Pytania do maesterów #53

Trzyrzwi

Jak planują rozwiązać problem z Hodorem w polskim tłumaczeniu. W książce będziemy mieli w nawiasie, że trzymaj drzwi to Hold the door? Normalnie pewnie gdyby było wiadomo, że tak to się rozwiąże tłumacze zapewne pomyśleliby nad jakimś imieniem dla Hodora w stylu Trzyrzwi(?) no nie wiem jak to miałoby wyglądać. Bran będzie krzyczał trzymaj drzwi a w jakiś cudowny sposób ułoży się z tego słowo Hodor? – kuba

BT: Nie wiadomo, w jakim dokładnie kontekście padną te słowa – tj. czy chodzi tu o obronę fizycznych drzwi, czy może raczej o osłanianie odwrotu przez jakieś inne przejście. Jedno z możliwych rozwiązań wspomniał w komentarzu pod tym pytaniem Kwarc – byłoby nim przełożenie hold the door jako “chroń odwrót”, od czego dałoby się wyprowadzić h-o-d-r. Możliwe, że po prostu pojawi się przypis wyjaśniający tę kwestię. Niewykluczone jednak, że w konkretnej sytuacji, która będzie przedstawiona w książce, będzie się dało użyć jakiegoś słowa lub wyrażenia, które nie będzie odnosiło się bezpośrednio do drzwi, wrót, przejść czy odwrotów, ale które będzie dobrze pasowało do kontekstu – np. we francuskiej wersji tej sceny w serialu Hodor krzyczy au-dehors – czyli “na zewnątrz”, (Bran mówi “nie pozwól im wyjść na zewnątrz”). 

D: Po polsku jednak się już tego nie ułoży. Chyba, że rozkaz Brana to będzie coś w rodzaju “Chodu, głodomor.” 🙂 Ale mam też wrażenie, że sama treść słów nie jest najważniejsza, i uda się tę scenę przetłumaczyć w sposób równie emocjonujący, co klarowny. Serial sobie z tym poradził.

Trzymają się stołka/tronu

Dlaczego Targaryenowie utrzymali się u władzy po Tańcu Smoków? Przecież stracili swój główny atut, czyli smoki. To dzięki tym stworzeniom, Aegon I zjednoczył pod swoim berłem dawne zwaśnione królestwa. Dlaczego nie doszło do rozpadu tego “organizmu państwowego”, skoro nie było już czego się bać? Przecież nawet Jajo, który żył ponad 80 lat po tych wydarzeniach, jako dziecko uważał, iż tylko za pomocą smoków Targaryenowie będą mieli większy posłuch wśród lordów Westeros [co przypomina nieco doktrynę strachu moffa Tarkina 😉 ]. – Vermithor

D: Targaryenowie nie utrzymywali się u władzy tylko dzięki smokom. Na początku tak, ale z czasem pojawiały się inne relacje, ludzie byli związani z dworem, czerpali korzyści z handlu między królestwami, itd… Poza tym zawsze jest ryzyko, że pierwszy, kto obróciłby się przeciw koronie, stałby się łupem reszty, która pozostałaby lojalna. Oczywiście bez smoków sytuacja Targaryenów była dramatycznie słabsza, ale żeby to wykorzystać potrzebny był kryzys. W zasadzie można tu powołać się na przykład wielu dyktatur, które funkcjonują i upadają na podobnych zasadach.

BT: Do tego co napisał DaeL dodałbym jeszcze to, że sytuacja po Tańcu Smoków była bardzo korzystna zwłaszcza dla wielkich rodów – z jednej strony korona nie była na tyle potężna, by zagrozić ich własnym interesom (np. ograniczyć przywileje), ale z drugiej poparcie Żelaznego Tronu dawało im przewagę wobec ambitnych wasali (np. gdy Reyne’owie i Tarbeckowie przejęli kontrolę nad częścią Krain Zachodu, król Aegon zapowiedział, że jeśli Lannisterowie sami nie opanują sytuacji, wyśle królewską armię, by przywrócić porządek). Zwłaszcza rody Tyrellów i Tullych mogłyby zostać obalone, gdyby nie było monarchy gotowego je wesprzeć – w Reach mieszka wiele wpływowych rodów, które mają całkiem dobre prawa do schedy po Gardenerach (m.in. ze względu na bliskie pokrewieństwo z ostatnim królem z tej dynastii) albo są po prostu bardzo silne ekonomicznie i militarnie (jak Hightowerowie), a w Dorzeczu mamy przynajmniej kilka rodów, które są w stanie zagrozić pozycji dotychczasowych najwyższych lordów Tridentu (m.in. Blackwoodowie, Brackenowie i Mallisterowie). Gdyby Siedem Królestw się rozpadło, wielu lordów z tych dwóch krain mogłoby dojść do wniosku, że to właśnie ich rody powinny stanąć na czele odrodzonych królestw. Nawet wielcy lordowie, którzy przed Podbojem byli królami (Arrynowie, Starkowie, Lannisterowie), mają dobre prawa do dziedziczenia po dawnych dynastiach (Baratheonowie) lub zostali wybrani (Greyjoyowie) również mają wielu wasali, którzy mogliby się zbuntować i próbować ugrać coś dla siebie, gdyby zabrakło władcy jednoczącego wszystkie regiony. Bez smoków monarchia Targaryenów była słabsza i królowie nie mogli już narzucać swojej woli w tak dużym stopniu, ale nadal odgrywali niezwykle istotną rolę. 

