Dzieci Jaehaerysa i Alysanne a potomstwo Gartha Zielonorękiego

Według westeroskich legend Garth Zielonoręki był ojcem licznych dzieci, które zapoczątkowały wiele szlacheckich rodów, zwłaszcza w Reach. W Świecie lodu i ognia maester Yandel zamieszcza listę jego trzynastu słynnych potomków. Taką samą liczbę dzieci mieli Jaehaerys i Alysanne, choć samo w sobie nie jest to niezwykłe. Dziś jednak przedstawię Wam moją teorię według której poszczególne dzieci królewskiej pary odpowiadają potomkom Gartha. Czasem paralele są wyraźnie widoczne, zwłaszcza w przypadku tych dzieci Starego Króla i Dobrej Królowej, który dożyły wieku dorosłego. Kiedy indziej związki są słabiej dostrzegalne i muszę przyznać, że w kilku przypadkach są bardzo wątłe lub w zasadzie wcale ich nie ma. Nie jestem więc przekonany, czy George R.R. Martin rzeczywiście celowo zestawił ze sobą te postaci i czy opisując historie targaryeńskich książąt i królewien naprawdę kierował się takim kluczem. Niemniej jednak postanowiłem przedstawić Wam tę teorię, żebyście sami mogli zdecydować, czy coś jest na rzeczy, czy po prostu wymienione podobieństwa są dziełem przypadku lub wcale nie istnieją. Nie potrafię też wyjaśnić jaki byłby cel GRRM-a, gdyby rzeczywiście postanowił sparować dzieci Gartha z potomstwem Jaehaerysa i Alysanne. Publikując te spostrzeżenia liczę na to, że może ktoś z Was będzie w stanie przedstawić jakieś interesujące przypuszczenia na ten temat.

Na początku skupię się na tych dzieciach, pomiędzy którymi podobieństwa są moim zdaniem najsilniejsze, na końcu zaś znajdą się takie sytuacje, kiedy postaci trudniej dopasować. W kilku przypadkach paralele są tak wyraźne, że jeśli mamy tu do czynienia ze zbiegiem okoliczności, jest on naprawdę zadziwiający. Gdyby nie to, w obliczu innych trudności zapewne od razu odrzuciłbym całą teorię.

Tak więc, oto w jaki sposób dopasowałbym do potomków Jaehaerysa i Alysanne poszczególne dzieci Zielonorękiego:

