Event Horizon (1997)

W roku 2040 ludzkość była gotowa na podbój gwiazd. W ramach tajnego wojskowego projektu skonstruowano statek kosmiczny Event Horizon, zdolny do przemieszczania się przez most Einsteina-Rosena – tunel czasoprzestrzenny łączący dwa odległe miejsca. Eksperymentalny lot do oddalonego o cztery lata świetlne systemu Proxima Centauri zakończył się jednak fiaskiem. Statek zdołał wygenerować małą czarną dziurę zaginającą przestrzeń, ale zniknął bez śladu wewnątrz tunelu…

Siedem lat później Event Horizon wrócił. Pojawił się na opadającej orbicie wokół Neptuna. W jego stronę wyrusza Lewis and Clarke – jednostka ratunkowa dowodzona przez kapitana Millera (Laurence Fishburne), na pokładzie której znajduje się również dr William Weir (Sam Neill), jeden z oryginalnych konstruktorów Horyzontu Zdarzeń. Ich zadaniem będzie przechwycenie jednostki i – jeśli to możliwe – odnalezienie członków jej załogi. To ostatnie wydaje się mało prawdopodobne, ale nadzieja jest, bo Event Horizon nadał wiadomość zawierającą serię krzyków, a pokładowy lekarz z Lewis and Clarke – D.J. (Jason Isaacs) – wyraźnie słyszy powtarzającą się wśród jęków łacińską sentencję „liberate me”…

Gdzie był przez te lata Event Horizon? To tylko jedno z niewyjaśnionych pytań. Drugie jest o wiele bardziej istotne. Jakim cudem tak dobry horror wyszedł spod ręki Paula W.S. Andersona? W końcu to reżyser znany głównie z koszmarnego Obcy kontra Predator oraz szmirowatych ekranizacji Resident Evil, służących chyba tylko temu, aby jego żona (Mila Jovovich) miała coś do roboty (choć może jest na odwrót, może to Jovovich ratuje upadłą karierę Andersona?). Ale był taki czas, kiedy Paul W.S. Anderson kręcił interesujące wizualnie filmy, które nie pozostawiały wychodzącego z kina widza z poczuciem zmarnowanych dwóch godzin. No dobrze, może ten czas nie był taki długi, bo mowa o latach 1995-1997, ale powstały wówczas dwie produkcje, do których mam naprawdę spory sentyment. Pierwsza to Mortal Kombat – lekko kiczowaty, lecz zabawny remake Wejścia Smoka, który był przy okazji ekranizacją mojej ulubionej komputerowej bijatyki. Drugim tytułem jest właśnie Event Horizon.

Gwoli ścisłości – używam tu angielskiej wersji tytułu, bo wzorem SithFroga zeźliłem się na polskich dystrybutorów filmu i tłumaczenie, które wybrali. Filmowy statek generuje tunel czasoprzestrzenny przy pomocy czarnej dziury, więc aż się prosi, aby przetłumaczyć tytuł dosłownie, jako Horyzont Zdarzeń. Ale nie, widać polski widz za głupi, i nie pojmie, że to pojęcie z dziedziny fizyki, więc dostaliśmy Ukryty Wymiar.

Ale mniejsza już o tytuł, porozmawiajmy o samym filmie. Tak jak wspomniałem, jest to dzieło w kinematografii Paula W.S. Andersona wyjątkowe, bo zaskakująco dobre. Na pewno na największe uznanie zasługują zdjęcia, które – nie bójmy się tego powiedzieć – momentami są wręcz ikoniczne. Mimo ponad 20 lat na karku film wizualnie w ogóle się nie zestarzał, w czym ogromna zasługa oszczędnego gospodarowania efektami komputerowymi. Twórcy filmu nie szaleli z nową technologią, koncentrując się raczej na zabawie tradycyjnymi efektami praktycznymi i modelami oraz dopracowaniu do perfekcji oświetlenia scen. Komputery używane były sporadycznie i z wyczuciem, a efekt jest naprawdę interesujący. Muszę tylko ostrzec osoby uczulone na produkcje typu gore – Event Horizon spływa krwią i daje nam się napatrzeć na rany wszelkiej maści, więc co bardziej wrażliwe osoby mogą mieć z tym problem.

Bardzo dobre wrażenie robi też gra aktorska. Oprócz wspomnianej wcześniej świetnej trójki aktorów (Neill, Fishburne, Isaacs) zobaczymy tu udane role Joely Richardson, Kathleen Quinlan, Seana Pertwee i Richarda T. Jonesa. Nie twierdzę, że mamy do czynienia z jakimiś wielkimi kreacjami. Mimo wszystko ten film to dość prosty horror o nawiedzonym domu (tyle że w kosmosie), a portrety psychologiczne naszych bohaterów nie są jakoś nad wyraz skomplikowane. Ale to co było w filmie do zagrania, zostało zagrane przyzwoicie, co nie zawsze jest w filmach grozy regułą.

Oczywiście największe brawa należą się za sam pomysł. Podobno w oryginalnej wersji scenariusza za niedolę naszych bohaterów mieli odpowiadać jacyś nikczemni kosmici, ale twórcy z tego pomysłu zrezygnowali, bo film za bardzo przypominał budżetową wersję Obcego. I bardzo dobrze. Formuła nawiedzonego domu sprawdza się znakomicie, a wyjaśnienie zagadki Horyzontu Zdarzeń jest po prostu interesujące. Niejako przypadkiem film został entuzjastycznie przyjęty przez miłośników świata Warhammer 40k, albowiem stawia identyczne pytanie.

Dobra gra aktorska, świetny pomysł i wyśmienita sfera wizualna sprawiają, że momentami film ociera się o doskonałość. Niestety tylko ociera, po czym bardzo brutalnie sprowadza nas na ziemię, sięgając po horrorową sztampę. Znajdziemy więc w filmie kompletnie niepotrzebne sceny akcji, a jump scares kilka razy popsują fantastycznie budowaną atmosferę grozy. Między innymi z tego powodu Event Horizon nie spotkał się z ciepłym przyjęciem ze strony krytyków. A film aż się prosił o to, aby pogłębić wątek wykorzystywania przez statek poczucia winy członków załogi. Ale cóż, Paul W.S. Anderson nie jest Kubrickiem ani Tarkowskim i powinniśmy być raczej zadowoleni, że zdołał w swojej karierze udźwignąć film naprawdę przyzwoity. Może się to jeszcze kiedyś powtórzy?

Na zachętę dałem ósemkę (chociaż pewnie film zasługuje raczej na ocenę o oczko niżej).