Numer 23 (2007)

Do durnych i głupawych ról Jima Carreya zdążyliśmy już przywyknąć do tego stopnia, iż w pewnym momencie tego aktora zaczęliśmy utożsamiać wyłącznie z tego rodzaju nieangażującym, odmóżdżającym kinem. I chociaż uwielbiam jego role w kultowych dwóch częściach Ace’a Ventury czy Głupim i głupszym, to jednak najbardziej cenię go za te raczej poważniejsze, ale nie mniej szalone role. W Truman Show udowodnił wszystkim, że potrafi zagrać i odnaleźć się w czymś zupełnie innym niż komedia. Ten jeden skok w bok nie sprawił jednak, że Jim porzucił zupełnie granie w komediach. Co to, to nie. Fani jego głupkowatych ról i równie durnych min zapewne odetchnęli z ulgą, kiedy jego kolejnym filmem okazał się być komediodramat Ja, Irena i Ja czy też późniejszy Grinch: Świąt nie będzie. Pozostali zaś, którzy oczekiwali czegoś bardziej ambitnego, musieli zaczekać do roku 2004 i premiery Eternal Sunshine of the Spotless Mind (bardzo zgrabnie przetłumaczonym u nas na Zakochany bez pamięci), moim zdaniem najlepszego filmu Carreya – o którym napiszę kiedy indziej, póki co tylko serdecznie polecam. Trzy lata po nim pojawił się kolejny, tym razem thriller. Nie wiem, czy aby przypadkiem nie najcięższy gatunkowo film z udziałem tego aktora.

Historia opowiedziana w Numerze 23 nie jest specjalnie wyszukana, ale zawiera kilka zwrotów akcji, przez co nie jest trywialna. Najbardziej ogólnie jest to bowiem kolejny thriller z morderstwem w tle. Tylko tym razem to morderstwo stanowi jedynie tło dla zupełnie innej historii, z początku dość prozaicznej.

Walter Sparrow (Jim Carrey) prowadzi spokojne życie. Ma kochającą żonę, nastoletniego syna oraz pracę, którą lubi. Chociaż zajęcie, którym się para, nie jest jakoś specjalnie rozwijające – pracuje jako hycel, wyłapując bezpańskie psy błąkające się po okolicy (czyżby scenarzyści postanowili sobie zakpić z widza, który w pierwszych minutach filmu dostaje nadzieję na raczej lżejszą opowieść rodem z Ace’a Ventury?). Film w sumie zaczyna się dość mało poważnie, od przekomarzania się z dyspozytorką w temacie podjęcia zlecenia – jednakże będzie to pierwszy i zarazem jedyny moment, w którym historia uderza w lżejsze tony. Im dalej, tym będzie coraz ciężej i mroczniej.

Dotychczasowe, szczęśliwe życie naszej rodzinki zmienia się, gdy żona Waltera, Agatha (Virginia Madsen), daje  w prezencie swojemu mężowi książkę zatytułowaną „Numer 23”. Walter w miarę zgłębiania tego tytułu zaczyna dostrzegać, że jej treść niebezpiecznie koresponduje z jego własnymi przeżyciami. Jakby tego było mało, staje się coraz bardziej obsesyjnie przekonany, że liczba 23 skrywa w sobie jakąś tajemnicę. Jest przekonany, że liczba ta go prześladuje, a także ma wpływ na jego przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Jego obsesja prowadzi go na skraj szaleństwa, a dążenie do odkrycia prawdy może stać się niebezpiecznym wyzwaniem, mogącym zniszczyć jego życie i relacje z najbliższymi.

Scenariusz filmu nie koncentruje się bezpośrednio na morderstwie, którego wątek subtelnie przewija się w tle, lecz na portrecie psychologicznym głównego bohatera i jego postępującej psychozie, pogłębianej obsesją na punkcie tytułowej liczby. Co, jak nie trudno wykoncypować, raczej dobrze się dla jego psychiki nie skończy. Sparrow w końcu wpada w spiralę histerii i postanawia odnaleźć autora przeklętej książki, by poznać historię, jaka się za nią kryje.

Numer 23 jest ciekawie zrealizowany. Przez znaczną część filmu mamy do czynienia z pozornie typowym, powolnym thrillerem, który zaczyna nabierać tempa wraz z postępem pochłaniania lektury przez Waltera. W pewnym momencie film drastycznie zmienia ton – w retrospekcjach, w które zanurza się Walter, skręcając w stronę kina noir. Ten zaskakujący zwrot jest nie tylko nieprzewidywalny, ale również fenomenalnie zrealizowany. Sceny te są wręcz odrealnione, sprawiają wrażenie wyrwanych z kart komiksu i mogą nieco przywodzić na myśl stylistykę „Sin City”.

Największym mankamentem filmu pozostaje jednak jego zakończenie, które okazało się rozczarowująco przewidywalne. Joel Schumacher, znany z takich produkcji jak „Batman Forever” czy „Batman i Robin”, zmarnował potencjał na stworzenie świetnego thrillera, finalnie serwując mało finezyjną końcówkę. Zaprzepaścił tym kompletnie szansę stworzenia rewelacyjnej produkcji, która wykłada się na ryj w nieudanej próbie spięcia całej dotąd misternie budowanej intrygi.

Okiem Crowleya:

Film widziałem kilkanaście lat temu i nie pamiętam zbyt dobrze szczegółów fabuły, ale w głowie utkwiły mi dwie rzeczy. Pierwsza to właśnie wspomniana „komiksowość” obrazu. Film może nie jest aż tak przestylizowany jak „Batman i Robin”, ale chwilami wygląda właśnie jakby Schumacher przerobił „Siedem” Finchera na swój dziwaczny sposób i styl. Jest to tym bardziej widoczne, im bliżej finału jesteśmy, i niestety w pewnym momencie według mnie ta stylizacja poszła za daleko. Film przestał być dla mnie nastrojowy, a zaczął groteskowy. Zwłaszcza że pod koniec fabuła jednak kilka razy robi skręt i to wszystko złożone do kupy sprawia wrażenie coraz bardziej wymuszonego i sztucznego.

Drugi problem to niestety Jim Carrey. Lubię go zarówno jako śmiesznego wariata, jak i w tych poważniejszych rolach, ale występ w Numerze 23 wydał mi się kompletnie nietrafiony. Tak jakby aktor za mocno starał się być „dramatyczny”, może próbując wejść w tę schumacherowską stylistykę. Parę lat później zagrał w dość podobnym filmie pod tytułem Prawdziwe zbrodnie i tam niestety skutek był podobny. Kupuję Carreya jako naiwnego marzyciela albo genialnego komika skrywającego się za maską wariata, ale smutny, mroczny pan to zdecydowanie nie jego emploi. 

6

0