• Baelonowi (zwanemu Baelonem Dzielnym) odpowiada John od Dębu – „Pierwszy Rycerz”, który miał jakoby wprowadzić w Westeros tradycje rycerskie i założyć ród Oakheartów ze Starego Dębu. Ogien i krew wspomina, że pragnąc zostać pasowanym na rycerza, książę Baelon wyprawił się do Starego Dębu, gdzie wziął udział w turnieju lorda Oakhearta ukrywając tożsamość pod przydomkiem Srebrny Błazen.
• Saera ma swoją odpowiedniczkę we Florys Lisicy, która według opowieści miała jednocześnie trzech mężów, a żaden nie wiedział o istnieniu pozostałych. Saera miała trzech kochanków – Jonaha Mootona, Roya Conningtona i ser Braxtona Beesbury’ego – a każdy sądził, że to on był tym pierwszym.
• Daella odpowiada Ellyn Zawsze Słodkiej, która „tak uwielbiała miód, że odnalazła Króla Pszczół w jego wielkim jak góra ulu i zawarła z nim pakt, obiecując, że będzie się opiekowała jego dziećmi i dziećmi jego dzieci aż po kres czasu”. Księżniczka Daella wyszła za lorda Rodrika Arryna i przeprowadziła się do Orlego Gniazda, które jest opisywane w PLIO jako „plaster miodu”, na przykład w rozdziale Catelyn w Grze o tron: „Dokładnie nad jej głową w bladym świetle poranka majaczyły fundamenty Orlego Gniazda. Dzieliło ją od zamku nie więcej niż sześćset stóp. Z dołu wyglądał jak mały, biały plaster miodu” albo w drugim rozdziale Alayne w Uczcie dla wron: „Orle Gniazdo nad nimi kurczyło się powoli. Podniebne cele nadawały zamkowi wygląd przywodzący na myśl plaster miodu. Plaster wykonany z lodu – pomyślała dziewczyna. Zamek ze śniegu”. Tak jak Ellyn opiekowała się dziećmi Króla Pszczół, tak Daella zastępowała matkę dzieciom lorda Rodria z jego pierwszą żoną. W Ogniu i krwi pojawia się także wzmianka o tym, że gdy Daella była dzieckiem, bała się pszczół, zaś jej siostra Saera chcąc ją przestraszyć podrzucała do jej nocnika te właśnie owady. Jeśli Daella to nowa Ellyn, ta anegdota staje się ironiczna.
• Alyssie najbliżej do Rose z Czerwonego Jeziora, która miała zdolność przemiany w żurawia. Księżniczka kochała latanie tak bardzo, że fruwała na swojej smoczycy Meleys, Czerwonej Królowej, nawet ze swoimi małymi synami, Viserysem i Daemonem. Imię Alyssy przywołuje imię jej matki, Alysanne, której smoczyca Srebrnoskrzydła po Tańcu Smoków miała swoją kryjówkę na wyspie właśnie na Czerwonym Jeziorze w Reach.

