównania z wdową po Jonie Arrynie, a jak wszyscy wiemy (ziew) Lannister zawsze płaci swoje długi. Tak się co prawda składa, że nie ma żadnej armii, ale jakby mu ją dać, to chętnie przypomni co poniektórym o złożeniu hołdu nowemu królowi. Pozostali jednak pomysł Karła słusznie ignorują.

Plan Tywina jest zdecydowanie sprytniejszy i z pewnością dający większe szanse na powodzenie – kluczem, czy będąc konsekwentny w nazewnictwie, kluczykiem do Doliny jest Littlefinger.

I tu następuje naprawdę dziwna sytuacja: Baelish bez większego skrępowania oznajmia, że wielokrotnie dzielił łoże z Lysą. I nikomu nie zapala się żadna lampka ostrzegawcza. A chyba powinna. Kiedy niby miało do tego dojść? Po śmierci lorda Arryna? Raczej mało prawdopodobne, bo Lysa opuściła natychmiast stolicę. Przed ślubem? Nie umiem powiedzieć, czy informacja, że Jon Arryn bierze za żonę „zbrukaną” dziewczynę, była jakąś wielką tajemnicą, ale nie wydaje mi się, by była to wiedza powszechna. W trakcie małżeństwa? Czy tym samym nie są podważane prawa Słowiczka do Doliny? Z pewnością wątpliwości, co do legalnego pochodzenia Roberta, nie są na rękę Baelishowi, nie powinien więc mielić o tym ozorem. A jednak nikt nie reaguje oburzeniem, czy choćby zdziwieniem. Wszyscy przechodzą nad tym do porządku dziennego, zauważając jedynie, że co innego pójść z kimś do łóżka, a co innego wziąć z nim ślub.

Tak czy inaczej postępowość westeroskiej arystokracji kończy się, gdy chodzi o kwestie pochodzenia. Littlefinger może myśleć o ślubie, ponieważ w końcu został wielkim lordem, nawet jeśli tylko tytularnym. Pan na Harennhal jest godnym kandydatem na męża dla matki dziedzica Doliny.

Tyrion zauważa, jak sprawnie Tywin, za pośrednictwem Kevana, rozgrywa dyskusję. Wszystko idzie po myśli namiestnika, teatr został odegrany, wcześniejsze ustalenia oficjalnie potwierdzone.

Po tym, gdy Littlefinger przedstawia swoje plany matrymonialne, pozostaje kwestia obsadzenia zwolnionej przez niego funkcji. Zaszczyt ten przypada Tyrionowi. Entuzjazm Karła jest umiarkowany.

Gdy już rozdzielono urzędy (w tym, zdawałoby się zapomnianego namiestnika wschodu, który ma wrócić do Arrynów) i wyrażono zgodę na przywrócenie Doliny w obręb królewskiego pokoju, lord Redwyne postanawia wrócić do kwestii sojuszu z Żelaznymi Ludźmi. Ma chrapkę na włączenie ich floty do swoich sił, dzięki czemu bez trudu zdobędzie Smoczą Skałę. W odpowiedzi Tywin trzeźwo zauważa, że zaangażowani w walki na Północy Żelaźni Ludzie nie udzielą im żadnego wsparcia. Jednocześnie skoro i tak prowadzą wojnę z chorążymi Starków, nie ma sensu czegokolwiek im obiecywać, płacąc drogo za coś, co teraz mają za darmo. Lepiej poczekać, bo w przyszłości może pojawić się bardziej korzystna opcja. Tyrion zastanawia się skąd u ojca ten optymizm, i czy ma on związek z gęsimi piórami i krukami, które mogą być równie skuteczne w walce, co miecze.

W końcu nadchodzi to, na co czekała Cersei: wesele! Impreza będzie na 1000 fajerek. Wśród zaproszonych gości znalazła się również delegacja dornijska, na czele z księciem Doranem Martellem. W tym miejscu dowiadujemy się o niekoniecznie serdecznych stosunkach między Reach a jego południowym sąsiadem. Najnowszą zadrą jest okaleczenie przez Czerwoną Żmiję z Dorne najstarszego syna Mace’a Tyrella, Willasa. Szczęśliwie zaproszenie skierowano do Dorana, nie Oberyna. Tyrion, wtedy jeszcze p.o. namiestnika, zaproponował władcy Dorne miejsce Małej Radzie, a także sprawiedliwość za śmierć jego siostry i jej dzieci.