Przypuszczam, że między innymi z tego powodu smocza dynastia mogłaby przetrwać znacznie dłużej – jednak z powodu działań Aerysa wszystko się zmieniło. Po tym, jak na polecenie króla zabito lorda Rickarda, jego dziedzica Brandona i ser Elberta Arryna, dziedzica lorda Jona, wielkie rody zdały sobie sprawę z tego, że nikt w Siedmiu Królestwach nie jest bezpieczny. Aerys rozkazał również wydać nowego lorda Starka i głowę rodu Baratheonów, a już wcześniej zraził do siebie innego z najwyższych lordów – Tywina Lannistera, który czuł się znieważony po tym, jak Aerys nie wyraził zgody na wydanie Cersei za Rhaegara i odczytał powołanie Jaime’ego do Gwardii Królewskiej jako odebranie mu dziedzica. Trzy wielkie rody miały bezpośredni powód, by stanąć do walki przeciwko Targaryenom, a czwarty wielki lord – Hoster Tully – miał zostać teściem zamordowanego Brandona Starka. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na to, że te cztery rody (Starkowie, Arrynowie, Baratheonowie i Tully), a być może także piąty (Lannisterowie), prawdopodobnie już wcześniej planowały bunt przeciwko Aerysowi, jednak pierwotnym celem sojuszu miało być zastąpienie króla Rhaegarem, a więc utrzymanie dynastii Targaryenów. 

Ned Twardziel

Szanowni Maesterowie: czy w świecie wykreowanym przez Martina przychodzi Wam do głowy większy „badass” niż Benjicot Blackwood? Narracja „Ognia i Krwi” kończy się gdy ma jakieś 14 czy 15 lat, a ludzie już zwą go Krwawym Benem. Czy Waszym zdaniem Ned Dayne ma szansę pójść w jego ślady, albo chociaż się zbliżyć do jego osiągnięć (których zresztą całych nie znamy)? Moim zdaniem ma potencjał jako ułożony i obiecujący potomek wspaniałego rodu, który ponadto jako giermek Lorda Błyskawicy przeszedł solidną zaprawę w Bractwie Bez Chorągwi. Pamietam teorie Daela na jego temat, gdzie zwracał uwagę na fakt, że w związku z usunięciem 5 letniej przerwy Ned prawdopodobnie nie odegra takiej roli jak początkowo miał, ale skoro Benjicot w podobnym wieku dawał łupnia kilkukrotnie starszym lordom w Tańcu Smoków, to może dla Neda też jest nadzieja? – Dżądżen

BT: Osiągnięcia Bena Blackwooda rzeczywiście są bardzo imponujące – a czy Ned Dayne ma szansę pójść w jego ślady? Tak jak zauważył DaeL, usunięcie planowanej pięcioletniej przerwy pomiędzy akcją “Nawałnicy” i “Uczty” + “Tańca” jest tutaj poważną przeszkodą. Ale kto wie, może do ostatniego zdania “Snu o wiośnie” wewnątrz świata przedstawionego upłynie dość czasu, by Ned osiągnął podobny wiek. Zresztą Ned Dayne nawet i bez tego może jeszcze odegrać bardzo istotną rolę, choć zapewne nie militarną.

D: Zobaczymy. Edric Dayne to bardzo ciekawa, sympatyczna postać. Ale zastanawiam się, czy w związku z usunięciem pięcioletniej przerwy Martin nie wprowadza po prostu starszych, zmodyfikowanych wersji swoich bohaterów, którzy mają odegrać rolę (albo przynajmniej jej część), jaka pierwotnie była zaplanowana dla naszych herosów. Na przykład w kompanii Plewów na Wietrze mamy Piękną Meris, która jest po prostu pewną “alternatywną wersją” Brienne i Potarganego Księcia, który jako żywo przypomina Królobójcę. Idąc tym tropem można skonkludować, że fragment historii Neda “przygarnął” Ciemna Gwiazda. Oczywiście ser Gerold to taka pokraczna wersja rycerza, jakim – mam nadzieję – stałby się Ned, ale pewnie spełni swoją rolę jaką jest sprowadzenie Światłonoścy na Północ (choćby miał miecz najpierw ukraść).

Kto rządził?

