Trzy próby maestera Aemona

Maester Aemon w rozmowie z Jonem stwierdza, że w życiu każdego człowieka przychodzi taki moment, gdy jego poczucie honoru i obowiązku zostaje wystawione na próbę. Konieczny jest wybór, który zawsze jest bolesny – i on sam dobrze o tym wie. Snow odpowiada, że starzec nie rozumie jego dylematu – czy pozostać wiernym przysiędze brata Nocnej Straży, czy też uciec z Czarnego Zamku i wyruszyć na Południe, by wziąć udział w walce o uwolnienie lorda Eddarda. „On wciąż jest moim ojcem” – podkreśla chłopak.

Aemon jednak doskonale zna to uczucie rozterki rozdzierającej serce.

Myślisz, że jesteś pierwszy? – Pokręcił starą głową, wyrażając swoje wiekowe znużenie. – Po trzykroć bogowie zechcieli wystawić na próbę moje śluby. Raz, kiedy byłem jeszcze chłopcem, potem w kwiecie mojego wieku, i jeszcze raz, gdy byłem już stary. Wtedy straciłem już siły, wzrok, a mimo to ostatni wybór był równie bolesny jak poprzednie. Moje kruki przyniosły wieści z południa, wieści ciemniejsze od ich skrzydeł, z których dowiedziałem się o upadku mojego domu, o śmierci krewnych, opuszczeniu i hańbie. Co mogłem zrobić, stary, ślepy i słaby? Byłem bezradny jak niemowlę, a mimo to bolało, kiedy siedziałem tutaj w zapomnieniu, podczas gdy mordowano biednego wnuka mojego brata, a także jego syna, a nawet malutkie dzieci…
Jon ze zdumieniem dostrzegł łzę w oku starca.
– Kim ty jesteś? – zapytał cicho, niemal przerażony.
Bezzębne usta starca rozciągnęły się w uśmiech.
– Tylko maesterem z Cytadeli, który służy w Nocnej Straży.
—Gra o tron—

Aemon Targaryen trzykrotnie stanął przed takim wyborem. Jego słowa bezpośrednio wyjaśniają nam okoliczności trzeciego z nich – to Rebelia Roberta, która przyniosła niemal całkowitą zagładę jego rodu. Szczególnie bolesne musiało być to, że po przeciwnych stronach stanęli Aerys II – wnuk Aegona V – i Robert, wnuk Rhaelle, córki Jaja.

Dziś jednak chciałbym się skupić na dwóch wcześniejszych próbach, tych o których nie wiemy nic konkretnego – poza okresami w życiu maestera, kiedy miały miejsce: pierwsza, gdy „był jeszcze chłopcem” i druga, „w kwiecie jego wieku”. Chciałbym przedstawić Wam kilka moich propozycji identyfikacji tych wydarzeń, zachęcić do komentowania i dzielenia się swoimi pomysłami, a także do wzięcia udziału w ankiecie.

Zacznijmy od dat. Wiemy, że Aemon urodził się w roku 198 od Podboju, jako syn Maekara Targaryena i Dyanny Dayne. Dwa lata wcześniej miał miejsce słynny Pierwszy Bunt Blackfyre’ów, w którego stłumieniu jego ojciec odegrał istotną rolę, zaś w 200 OP przyszedł na świat brat Aemona, Aegon – czyli Jajo. W rozmowie z Jonem Jeor Mormont wspomina, że król Daeron II, dziadek Aemona, wysłał go do Cytadeli, gdy ten miał dziewięć lub dziesięć lat. Był też dziewiąty lub dziesiąty w linii sukcesji. Gdy Aemon uczył się w Starym Mieście, podczas turnieju (w 209 OP) zginął jego najstarszy stryj – Baelor Złamana Włócznia, Książę Smoczej Skały i dziedzic Żelaznego Tronu. Baelor zostawił po sobie dwóch synów, Valarra i Matarysa, jednak obaj zmarli podczas Wielkiej Zarazy Wiosennej (209/210 OP). O ich śmierć niektórzy obwiniali czary Bloodravena, ale rozsiewający takie plotki kończyli marnie, jeśli usłyszeli ich ludzie namiestnika. Zmarł również król Daeron II, a na Żelaznym Tronie zasiadł jego syn Aerys I, który panował od 209 do 221 OP. Tymczasem Aemon wykuł już tuzin ogniw swojego łańcucha. Wiemy, że do czasu gdy Aerys zmarł, Aemon zdążył już ukończyć naukę i opuścić Cytadelę, udając się na służbę na dwór jakiegoś pomniejszego lorda. Jednak gdy na tronie zasiadł jego ojciec, Maekar, maester został wezwany do Królewskiej Przystani. Ojciec zamierzał przyznać mu miejsce w Małej Radzie, jednak Aemon odmówił w poczuciu, że przywłaszczyłby sobie wówczas rolę należną Wielkiemu Maesterowi. Udał się więc na służbę w siedzibie swojego brata Daerona, zwanego Pijakiem. W roku 233 Maekar zginął pod Starpike podczas tłumienia powstania rodu Peake’ów, jednych z najzagorzalszych stronników Blackfyre’ów. Linia sukcesji pozostawała niejasna z powodu zgonów starszych synów króla, Daerona Pijaka i Aeriona Jasnego Płomienia.

