Więzień labiryntu: Lek na śmierć (2018)

Seria „Więzień Labirytnu”, oparta na bestsellerowych powieściach Jamesa Dashnera, należy do popularnego wciąż trendu wielkobudżetowych produkcji Hollywood kierowanych do nastolatków. Po ogromnym sukcesie pierwszej częsci „Igrzysk śmierci”, w których na dobre rozbłysła gwiazda Jennifer Lawrence, producenci z Kalifornii prędko zwietrzyli szansę na kapitalizację innych, popularnych powieści młodzieżowych. W 2014 roku zaserwowano widzom „Niezgodną” i „Wieźnia labirytnu” właśnie, który w tym roku doczekał się trzeciej – zapowiadanej na finałową – odsłony.

Wszystkie wymienione serie łączą wspólne motywy wykorzystywane przez twórców: grupa młodzieży przeciwstawiająca się opresyjnemu systemowi, postapokaliptyczna sceneria i mocno podkreślone wątki współpracy, lojalności oraz – obowiązkowo – romanse. Toteż recenzując wspomniane dzieła, należy wziąć pod uwagę pewne ograniczenia i prostotę przyjętej konwencji. Wszystkie te serie to nic innego, jak oparta na podstawowych zasadach popkultury papka, która w założeniu ma odpowiadać dzisiejszym potrzebom młodzieżowej widowni. „Igrzyska śmierci” kończyły swoją opowieść idąc tropem „Harry’ego Pottera” – czyli ostatnią odsłonę, „Kosogłos”, podzielono na dwa oddzielne filmy. Wyniki box office nie pozostawiają wątpliwości – był to kasowy sukces, cała seria zarobiła na świecie grubo ponad 2 miliardy $. Na drugim biegunie znalazła się wspomniana „Niezgodna” – seria zaliczyła obiecujące otwarcie (niemal 300 mln $ pierwszej części), by kompletnie rozczarować finałem – „Wierna” nie zbliżyła się nawet do dwustu milionów, co należy traktować jako spektakularną finansową klapę♠. Pod względem fabularnym, obie serie wydają mi się przykładami na zmarnowanie potencjału. Ciekawy i intrygujący świat z „Igrzysk śmierci” został w miarę kolejnych części zdekonstruowany, a w scenariuszu pierwsze skrzypce zagrały mało zajmujące zwroty akcji i niemal idiotyczne zachowanie głównych bohaterów, z „Kosogłosem” Lawrence włącznie. Z kolei seria z Shailene Woodley od początku jawiła mi się jako absurdalna, została też najsłabiej przyjęta przez krytyków, z czym trudno mi się nie zgodzić.

Gdzieś pomiędzy tymi dwiema propozycjami usadowił się bohater dzisiejszego tekstu, czyli „Więzień labiryntu”. Pierwsza część byłą intrygującym widowiskiem, mocno wzorowanym na „Igrzyskach śmierci”, z tą różnicą, że głównym bohaterem został chłopak – Thomas grany przez Dylana O’Briena, gwiazdę serii „Teen Wolf: Nastoletni Wilkołak”. Wspierany przez grupę przyjaciół wypowiedział wojnę złowrogiej organizacji WICKED, która wykorzystywała młodych ludzi odpornych na działanie wirusa, pustoszącego Ziemię. W drugiej odsłonie zaprezentowano szerszą wizję przedstawionego świata, a bohaterów wrzucono w sam środek rodzącego się buntu przeciwko uzurpatorom. „Więzień labiryntu: Próby ognia” nie powaliło na kolana, ale dawało nadzieję, że seria może utrzymać przyzwoity poziom. Zamknięciem rozpoczętej w 2014 roku przygody jest dostępny od niedawna na Blu-Rayu „Lek na śmierć” – film spełniający wszystkie warunki, by nazywać go udanym finałem serii.

Żeby była jasność – nikt tutaj nie próbuje nikogo czarować. „Więzień labiryntu: Lek na śmierć” nie wymyśla na nowo prochu rozpalającego serca młodzieży. W kategorii „young adult fantasy” sprawdza się jednak zupełnie przyzwoicie, dostarczając wszystkiego co potrzebne, aby młody – i nieco starszy – widz nie potraktował seansu w kategoriach zmarnowanego czasu.

Akcja jest na najwyższych obrotach już w pierwszych sekundach filmu. „Lek na śmierć” rozpoczyna rozbudowana sekwencja widowiskowego odbicia nastoletnich więźniów z transportu kolejowego. Potem jest już konsekwentnie: pościgi, ucieczki przed potworami i służbami porządkowymi opresyjnej organizacji trafiają się regularnie, tworząc logiczny i prosty ciąg wydarzeń prowadzący do finału. Widz nie ma problemu ze zorientowaniem się w sytuacji bohaterów, a następujące po sobie sceny akcji bardzo efektywnie utrzymują go w stanie względnego zainteresowania. I to już jest spory sukces, bo seans trwa ponad 120 minut – pomimo tego przyjemność z oglądania utrzymuje się na stałym, satysfakcjonującym poziomie.