• Viserra najbardziej przypomina Gilberta od Winorośli, który miał wynaleźć wino. Księżniczka uwielbiało ten właśnie napój (i inne trunki) i zginęła ścigając się po pijanemu ulicami stolicy.
• Septa Maegelle jest jak Maris Dziewica (zwaną Najpiękniejszą) w tym, że obie zamieszkały w Starym Mieście.
• Gael (zwana Zimowym Dzieckiem) została porzucona przez ukochanego, dokładnie tak jak Rowan Złote Drzewo.
• Aemon stał na czele królewskich sił, które wysłano na Tarth, gdy myrijscy piraci dokonali inwazji i zajęli znaczną część wyspy. Jego odpowiednikiem jest prawdopodobnie Owen Dębowa Tarcza, który zdobył Wyspy Tarczowe i przepędził z powrotem do morza merlingi i selkie. Gyldayne wspomina, że gdy król Jaehaerys odwiedził wszystkie cztery Wyspy Tarczowe, towarzyszyła mu Rhaenys, córka właśnie Aemona. Aemon miał szczególnie bliską więź z bratem Baelonem – co pasowałoby do tego, że i Owen i John mają przydomki zawierające to samo słowo, „dąb”. Możliwe jednak, że Aemon odpowiada innemu z dzieci Gartha, Brandonowi od Krwawego Miecza. Smokiem księcia była Craxes, Krwawa Żmija. Gdy podczas Tańca Smoków Caraxes wraz ze swoim ówczesnym jeźdźcem, Daemonem, runęła do Oka Boga, wody jeziora zagotowały się smoczą krwią. Może to być odniesienia do Brandona, który miał zgładzić tak wiele Dzieci Lasu, że po tym jak ich krew wlała się do Niebieskiego Jeziora, jego nazwę zmieniono na Czerwone Jezioro. (Warto zauważyć, że matką Daemona była Alyssa, która zdaje się odpowiadać Rose z Czerwonego Jeziora).
• Gaemona i Valeriona można przyrównać do bliźniaków Herndona od Rogu i Harlona Łowcy. Nie byli oni bliźniętami, ale urodzili się kolejno po sobie, zaś Ogień i krew informuje nas, że jako noworodek Valerion był bardzo podobny do Gaemona.
• Arcymaester Vaegon nosił złotą maskę oraz laskę i pierścień z tego metalu, więc można by go utożsamić z Rowan Złotym Drzewem. Sądzę jednak, że należy go raczej porównać do Fossa Łucznika, założyciela rodu Fossowayów. Vaegon specjalizował się w matematyce, a najwyraźniej szczególnie uzdolnieni w tej dziedzinie są również Fossowayowie – lady Florence Fossoway, która „liczyła jabłka odkąd nauczyła się chodzić” sprawowała obowiązki starszego nad monetą, choć oficjalnie urząd pełnił jej mąż, Martyn Tyrell. Vaegon miał zawsze „kwaśną” (ang. sour) minę – być może kwaśną jak jabłko. Foss Łucznik ponoć strącał z łuku jabłko z głowy „każdej panny, która wpadła mu w oko” – jak na ironię, pochłonięty książkami Vaegon w ogóle nie zwracał uwagi na panny.
• Aegon zmarł młodo, a królowa Alysanne wierzyła, że przeżyłby, gdyby pozwolono jej się wykąpać w świętych źródłach w Stawie Dziewic. Podobieństwo nie jest zbyt wyraźne, ale możliwe, że chodzi tu o Borsa Łamacza, który zyskał siłę dwudziestu ludzi pijąc krew byków. Aegona nazwano na cześć jego wuja, Aegona Nieukoronowanego (ang. Aegon the Uncrowned), którego zabił Maegor, zaś siedzibą pochodzącego jakoby od Borsa rodu Bulwerów jest Blackcrown (Czarna Korona). W samym PLIO pojawia się członkini tego rodu o imieniu Alysanne, zapewne na cześć Dobrej Królowej.
• Daenerys przyrównamy do Brandona od Krawego Miecza, w zasadzie tylko dlatego, że nie zostały żadne inne dzieci Gartha. Podejrzewam, że nie ma tu wyraźnych podobieństw do któregoś z potomków Zielonorękiego dlatego, że postać Daenerys nie istniała, gdy powstawało ŚLIO i dopiero później zastąpiła w drzewie rodowym Aeryna. Gdyby jednak szukać jakichś związków pomiędzy księżniczką a Brandonem i pochodzącym od niego rodem Starków, można by zauważyć że podczas jednego z turniejów ser Simon Dondarrion koronował Daenerys na królową miłości i piękna, co przywodzi na myśl Lyannę Stark i turniej w Harrenhal. Daenerys zmarła na Drżączkę, chorobę kojarzącą się z zimnem, czyli „żywiołem” Starków – to drugie powiązanie jest jednak jeszcze słabsze niż pierwsze.

Powiedziałbym, że podobieństwa są najsilniejsze w przypadku następujących par: Baelona i Johna od Dębu, Saery i Florys Lisicy, Daelli i Ellyn Zawsze Słodkiej. W tych trzech sytuacjach paralele są na tyle szczegółowe, że trudno uznać to za zbieg okoliczności. Dość silne są także przy Alyssie i Rose, Viserrze i Gilbercie, Maegelle i Maris oraz Gael i Rowan. Historia o walce Aemona z piratami na Tarth przywodzi na myśl czyny Owena na Wyspach Tarczowych, zaś wizyta jego córki Rhaenys na właśnie tych wyspach również stanowi ciekawą paralelę – jednak jak widzieliśmy, pewne elementy wskazują raczej na Brandona. Problemy z jednoznaczną identyfikacją pojawiają się także przy Vaegonie. Największe trudności sprawiają Aegon i Daenerys (która zastąpiła Aeryna). Ogólnie rzecz biorąc, można stwierdzić, że do konkretnych dzieci Gartha najłatwiej dopasować tych potomków Jaehaerysa i Alysanne, którzy dożyli dorosłości i których historie pojawiły się już w Świecie Lodu i Ognia, choć w pełni rozwnięte zostały w Ogniu i krwi. Może to sugerować, że GRRM zrezygnował później z pomysłu, by dzieci Starego Króla i Dobrej Królowej wyraźnie odpowiadały dzieciom Gartha. Nie potrafię jednak stwierdzić, jaki był jego pierwotny cel, jeśli powyższa teoria jest prawdziwa. Takie zestawienie pokazuje, że w pewnym sensie Jaehaerys i Alysanne są „rodzicami” Siedmiu Królestw, tak jak Garth był praojcem wielu głównych rodów. Czy takie odczytanie miał na myśli George? A może chodzi tu o „królewską krew” – GRRM chce zwrócić uwagę na jej dwa źródła: czasem jest to krew „zmiennoskórych” potomków Zielonorękiego, czasem zaś „smocza krew” Targaryenów? Tak jak potomkowie dzieci Gartha władali Pierwszymi Ludźmi, tak dynastia kontynuowana przez dzieci Jaehaerysa i Alysanne władała Siedmioma Królestwami. LML napisał kiedyś esej w którym pokazywał, że dzieci Gartha symbolizują gwiazdozbiory Zodiaku – możliwe, że potomkowie Targaryenów też mają z tym jakiś związek. Jeśli macie jakieś przypuszczenia na ten temat, proszę podzielcie się nimi w komentarzach.