W tej sytuacji zwołano Wielką Radę, która rozważyła kilka kandydatur. Odrzucono córkę Daerona – Vaellę i syna Aeriona – Maegora. Trzeci syn zmarłego monarchy złożył śluby maestera, ale ponieważ wielu lordów sceptycznie odnosiło się do jego najmłodszego syna, uważając go za „w połowie chłopa”, koronę zaproponowano właśnie Aemonowi, który jednak odmówił. Zjawił się kolejny kandydat – Aenys Blackfyre, któremu lord Rivers zagwarantował nietykalność, jednak później rozkazał pojmać i stracić pretendenta. Ostatecznie wybrano Aegona, nazywanego „Niespodziewanym”, gdyż był czwartym synem czwartego syna króla Daerona II. Aemon nie chciał, by jego osoby używano w spiskach przeciwko bratu, więc postanowił usunąć się na Mur. Towarzyszył mu Bloodraven, skazany za morderstwo Aenysa. Od tego czasu Aemon służył Nocnej Straży jako maester Czarnego Zamku. W ciągu tych 67 lat doradzał licznym lordom dowódcom, w tym Bryndenowi Riversowi (239 – 252 OP), lordowi Qorgyle, Jeorowi Mormontowi i Jonowi Snow.

Przypomniawszy sobie te wydarzenia z życia Aemona, poszukajmy takich momentów, kiedy maester mógł stanąć przed trudnymi decyzjami.

Miłość

Aemon powiada, że miłość jest śmiercią obowiązku. Czy mówi z własnego doświadczenia? Być może jego pierwsza próba, ta „gdy był jeszcze chłopcem”, dotyczy właśnie uczucia, które – jak wiemy – ostatecznie poświęcił by służyć jako maester.

Mała Rada

Na krótko po wstąpieniu na tron król Maekar zaproponował Aemonowi miejsce w Małej Radzie. Ten jednak nie przystał na to, uznając, że w ten sposób niejako uzurpowałby pozycję należną Wielkiemu Maesterowi, którego wybierają arcymaesterowie. Podejrzewam, że ojciec chciał, by pewnego dnia Aemon został właśnie Wielkim Maesterem – jako bliski doradca byłby oczywistym kandydatem po śmierci tego, kto sprawował wówczas ten urząd.

Król-Maester

Aemon miał szansę zasiąć na Żelaznym Tronie – chciało tego wielu lordów, którzy uzyskaliby dla niego zwolnienie ze ślubów. Przypomina mi się postać Henryka I z Portugalii, który również był daleko w linii sukcesji i nikt nie przypuszczał, że pewnego dnia odziedziczy koronę. Henryk przyjął święcenia i w końcu został kardynałem. Historia potoczyła się jednak w taki sposób, że duchowny zasiadł na tronie. Papież nie zgodził się jednak na zwolnienie go ze ślubów czystości i na Henryku wygasła jego dynastia. Ciekawe, czy Aemon rozmyślał później nad tym jak mogłyby się potoczyć dzieje, gdyby zaakceptował propozycję Wielkiej Rady. Czy po roztropnym panowaniu Króla-Maestera doszłoby do sporu o sukcesję? A może Aemon zostałby zwolniony także z tej części przysięgi i zostawiłby potomka? A może adoptowałby następcę i zapoczątkował westeroski odpowiednik okresu Pięciu Dobrych Cesarzy? Czy Aemon żałował potem swojej decyzji?

Towarzysz Bloodravena

Ze Świata Lodu i Ognia dowiadujemy się, że za panowania Aegona V maester Aemon odnalazł w bibliotece Czarnego Zamku relację zwiadowcy imieniem Redwyn, który za czasów króla Dorrena Starka miał jakoby spotkać Dzieci Lasu. Czy Aemon natrafił na takie informacje przez przypadek? A może były to szerzej zakrojone poszukiwania wiadomości na temat Dzieci Lasu – do których jakiś czas później trafił Bloodraven, również znajdujący się w Czarnym Zamku? Jeśli Brynden Rivers celowo „zaginął” za Murem, to czy możliwe jest, że Aemon wiedział o jego planach? Czy ta dwójka współpracowała w badaniach nad sekretami zielonowidzów, czardrzew i Dzieci Lasu? Jeśli tak, to być może jedną z prób Aemona było pozostanie w Czarnym Zamku, choć pełen ciekawości umysł namawiał go, by wyruszył za Mur razem z Bloodravenem i razem z nim „zniknął”, by całkowicie poświęcić się „wyższym tajemnicom”?

