Czas wirusa

Pisać? Nie pisać? Z jednej strony głupio udawać, że nic się nie dzieje, ale z drugiej ciężko nie popaść w banał i klepanie tego samego, co wszyscy. Dlatego też postaramy się pokazać nieco więcej niż w większości dostępnych mediów – dane, z których można coś wyczytać. Będziemy patrzeć na trzy wykresy dla poszczególnych krajów, gdzie pierwszy widzimy wszędzie, drugi pojawia się sporadycznie, a trzeci z jakiegoś powodu jest pomijany.

Nauczymy się, co jak czytać na przykładzie Polski, a potem przejdziemy do kolejnych krajów.

Widzimy trzy wykresy, które będę nazywać czarnym, zielonym i czerwonym. Pierwszy, czarny, pokazuje liczbę zdiagnozowanych przypadków koronawirusa w danym kraju. Jest to typowy „łojenywykładniczywszystekumrę” wykres prezentowany najczęściej. W moim wydaniu ten i pozostałe wykresy składają się z czystych danych (kropki) i średniej z 7 dni (linia). Warto zaznaczyć, że z powodów matematycznych średnia z 7 dni nie dochodzi do końca – rysowanie jej tak daleko mijałoby się z celem, bo dla danego dnia biorę 3 dni z przodu i 3 dni z tyłu do średniej. Dodałem do wykresów tę średnią, bo zbierane dane są mało stabilne i obraz sytuacji często jest mocno zamazany. Zdecydowanie polecam skupiać się właśnie na średniej, bo o ile jednodniowy skok lub spadek może być przypadkowy, to trend z 7 dni już raczej nie.

Nad wykresem podane są trzy ostatnie punkty liczbowo; czasami trudno to z wykresu odczytać. Ot, dla fanów dokładności.

Czego się dowiemy?

No i czego dowiemy się z czarnego wykresu? Zasadniczo prawie nic, przynajmniej nie w tym stadium pandemii co w Polsce. Rośnie, ale na oko ciężko określić, czy wykładniczo, czy jakoś inaczej. Możemy mieć ogólne odczucie, czy w danym kraju są to odosobnione przypadki, czy też może ma wirusa twój sąsiad i jego pies (spoiler: psy i koty nie mogą złapać tego konkretnego koronawirusa).

Zielony wykres już jest ciekawszy. Ile osób otrzymuje wynik pozytywny testu na wirusa dziennie. Jest to dobry moment, aby spojrzeć na jakiś inny kraj, np. Koreę Południową.

Tutaj zielony wykres jest zupełnie inny. Kraj Samsunga został dotknięty wirusem dosyć wcześnie. Wprowadzili tam masowe testowanie ludności, obowiązkowe maski itp. Efekty widać gołym okiem – liczba nowych przypadków maleje, z maksimum w punkcie -20 dni od dzisiaj. Zielony wykres jednak ukrywa jedną ważną rzecz, a mianowicie skalę zjawiska. 100 przypadków dziennie może oznaczać, że jest źle (bo w sumie wczoraj było ich tylko 200), albo bardzo dobrze (bo pandemia zaraziła 100 000 osób).

Tak więc absolutnie kluczowym jest wykres czerwony, który pokazuje właśnie przyrost procentowy. Na przykładzie Korei widać kluczowe fazy rozprzestrzeniania się wirusa w tym kraju:

1. Pierwsze, chaotyczne duże przyrosty (bo 5 nowych przypadków przy 5 dotychczasowych to 100%).
2. Maksimum.
3. Spadek.
4. Dobijanie.

Pierwsze chaotyczne dane ignorujemy. Gdzie jest maksimum to także w pewnym sensie nieważne. Ważny jest spadek i jest on już wyraźnie widoczny w Polsce. Można powiedzieć, że jesteśmy ok. 20 dni za Koreą, bo oni zeszli z 40% dziennie na 20% dziennie w dniach -30 i -20 (~ostatni tydzień lutego), a w Polsce jest to na dniach -15 i -5.

Ale gdzie jest koniec tego wszystkiego? Spójrzmy na Chiny.

Korea zaliczyła punkt przyrostów na poziomie 10% w dniu -15 (7 marca). W Chinach jest to dzień około -35, czyli 20 dni wcześniej. Chińczycy dopiero za kilka dni będą wypuszczać ludzi z domów – w Wuhan niektórzy nie wychodzą z domów już dwa miesiące.