Warto również wspomnieć, że w Krainach Zachodu znana jest opowieść o tym, że Lann Sprytny, protoplasta Lannisterów, oszukał Gartha podszywając się pod jego dziecko i w ten sposób przywłaszczył sobie część spadku po nim. Z kolei w Reach Lann uważany jest za syna Florys Lisicy lub Rowan Złote Drzewo. Na swojej liście trzynastu dzieci Zielonorękiego Yandel pomija jednak tak jego, jak i najstarszego syna Najwyższego Króla Pierwszych Ludzi, również noszącego imię Garth – zwanego Ogrodnikiem praojca rodu Gardenerów.

Możliwe, że „dzieci Gartha” – i on sam – to ostatnie pozostałości po panteonie Pierwszych Ludzi. Można szukać podobieństw pomiędzy członkami tego gronem a dwunastoma bogami olimpijskimi (np. Gilbert od Winorośli – Dionizos, Foss Łucznik – Apollo, Owen Dębowa Tarcza – Posejdon), choć GRRM raczej nie chciał odtworzyć tej grupy jeden do jeden (nie zgadza się zresztą sama liczba, chyba że policzymy razem bliźniaków Herndona i Harlana). Dołączając Gartha Ogrodnika i Lanna otrzymujemy zaś poczet, który może nawiązywać do bogów i bogiń nordyjskich zebranych na uczcie w eddaicznym poemacie „Lokasenna” (np. John od Dębu – Thor, Owen Dębowa Tarcza – Njord lub Aegir, Garth Ogrodnik – Odyn, Lann – Loki, Herndon od Rogu – Heimdall, Brandon od Krwawego Miecza – Tyr, Rowan Złote Drzewo – Sif, Gilbert od Winorośli- Bragi). Możliwe, że czternaście dzieci Gartha ma być nawiązaniem do czternastu Valarów Tolkiena – chodziłoby wtedy raczej o samą liczbę, choć zapewne można by znaleźć jakieś podobieństwa pomiędzy niektórymi członkami tych dwóch grup. (Lann odpowiadałby wtedy Morgothowi). Związki z dwunastoma mieszkańcami Olimpu i biesiadnikami z mitologii nordyjskiej są jednak w wielu przypadkach bardzo słabe, więc mamy tu raczej to czynienia z podobieństwem wynikającym z pełnionej przez daną postać funkcji (np. i Gilbert i Dionizos związani są z winoroślą). Myślę jednak, że to, iż GRRM celowo tworzył paralele wymyślając dzieci Gartha i dzieci Jaehaerysa i Alysanne jest prawdopodobne w świetle tych powiązań, na które zwróciłem uwagę.

***

0

0