Summerhall

Siedem lat po zaginięciu lorda dowódcy Bloodravena, w roku 259 OP, król Aegon V zgromadził w letniej rezydencji Targaryenów w Summerhall na Dornijskim Pograniczu wszystkich swoich bliskich. Dokładny lub nawet ogólny przebieg zdarzeń pozostaje niejasny (list służącego tam maestera imieniem Corso dziwnym trafem został zamazany rozlanym inkaustem), choć wydaje się, że doszło tam do próby „obudzenia smoków” z kamiennych jaj przy pomocy dzikiego ognia, co skończyło się tragicznie. Zginęli: sam król, ser Duncan Wysoki, jego imiennik książę Duncan Targaryen i wielu innych. Wśród pożogi przyszedł na świat syn wnuka Aegona Niespodziewanego, Rhaegar. Wśród zebranych w Summerhall Targaryenów brakowało przynajmniej jednego – właśnie Aemona. Czy został zaproszony? A jeśli tak, to czy wyrzucał sobie później, że odmówił? Czy sądził, że zdołałby zapobiec katastrofie lub odwieść brata od jego zamiarów?

Arcymaester

Marwyn jest zdania, że Aemon powinien był zostać mianowany arcymaesterem. A może taka propozycja padła, a on po prostu odmówił, gdyż na przykład uważał to za niezgodne z przysięgą Nocnej Straży lub wolał służyć ludziom niż oddawać się wyłącznie rozważaniom naukowym?

Wielki Maester

Aemon nie chciał zostać członkiem Małej Rady, gdyż jego obecność sprawiłaby, że niejako przyćmiłby Wielkiego Maestera. Możliwe jednak, że później to właśnie jemu Konklawe chciało oddać urząd, jednak na to nie przystał. Może był już wtedy na Murze? Szczególnie ironiczna byłaby sytuacja, gdyby jego odmowa była związana z tym okresem, gdy za Aegona V funkcję w krótkich odstępach czasu pełniło trzech maesterów w podeszłym wieku. Następnie wybrano stosunkowo młodego Pycelle’a, który wiele dekad później doradził wnukowi Aegona, by otworzyć bramy Królewskiej Przystani przed Tywinem Lannisterem.

Lord Dowódca Nocnej Straży

Być może po śmierci któregoś z lordów dowódców za których służył Aemon bracia to właśnie jemu chcieli powierzyć tę funkcję, jednak odmówił zgodnie z przysięgą maestera.

Takie właśnie osiem potencjalnych chwil próby przychodzi mi do głowy, gdy myślę o życiu Aemona Targaryena. Jeśli macie własne propozycje, proszę podzielcie się nimi w komentarzach. Nim przejdziemy do ankiety, pokrótce omówię jeszcze kwestię tego, co możemy wywnioskować ze słów maestera na temat okresów, gdy musiał zmierzyć się z dwoma dylematami. Pierwsza rozterka spadła na jego serce, gdy był „jeszcze chłopcem” (a boy). Można rozumieć to dosłownie, jednak wtedy okazałoby się, że próba dotyczy okresu, gdy Aemon był jeszcze w Cytadeli lub dopiero ją opuścił. Czyli chodziłoby o coś, co sprawiło, że próbie poddano jego śluby maestera. Na mojej liście pasuje tylko miłość, nie możemy jednak wykluczyć, że istnieje alternatywa, której po prostu GRRM jeszcze nam nie zasugerował, lub którą ja przeoczyłem. Możliwe jest jednak inne odczytanie tych słów – warto pamiętać, że szczególnie w Nocnej Straży często mówi się o „zielonych chłopcach”. Sam Aemon radzi Jonowi, by zabił w sobie chłopca, by mógł narodzić się mężczyzna. Gdy Jon składa przysięgę Nocnej Straży, padają słowa o tym, że on i jego towarzysze uklęknęli jako chłopcy, lecz powstali jako mężczyźni. Zatem „chłopięctwo” może oznaczać okres w życiu Aemona przed wstąpieniem do Nocnej Straży (233 OP, gdy miał 35 lat). A próba, z którą zmierzył się „będąc w kwiecie mojego wieku” (in the fullness of my manhood)? Czy słowa te sugerują, że należy odrzucić tragedię w Summerhall (Aemon miał wówczas ok. 61 lat)?

Jeszcze raz zachęcam to podzielenia się swoją opinią tak za pośrednictwem ankiety jak i w komentarzach poniżej.

PS Nie wiem, czy ma to jakiekolwiek znaczenie, ale w PLIO nie tylko Aemon jest poddany trzem próbom. Tak dzieje się również w przypadku Światłonoścy. Warto tu przypomnieć, że maester jest bardzo zainteresowany mieczem, który Stannis i Melisandre tak nazywają. Aemon jest również synem Dyanny Dayne, a więc ma związek z rodem, którego starożytnym orężem jest kolejny niezwykły miecz, Świt. (Oznacza to również, że krewnymi Aemona byli lady Ashara i ser Arthur).

0

0