OK, czyli 5 dni do normalności mają Chińczycy, którzy są 20 dni przed Koreą, a Korea 20 dni przed Polską. Tak więc przewidywany koniec siedzenia w domu za 45 dni.

Jest milion powodów, które można przywołać, aby odrzucić tę prognozę: bo w Chinach fałszują dane, bo Koreańczycy są zdyscyplinowani, bo to, bo tamto. Wszystko to jednak jest bardzo na oko. Jakiekolwiek dane są lepsze niż „na oko”. Spójrzmy jednak na kraje, gdzie to wygląda inaczej.

Japonia ma niemiłosiernie rozwleczony wykres. Tak naprawdę średnio nigdy nie mieli przyrostów powyżej 20% dziennie, ale wirus u nich lata od 40 dni, a ograniczyli przyrosty dopiero do 4% dziennie. Daleka droga przed nimi.

We Włoszech też mają problem podobny jak w Japonii – nie mogą tego zbić. Dodatkowo przypadków mają naprawdę dużo, i przyrost na poziomie 12% oznacza tysiące ludzi. Łatwiej zatrzymać rower niż lokomotywę.

Za zachodnią granicą też nie jest kolorowo. Jeśli najnowsze obostrzenia nie zaczną działać, Niemcy będą mieli taki sam problem jak Włochy. Mozolne schodzenie z poziomu 20% dziennie przy zatkanych szpitalach.

Wstępne spadki też nie są gwarancją niczego – Belgia była na dobrej drodze, z solidnym spadkiem między dniem -20 a -10, ale utknęli na 20%, tak jak Niemcy.

Im bardziej na zachód, tym społeczeństwo jest bardziej różne od chińskiego. Najgorzej sytuacja wygląda za Atlantykiem.

USA to jedyny kraj z tysiącami przypadków, gdzie przyrosty procentowe rosną. Z pewnością wiąże się to z brakiem publicznej służby zdrowia i niemal całkowitym brakiem ochrony pracownika (nie pracujesz = nie zarabiasz = nie jesz). Dlatego ludzie będą tam bardziej skorzy, aby iść do pracy kaszląc i unikać lekarza. Jak dodamy na to wszystko powszechny dostęp do broni, może być naprawdę słabo. Jutro w przyrostach przegonią Włochów (edit: w trakcie pisania sprawdziłem dane cząstkowe na dziś, mają przyrost już większy niż najgorszy włoski). Oczywiście USA jest dużo większe niż kraj kwitnącego makaronu, ale warto nadmienić, że połowa przypadków to sam Nowy Jork, co sprawia, że porównanie jest już bliższe. Do tego dużo łatwiej zamknąć wewnętrzne granice Unii Europejskiej niż stanowe, przez co epidemia może tam łatwiej skakać i wytwarzać nowe ogniska.

Wnioski dla Polski

Jaki jest zatem wniosek z tego wszystkiego? Bądźmy jak Korea. Bądźmy jak Chiny. Siedźmy w domach, wychodźmy z domu tylko do sklepu i pracy, zawsze w masce. W ten sposób będziemy oddychać swobodnie pod koniec maja, za 45 dni.  Jeżeli np. Niemcy utrzymają poziom zachorowań na poziomie +20% dziennie, to za 45 dni… skończą im się ludzie w państwie do chorowania i… też w pewnym sensie będą mieć spokój. Tylko nieco więcej pogrzebów. Jak przechoruje to 2/3 populacji, to zacznie działać odporność stadna i wszystko wyhamuje. Pamiętajmy, że i tak rocznie umiera ok. 1.25% populacji, bez wirusa (zakładając przewidywaną długość życia na poziomie 80 lat). Jeżeli dołożymy nieokiełznanego wirusa, będzie to „tylko” dwa-trzy razy więcej. Apokalipsy nie będzie.

Tak czy inaczej, horoskop FSGK mówi, że z końcem maja będzie koniec albo prawie koniec. Nawet jeśli niektóre kraje wyjdą z tego na tarczy, nie będzie to koniec świata. Wszystko szybko wróci do normy. Pozornie najwięcej można stracić, tocząc walkę z wirusem na pół gwizdka jak Japonia, gdzie pandemia nie będzie zduszona, a wypali się samoczynnie dopiero w połowie listopada.

Wykresy – jeśli komuś się spodobały – generują się codziennie na bazie danych z John Hopkins University na: http://llotharatom.duckdns.org:2020