Szczęśliwie Tywin nie pozwala na zbyt długie rozwlekanie ostatniej z poruszonych kwestii, gdyż dla niektórych uczestników spotkania mogłyby to być nieco krępujące. Przechodzi do spraw znacznie weselszych, to jest dzielenia łupów. Ziemie i zamki stronników Stannisa przypadają zwycięzcom, najwięcej zgarniają Tyrellowie. Jasna Woda i dobra ją otaczające, wcześniej należące do Florentów, przypadają drugiemu synowi Mace – ser Garlanowi.

Po dobrze spełnionym obowiązku czas na garść wiadomości ze świata: Varys melduje o krakenie widzianym w okolicach Paluchów oraz trójgłowym smoku z Qarthu. Lorda Tywina nie interesuje jednak fantastyczna menażeria, a los jego bratanka Tyreka. Tu Varys nie ma jednak nic do powiedzenia. Porusza natomiast temat dezerterów ze straży miejskiej, którzy porzucili pozycje w czasie bitwy nad Czarnym Nurtem. Cersei chce rozwiązać ten problem po cersejowsku, Pająk proponuje jednak, by zamiast mordować siłę żywą, wysłać ją na Mur, któremu znowu zagrażają Dzicy. Lord Tyrell traktuje informacje o Dzikich z równą powagą jak te o krakenie i smoku. Tywin Lannister postanawia okaleczyć dezerterów, by uczynić z nich przykład dla kolejnych potencjalnych tchórzy. Tyrion wskazuje, że na Murze mogą okazać się bardziej przydatni, ale Tywinowi inwazja Dzikich nie przeszkadza. Bądź co bądź, to nie jego problem, a co najwyżej Północy i Żelaznych Ludzi.

Mała Rada się kończy, ale spotkanie Lannisterów trwa nadal. Po wyjściu wszystkich nieblondynów Tyrion wraca do swojej nominacji. Chce wiedzieć, kto wpadł na ten pomysł. Tywin wyjawia, że Baelish, ale jego zdaniem to świetne rozwiązanie, ponieważ zależy mu, żeby skarb pozostał pod kontrolą Lwów. Tyrion obawia się pułapki. Nie ufa Littlefingerowi. Jego zastrzeżenia próbuje rozwiać Kevan. Starsi Lannisterowie lekceważą Baelisha. Jest zbyt nisko urodzony i nie ma doświadczenia w walce, nie stanowi więc zagrożenia. Co innego dumni lordowie z Doliny, dlatego nie można dopuścić, by którykolwiek z nich pojął Lysę Arryn za żonę. Ponadto Baelish dobrze służy Lannisterom. To od niego dowiedzieli się o planie Tyrellów odnośnie wydania Sansy Stark za Willasa. Tywin nie ma zamiaru do tego dopuścić.

W ramach środków zaradczych Cersei ma ponownie wyjść za mąż. Tym bardziej, że tylko ślub i nowe dzieci położą kres plotkom rozsiewanym przez Stannisa. Królowa wpada w furię, która jednak nie robi na Tywinie wrażenia. Ślub się odbędzie. Cersei, o ile będzie grzeczna, może sobie wybrać przyszłego męża, ale najlepiej, żeby ten wybór ograniczył się do Willasa Tyrella.

Upokorzona Cersei opuszcza posiedzenie, Tywin zaś zabiera się za umacnianie nienawiści do siebie u swojego drugiego dziecka. Tyrion domyśla się, że dla niego ojciec przeznaczył Sansę. Ma mieszane uczucia, szczególnie ze względu na jej młody wiek, ale także obawiając się reakcji Shae. Tą drugą myślą jednak z ojcem się nie dzieli.

Tywin wyjawia swój plan: wyniszczona zimą i okupacją Żelaznych Ludzi Północ w momencie pojawienia się tam prawowitego wnuka Neda Starka, którego do tego czasu Tyrion powinien już z Sansą zmajstrować, powstanie, byle tylko przywrócić mu jego dziedzictwo. Tywin przekonuje syna, że to dla niego unikalna szansa: nigdy nie pozwoli, by Karzeł objął Casterly Rock, ale nie ma nic przeciwko, by władał Winterfell.