Kto rządził Krainami Burzy w okresie od śmierci Steffona do osiągnięcia dojrzałości przez Roberta? Zresztą tam „bezkrólewie” trwa dłużej – Stannisowi po rebelii dostaje się Smocza Skala, zaś Krainy Burzy przypadają kolejnemu nieletniemu – Renlemu. – Dżądżen

BT: Najprawdopodobniej ser Harbert, który był stryjecznym lub wujecznym dziadkiem Roberta, Stannisa i Renly’ego – a więc Baratheonem (bratem lorda Ormunda, ojca Steffona) lub Estermontem. Możliwe, że sprawował funkcję regenta samodzielnie, ale niewykluczone, że udział w rządach miały także inne osoby – na przykład maester Cressen lub krewni Roberta z rodu Estermontów (np. nieznany z imienia członek rodu, który zginął podczas oblężenia Krańca Burzy przez wojska z Reach). Nie wiemy, kiedy zmarł ser Harbert, ale jeśli stało się to przed osiągnięciem pełnoletności przez Renly’ego, regentem Krain Burzy mógł być jego dziadek, lord Estermont (który podczas Wojny Pięciu Królów opowiada się właśnie za nim).

D: Nigdzie nie jest to wprost powiedziane, ale ja też obstawiałem Harberta Baratheona (albo Estermonta, ale chyba jednak Baratheona).

Tajemnicza wyspa

Nie wydaje Wam się, że “tajemniczość” Wyspy Twarzy jest zrobiona trochę na siłę? Bo zastanówmy się – owiane legendami miejsce znajduje się pośrodku jeziorka (no dobrze, jeziora, ale przecież nie rozmiarów Bałtyku), leżącego też nie na peryferiach, hen za Murem czy Górami Księżycowymi, tylko praktycznie w centrum kraju, po sąsiedzku mając największy zamek świata, do którego wzniesienia potrzeba było pewnie tylu ludzi co do postawienia piramidy. Faraon Harren Czarny, nieznany z przesadnej pobożności, ogołocił całe Dorzecze, ale dobrym drewnem tuż obok pogardził. Przez kolejne lata wyspą też nikt właściwie nie interesuje, mimo że tuż obok utopiły się dwa smoki do pary z bogatymi arystokratami i jednym całkiem ładnym mieczem (ŚLiO tłumaczy, że ciekawskich młodych lordów przeganiają burze i wzburzone wody, ale już samo to powinno wzbudzić jeszcze większe zainteresowanie tym miejscem). Kraj wielkości Ameryki Południowej przemierzają wzdłuż i wszerz rycerze, z których wielu nie mając nic innego do roboty, przybiera poetyckie przydomki, by okładać się w imię sławy toporami po turniejach i żaden z nich nie wpada na pomysł, żeby przydać sobie trochę splendoru rozwiązując zagadkę tajemniczej wyspy. Zamiast dać pożywkę mistrelom udowadniając, że istnieją/nie istnieją Zieloni Ludzie, szlachetnie urodzeni dalej wolą kłuć się kopiami albo ginąć na Spornych Ziemiach. Swoją drogą egzystencja Zielonych Ludzi z powodu ich izolacji, wydaje się mocno problematyczna. Raczej nic tam nie uprawiają (wyspa jest mała i porośnięta drzewami, stanowiąc coś na pograniczu sanktuarium i rezerwatu przyrody), mogą co prawda zajadać się grzybkami i korzonkami, ale już jeśli najdzie ich ochota na rybkę, to raczej powinni wypłynąć na jezioro. A jednak nikt raczej nie widuje. O ubraniach lepiej nie wspominać, bo o wełnę raczej im trudno, może prędzej len, ale to też trzeba uprawiać. Być może spacerują więc po wyspie w trawiastych spódniczkach i liściastych kamizelkach, stąd nazwa, aczkolwiek z pewnością jest to problematyczne w dżdżyste dni i chłodne noce. Stąd cała koncepcja Wyspy Twarzy, choć wspaniale tajemnicza i bardzo mnie interesująca, wydaje mi się nieco niespójna. – Dżądżen

BT: Jezioro pośrodku którego leży Wyspa Twarzy jest jednak na tyle obszerne, że same rozmiary to poważna przeszkoda dla wszelakich śmiałków pragnących tam się dostać. Zresztą mówimy tu o miejscu, które najprawdopodobniej jest w jakiś sposób magiczne – możliwe, że wszystkich, którzy się tam wyprawiają rzeczywiście zatrzymuje pewnego rodzaju magiczna bariera (Zieloni Ludzie są najwyraźniej w jakiś sposób związani z Dziećmi Lasu, które przypuszczalnie były w stanie posługiwać się magią wody, tak jak rhoynarscy czarodzieje). W każdym razie, myślę, że Wyspa Twarzy nie jest miejscem, gdzie każdy może po prostu popłynąć. Podobnie, Zieloni Ludzie raczej nie są po prostu grupą ludzi, która ubiera się na zielono – może się okazać, że są np. istotami takimi jak Zimnoręki, więc nie potrzebują jedzenia i ciepłej odzieży.

D: Dodajmy też, że Harrenhal to nie jest obecnie jakoś szczególnie uczęszczany zamek. Więc siłą rzeczy wokół jeziora też nie ma tłumów. Większość ludzi po prostu nie ma szczególnego interesu w tym, żeby tam płynąć. Ci co popłynęli, pewnie nikogo ani niczego szczególnego nie zobaczyli (magia? tunele? Sposobów na to, by się skryć jest wiele). Ale legendy na temat miejsca krążą chyba nie bez powodu.

0

0