Podobnie mają się sprawy z obsadą aktorską. Omawiana seria już we wcześniejszych częściach prezentowała bardzo przyzwoity poziom „młodych gniewnych” gwiazd dużego ekranu, które zostały uzupełnione ciekawymi kreacjami uznanych już aktorów. W „Leku na śmierć” nie uświadczymy zauważalnego spadku jakości w obsadzie – grający pierwsze skrzypce O’Brien to nie tylko charyzmatyczny i przystojny chłopiec, również pod względem warsztatu aktorskiego wnosi sporo jakości. Jest wiarygodny w swojej roli, a towarzyszący mu główni bohaterowie nie odstają poziomem. Świetnie ogląda się Thomasa Brodie-Sangstera (to ten sympatyczny dzieciak Liama Neesona z „To właśnie miłość”) w roli Newta, nieco rozkojarzonego, lecz bardzo lojalnego i gotowego do poświęceń przyjaciela. W roli Teresy – „zdrajczyni” grupy, która opuściła buntowników by współpracować z WICKED, wystąpiła nieco drewniana w moim mniemaniu Kaya Scodelario, ale jej kreacja to tylko jedna rysa na naprawdę solidnym zestawie młodocianych aktorów.

Z „większych” nazwisk na ekranie możemy śledzić poczynania Giancarlo Esposito, który udanie urozmaicił całą paczkę swoim, nieco dojrzalszym rodzajem buntu. Jest też Patricia Clarkson jako naukowa wizjonerka poszukująca tytułowego leku, która w poprzednich częściach pełniła rolę głównego złego. W omawianym filmie rolę nemezis przejmuję (całkiem udanie) Aidan Gillen, znany wszystkim czytającym nas miłośnikom „Gry o Tron”. Serialowy Littlefinger nie wyróżnia się niczym poza specyficznym tonem wypowiedzi, nie budzi również wielkiej grozy, kiedy już pojawi się na ekranie – ale wydaję się, że nie taka była jego rola w głównej opowieści. Jego kreacja jest oparta na klasycznym motywie szaleńca opętanego żądzą mordu, ale sądzę, że autorzy filmu chcieli położyć jednak większy nacisk na inne elementy scenariusza w kontekście zakończenia serii.

Chodzi mi przede wszystkim o zróżnicowanie metod działania i motywacji, którymi kierują się bohaterowie – film w bardzo sprawny sposób uwidacznia dychotomię pomiędzy młodymi buntownikami, uciemiężanym społeczeństwem, a przedstawicielami autorytarnych rządów i organizacji WICKED. Wszyscy mają – ogólnie rzecz ujmując – ten sam cel, którym jest przezwyciężenie toczącej świat choroby i ustanowienie sprawiedliwego porządku. Każda z tych grup wybiera jednak zupełnie inne metody na rozwiązanie problemu, kieruje się też odmiennymi motywacjami. To zróżnicowanie, oparte na prozie Dashnera, udało się bardzo wiarygodnie odtworzyć na filmowym ekranie. Dzięki odpowiedniej ekspozycji bohaterów, opartej na prostych i oklepanych metodach narracyjnych, udało się zbudować całkiem sensowną historię w – śmiem twierdzić – jednej z lepiej odwzorowanych wizji postapokaliptycznej przyszłości w gatunku „teen movie”. W porównaniu z bezsensownymi zwrotami akcji „Igrzysk śmierci”, czy zupełnie absurdalnej koncepcji społeczeństwa prezentowanej w serii „Niezgodna”, omawiany tutaj „Więzień labiryntu” wypada naprawdę wiarygodnie i przyzwoicie.

Proste środki narracyjne, operowanie znanymi i lubianymi przez widownie motywami w tym przypadku złożyły się na produkt wysokiej jakości. Tym bardziej, że sfera audiowizualna odpowiada współczesnym wymaganiom widzów – efekty specjalne nie kłują w oczy, kilka ujęć i kadrów potrafi zaimponować, a ścieżka dźwiękowa co i rusz przypomina się z charakterystycznym motywem muzycznym. Wszystko jest zatem odpowiednio dofinansowane, nie przeszkadza w odbiorze, a nawet zapewnia kilka pozytywnych bodźców.

Reasumując, trzecia część serii „Więzień labiryntu” została zrealizowana w bezpieczny, lecz umiejętny i sprawny sposób, który zaowocował bardzo udanym, młodzieżowym blockbusterem. Wydaje się, że jest to też najlepsze dotychczasowe zamknięcie sagi opartej na powieściach dla młodzieży, jakie zaserwowało nam Hollywood. „Więzień labiryntu: Lek na śmierć” może okazać się bardzo ciekawą propozycją na leniwe, letnie popołudnia. O ile zrozumiemy kategorię, w jakiej film powstał i dostosujemy do niej swoje oczekiwania, bez problemu unikniemy rozczarowania.
PS. Pisarz uzupełnił swoją historię dwoma prequelami serii i nie jest wykluczone, że w przyszłości do świata wykreowanego przez Dashnera będzie nam dane powrócić.

♠ – tak słabe wyniki zniszczyły plany producentów, którzy już szykowali czwartą część serii – tym razem z nową obsadą, m.in. z Billem Skargaardem i Naomi Watts na pokładzie. Premiera „The Divergent Series: Ascendant” na razie pozostaje w sferze spekulacji, a w Sieci pojawiły się informacje, że seria ominie kinowe multipleksy i najnowsza jej część będzie… filmem telewizyjnym.

0

0