Trzeba przyznać, że plan jest sprytny. Jeśli się uda, Lannisterowie zagarną kolejną krainę. Jeśli nie: cóż, całe dotychczasowe postępowanie Tywina wskazuje, że nie jest on jakoś przesadnie przywiązany do młodszego syna.

Tyrion dostrzega w nim jednak zasadniczą wadę – ma szansę się udać wyłącznie, jeśli Robb Stark nie spłodzi dziedzica z Freyówną. Wtedy ojciec informuje go, że Król Północy pojął za żonę Jeyne Westerling. Karzeł jest w szoku. Nie rozumie ani postępowania Starka, ani tym bardziej Westerlingów, z których rodowej siedziby jest niedaleko do Tarbeck Hall i Castamere. Czyżby widok tych ruin nie dał im do myślenia? Tywin wskazuje, że jest wręcz przeciwnie. I uśmiecha się. No, prawie.

Ciekawe co mu chodzi po głowie…

Postaci występujące w rozdziale

• Tyrion Lannister (POV)
• Tywin Lannister
• Kevan Lannister
• Cersei Lannister
• Mace Tyrell
• Paxter Redwyne
• Mathis Rowan
• Wielki Septon
• wielki maester Pycelle
• Peter Baelish
• Varys

Wspomnieni

• chyba większość Westeros, ale z ciekawszych – pewna wiedźma ze wschodu, u której leczyło się pół Lannisportu, nazywana przez ludzi maegi.

Komentarz

Jak na to, że cała akcja dzieje się w jednym pomieszczeniu przez wydaje się maksymalnie kilka godzin, dowiadujemy się naprawdę dużo. Bardzo lubię rozdziały, w których Martin relacjonuje posiedzenia Małej Rady. Z jednej strony widać, że doskonale rozumie, a także świetnie oddaje przebieg procesów decyzyjnych, wymagających dogadania się różnych frakcji i uwzględnienia często sprzecznych interesów. Z drugiej – mądrzejsi o lekturę rozdziałów widzianych z perspektywy innych bohaterów – widzimy jak decydenci podejmują działania pozbawieni dostatecznej wiedzy, poruszając się we mgle przypuszczeń i plotek, ograniczeni swoimi uprzedzeniami i kontrdziałaniami nie tylko wrogów, ale także sojuszników.

Ten rozdział doskonale oddaje polityczną sprawność Tywina. Stary Lew jest do bólu pragmatyczny, zimny i racjonalny. Szuka taktycznych sojuszy, nie brzydząc się potencjalną współpracą z rozbijającym jedność królestwa Balonem, czy najeźdźcami z dalekiej północy. Gra na osłabienie Tyrellów, ale robi to subtelnie, dbając o pozory i pozwalając zachować rywalom twarz. Jest zupełnym przeciwieństwem emocjonalnej i działającej z wdziękiem tarana Cersei. Warto porównać ten rozdział z tymi, w której to królowa przewodzi obradom Rady. Łatwo wtedy zrozumieć, czemu jej późniejsze rządy zakończyły się katastrofą.

Tyrion w przeciwieństwie do siostry potrafi pojąć złożoność sytuacji i trafnie ocenić skutki, które przyniosą poszczególne działania. Więcej: w przeciwieństwie do ojca przejrzał Littlefingera, słusznie obawiając się jego ambicji. Są jednak momenty, w których nie potrafi wznieść się ponad swoje własne ograniczenia. Jest to kolejny rozdział, w którym widzimy jak Tyrion jest zgorzkniały, a przede wszystkim mściwy, co prowadzi go do snucia absurdalnych planów ataku na Dolinę.

Zresztą Tywin nie jest lepszy od syna: dumnemu lordowi przez głowę nawet nie przejdzie, że parweniusz od liczenia miedziaków może stanowić zagrożenie. I o ile to można po prostu uznać za błąd, to kompletne nieliczenie się z wolą i uczuciami najbliższych, połączone z niezrozumiałą potrzebą poniżania podległych sobie, niedługo doprowadzi go do tragedii.

I to jest drugi aspekt tego rozdziału – z procesów politycznych, doskonale tutaj zarządzanych, przechodzimy do relacji rodzinnych – kompletnie dysfunkcyjnych. Na tych kilkunastu stronach Martin w przekonujący sposób uzasadnił postępowanie bohaterów, zarówno jako graczy walczących o władzę, jak też po prostu kochających i nienawidzących śmiertelników, w niczym lepszych od tych, którymi rządzą.

