Niedzielne Fiszki: Starożytne kręgle

Czy zastanawialiście się kiedyś która z uprawianych do dziś dyscyplin sportowych jest najstarszą? Jeśli nie, to pewnie Wasze myśli krążą teraz wokół dyscyplin olimpijskich, których początki sięgają pierwszych igrzysk w starożytnej Grecji. I słusznie, nie ulega wątpliwości, że bieg, rzut oszczepem, czy też jakaś forma sportu walki, muszą towarzyszyć ludzkości od zarania dziejów. I pierwsze igrzyska olimpijskie odbywające się w VIII w. p.n.e. raczej potwierdzały o wiele starszą tradycję uprawiania tych dyscyplin dla rekreacji.

Jest jednak wśród wszystkich dyscyplin jedna, której prawdopodobnie nie posądzalibyście o historię sięgającą starożytności. Kręgle. Zabawa w zbijanie pionów przy pomocy rzucanych lub turlanych kul, dziś budzi zupełnie inne skojarzenia. Ot, zabawa na piątkowy wieczór, najczęściej połączona ze spożywaniem napojów chmielowych dla podkręcenia skali trudności. A jednak kręgle są starsze niż nam się wydaje.

Gra w kręgle na XVII wiecznym obrazie Jana Steera.

Nie ulega wątpliwości, że w kręgle grywano w średniowieczu. I to grywano namiętnie, o czym świadczą wzmianki na temat tej dyscypliny w ówczesnych aktach prawnych. W 1366 król Anglii Edward III oficjalnie zakazał grania w kręgle wolnym chłopom, uważając, że odciąga ich to od treningów w łucznictwie, którym powinni się poświęcać w wolnym czasie. Z kolei w 1325 rady miejskie Berlina i Kolonii przegłosowały ograniczenie zakładów w zawodach kręglarskich do pięciu szylingów, miasta te trapiła bowiem epidemia hazardu.

Rekonstrukcja gry w kręgle na podstawie znalezisk z egipskich grobowców.

Ale choć twarde dowody na temat popularności kręgli sięgają tylko średniowiecza, to istnieją poszlaki wskazujące na to, że sport ten jest jeszcze starszy. Chociażby Herodot wspomina o popularnej w Azji Mniejszej grze turlanymi kulami, i choć nie daje nam dokładnego tej gry opisu, wielu badaczy uważa, że mowa o kręglach. Najstarsze kręglarskie znalezisko jest bowiem jeszcze starsze. Na przełomie XIX i XX wieku odnaleziono ślady gry przypominającej kręgle w grobowcach z 5200 i 3200 r. p.n.e. W tym pierwszym wypadku zidentyfikowano naścienne rysunki wskazujące na istnienie gry w kręgle. Drugie znalezisko było jeszcze ciekawsze. W grobowcu, obok zwłok dziecka, znajdowały się specjalne porfirowe kule oraz piony w kształcie odwróconych waz. Innymi słowy, gra ta była najprawdopodobniej znana w predynastycznym, neolitycznym Egipcie. Na długo przed powstaniem pierwszych piramid, nim zjednoczył się Górny i Dolny Egipt, nim ktokolwiek przyjął tytuł faraona, Egipcjanie już pykali sobie w kręgle. Pamiętajcie o tym, gdy następnym razem będziecie narzekać na niewygodne trampki na kręgielni!

-->

Kilka komentarzy do "Niedzielne Fiszki: Starożytne kręgle"

  • 6 września 2020 at 13:43
    Permalink

    Dobrze kojarzę, że w kręgle grał Henryk VIII w serialu Tudorowie? A może to był tenis?

    Reply
    • DaeL
      6 września 2020 at 13:44
      Permalink

      Jeśli myślimy o tym samym odcinku (pierwszy sezon chyba), to grał w tenisa.

      Reply
      • 7 września 2020 at 12:06
        Permalink

        Chyba faktycznie. Pomyliło mi się. 🙂

        Reply
  • 7 września 2020 at 10:09
    Permalink

    Tak było, grał z Charlesem Brandonem. Skoro już jesteśmy przy tenisie… ciekawy tematem na artykuł byłby słynny mecz tenisowy Caravaggia zakończony morderstwem. 😉

    Reply
  • 7 września 2020 at 20:07
    Permalink

    Bardzo popularne w starożytności było granie w kości. kości znane jako astragale zdarzają się w grobach z Okresu Wpływów Rzymskich, więc z naszych ziem są najstarsze.

    Reply

Skomentuj DaeL Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

 pozostało znaków