[REC] (2007)

Zaczął się październik, a więc okres, w którym na ulicach miast możemy dostrzec poruszające się z największym wysiłkiem blade, bełkoczące, półżywe istoty. To studenci medycyny, którzy zaczęli nowy rok akademicki. Nie powinno więc dziwić, że październik kojarzy się nam wszystkim z grozą, trwogą, dziadami i ogólnie rzecz biorąc horrorem. W FSGK wykorzystamy tę okazję, by przybliżyć Wam kilka ciekawych i być może mniej znanych horrorów. Na pierwszy rzut idzie [REC] – hiszpański tytuł z 2007 roku.

Pamiętam bardzo dobrze, że w okolicy roku 2007, kiedy [REC] miał swoją premierę, filmów z gatunku found footage miałem po dziurki w nosie. Sukces Blair Witch Project wywołał lawinę naśladowców oraz parodii, i przez dobrych kilka lat wydawało się, że każde beztalencie z dużą ilością pasji i dostępem do kamery nakręciło swój własny horror w tym gatunku. Jako młody fan horroru czekałem już, kiedy ten trend w końcu umrze śmiercią naturalną. Dlatego kiedy w 2007 roku wybrałem się do kina na [REC], mimo zapewnień znajomych, iż film jest świetny, pozostawałem sceptyczny. Ale już po kwadransie hiszpański horror „kupił” mnie całkowicie.

Historia opowiedziana w [REC] nie należy do skomplikowanych. Reporterka i jej kamerzysta realizują materiał na temat pracy strażaków na nocnej warcie. Po nakręceniu paru ujęć w remizie ruszają wraz ze strażakami z akcją ratunkową do jednej z kamienic. Przybywszy na miejsce, strażacy chcą pomóc starszej kobiecie… która rzuca się na nich z zębami. Na domiar złego po kilku minutach wojsko otacza budynek kordonem i ogłasza kwarantannę. Tyle że w budynku obok normalnych mieszkańców grasują ludzie ogarnięci żądzą krwi. Reporterka, kamerzysta i strażacy, szukając wyjścia z sytuacji, natrafiają na ślady jakiejś tajemnicy. Czy w kamienicy rozpylono broń biologiczną zamieniającą ludzi w zombie? A może grasuje tu demon? Nic nie zostanie do końca wyjaśnione, ale jedno jest pewne – po drodze będzie parę okazji, by się solidnie wystraszyć.

Najlepiej o tym, jak dobrym filmem jest [REC], opowiedzą nam Amerykanie. Otóż jak się okazało, hiszpański horror był sporym sukcesem w Europie, ale nie zdobył popularności w Stanach – taki już los filmów obcojęzycznych w Ameryce. Ktoś wpadł więc na genialny pomysł przygotowania amerykańskiego remake’u. Ale miał to być remake szczególny, zrealizowany metodą „shot by shot”, czyli odtwarzający oryginał ujęcie po ujęciu. I rzeczywiście, film zatytułowany Quarantine powstał, prezentując w ponad 90% dokładnie tę samą treść. Zmiany były nieliczne i – choć głównie na gorsze – nie wpłynęły za bardzo na odbiór filmu. Ot, Amerykanie zdołali na przykład uczynić strażaków irytującymi – bo zamiast sympatycznej grupy mężczyzn w różnym wieku, dostaliśmy brygadę identycznych, 30-letnich i lekko dupkowatych bęcwałów. Ale nie w tych drobnych zmianach leżał problem. Tym, co naprawdę wpłynęło na odbiór obu produkcji były tysiące elementów warsztatu filmowego, których w amerykańskiej wersji brakło. Uważam, że obydwa filmy powinny być obowiązkowym seansem dla studentów szkół filmowych. Bo pokazują zatrważający kontrast pomiędzy filmem bardzo dobrym i słabym – nawet, gdy nakręcone są według tego samego scenariusza i scenorysu.

Co więc różni obie produkcje? Przede wszystkim gra aktorska. Do diaska, w hiszpańskim filmie jest po prostu niesamowita i pozwala uwierzyć w prawdziwość tej opowieści. Autentyczne są niepokój, paranoja i histeria. Od prostych mieszkańców kamienicy aż po główną bohaterkę – wszystkie kreacje są wiarygodne, podczas gdy w Quarantine trącą fałszem. Równie istotną rolę odgrywa oświetlenie i praca kamery. Hiszpański horror nie stroni od gry świateł, pokazywania głębokich cieni i ciemności. W amerykańskim remake’u wszystko oświetlone jest tanim, niebieskim światłem, które udaje mrok w mniej ambitnych hollywoodzkich produkcjach. Te dwa elementy wystarczyły, by stworzyć jedną z moich ulubionych kontrastowych scen z obu filmów. W pewnym momencie jeden z panikujących mężczyzn sięga po broń. W [REC] nie widzimy trzymanego przez niego pistoletu – dostrzegamy tylko zarys jego sylwetki na tle okna, ale domyślamy się, co się dzieje, na podstawie mowy ciała i zachowania innych postaci. W Quarantine jest dokładnie na odwrót – broń jest dobrze widoczna, ale zachowanie wszystkich postaci kompletnie odbiega od tego, czego spodziewalibyśmy się od ludzi, do których ktoś celuje z pistoletu.

No i do tego dochodzi wspomniana praca kamery i umiejętność kadrowania. Doprawdy to zdumiewające jak nieporadni w odtwarzaniu ujęć byli Amerykanie. W hiszpańskim oryginale praca kamery jest chaotyczna tylko wtedy, kiedy wymaga tego akcja. Zazwyczaj jednak wychwytuje istotne dla fabuły lub atmosfery detale. Nieraz prezentuje nam jakiś istotny szczegół na drugim planie.  Czasami „dołączamy” do rozmowy już po tym, jak się rozpoczęła. Całość sprawia wrażenie, jakbyśmy naprawdę przenieśli się do budynku ze spanikowanymi ludźmi, którzy próbują z niego uciec i nie dać się zabić. W Quarantine mamy po prostu scenki odgrywane przed trzęsącym się kamerzystą.

Wybaczcie, że tak wiele czasu poświęciłem filmowi Quarantine, który moim zdaniem nie zasługuje na niczyją uwagę. Ale naprawdę tylko w ten sposób potrafiłem przekazać, jak świetną, choć bardzo prostą produkcją jest [REC]. Hiszpański horror to po prostu triumf filmowego rzemiosła. I gorąco go Wam polecam!

0

0