Postrcriptum

Ależ się rozpisałem! Ale w rozdziale naprawdę dużo się działo. Jak może zauważyliście, zmieniła się trochę forma Czytaja. W związku, że ten jest pierwszym mojego autorstwa w tym cyklu, nie chcę, żebyście się jeszcze do niej przywiązywali. Jeśli będę miał szczęście go kontynuować, zakładam, że będzie ewoluował. Jednocześnie jestem bardzo ciekawy Waszego odbioru tego odcinka.

Słowo wyjaśnienia od zespołu FSGK

W maju tego roku upłynęły trzy lata od ukazania się ostatniego odcinka serii Czytamy «Pieśń Lodu i Ognia». Omawianie kolejnych rozdziałów powieści George’a R.R. Martina rozpoczęli Lai i DaeL w czerwcu 2017 roku. Już na początku następnego roku udało im się doprowadzić do pomyślnego końca pierwszą edycję poświęconą Grze o tron. Od marca 2018 ukazywały się odcinki drugiej edycji (o Starciu królów), która zakończyła się w lutym roku 2019. Dziewięć miesięcy później DaeL zabrał się za Nawałnicę mieczy. Niestety, z różnych przyczyn, odcinki o tym tomie od pewnego momentu nie ukazywały się już tak regularnie jak wcześniej, a z czasem nastąpił zupełny zastój. Trwał on aż do teraz, a omawianie na długo zatrzymało się na odcinku poświęconym pierwszemu rozdziałowi Samwella Tarly’ego, który jest osiemnastym w powieści liczącej 80 rozdziałów, a także prolog i epilog. Gdyby edycja Czytamy o trzecim tomie PLiO trwała w obecnym tempie — oczywiście absurdalnie zaniżonym przez ponad trzy i pół roku bez ani jednego omówienia — ostatni odcinek o Nawałnicy ukazałby się gdzieś tak w październiku 2041 roku.

Obecne możliwości FSGK są takie, że na kontynuację w tempie, jakie zdołali osiągnąć ogromnym wysiłkiem Lai i DaeL w przypadku dwóch pierwszych tomów szanse są niezwykle małe. Poza tym to niejedyne serie na temat PLiO, którymi się tu zajmujemy, nie licząc pojedynczych tekstów o tym uniwersum. A są przecież także przeróżne inne tematy. Nie ulega jednak wątpliwości, że omawianie Nawałnicy powinno trwać, gdyż Czytelnicy wielokrotnie dopytywali się o powrót serii. Dziś w końcu możemy podzielić się dobrą wiadomością: do zespołu FSGK dołączył Dżądżen, który zaproponował, że podejmie się przygotowywania omówień rozdziałów trzeciego tomu cyklu Martina. Z chęcią na to przystaliśmy, a biorąc pod uwagę udział Dżądżena w dyskusjach o PLiO w komentarzach na FSGK, seria z pewnością pozostaje w dobrych rękach. Niewykluczone, że za pewien czas, zwłaszcza gdy polepszy się już sytuacja z innymi seriami i tekstami o PLiO (i nie tylko), do Dżądżena dołączą w tym cyklu DaeL i Bluetiger. Powrót Czytamy to także dobra okazja, by po raz kolejny podziękować Lai, która pozostawiła zasób wielu omówień i artykułów. Dżądżenowi życzymy powodzenia!

Jednocześnie nie oznacza to zniknięcia DaeLa i jego tekstów. Z pewnością zauważyliście, że ostatnio jego aktywność spadła do zera. Jest to spowodowane sytuacją osobistą, o której nie będziemy pisać, możemy jedynie prosić o zrozumienie. Jeśli nie wydarzy się nic nieoczekiwanego, to jeszcze przed końcem roku DaeL wróci do regularnego pisania na FSGK, a z pomocą Dżądżena powinno to dać stały dopływ nowych tekstów, które dla wielu z Was są na pewno najważniejszymi treściami na stronie. Także Bluetiger ma nadzieję, że wkrótce wróci tu do pisania. Na podsumowanie 2024 roku będzie jeszcze czas, bo sporo udało się w ostatnich miesiącach zrobić, ale jeszcze dużo pracy przed nami. Widać jednak światełko w tunelu i niech reaktywacja Czytajów będzie tego przykładem.

25

0